Η πολιτική αβεβαιότητα στην Γαλλία επανεμφανίστηκε την περασμένη εβδομάδα με την αιφνιδιαστική ανακοίνωση ψήφου εμπιστοσύνης του πρωθυπουργού Φρανσουά Μπαϊρού για σήμερα, Δευτέρα (0809.25) σε απάντηση στην αυξανόμενη αντίθεση στα σχέδιά του για έναν πιο αυστηρό προϋπολογισμό του 2026.
Τα τρία βασικά κόμματα της αντιπολίτευσης δήλωσαν ότι δεν θα στηρίξουν την ψήφο εμπιστοσύνης που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός και οι αποδόσεις των 30ετών γαλλικών κρατικών ομολόγων αυξήθηκαν στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 16 ετών εξαιτίας δημοσιονομικών ανησυχιών.
Σε αυτό το κλίμα οι αναλυτές της UBS δημιούργησαν ένα Q&A σχετικά με τη γαλλική οικονομία και τον προϋπολογισμό.
Δείτε εδώ όλα όσα πρέπει να ξέρετε:
1. Ποιος είναι ο στόχος και η απαίτηση για το γαλλικό έλλειμμα του προϋπολογισμού βάσει των δημοσιονομικών κανόνων της ΕΕ;
Για το 2026, το έλλειμμα του προϋπολογισμού προβλέπεται να μειωθεί από το αναμενόμενο 5,4% του ΑΕΠ φέτος σε 4,6% του ΑΕΠ, και σύμφωνα με το δημοσιονομικό-διαρθρωτικό, η Γαλλία στοχεύει να μειώσει το έλλειμμα του προϋπολογισμού στο 2,8% έως το 2029.
«Αναμένουμε μια κάπως μικρότερη μείωση από την κυβέρνηση φέτος, στο 5% του ΑΕΠ το 2026, καθώς ορισμένα από τα μέτρα αυστηροποίησης ενδέχεται να αποδυναμωθούν κατά την κοινοβουλευτική διαδικασία» αναφέρει η UBS στην έκθεση «European Economic Perspectives» για την Γαλλία.
Οι αναλυτές εκτιμούν πως η ΕΚ θα συμφωνήσει τελικά σε μια πιο ήπια πορεία αυστηροποίησης (όπως έκανε πέρυσι), καθώς η Γαλλία είχε υποσχεθεί να καλύψει το έλλειμμα τα επόμενα χρόνια.
Σύμφωνα με αυτό το σενάριο, ο λόγος χρέους/ΑΕΠ θα αυξηθεί κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες στο 118,4% το 2026 και θα παραμείνει σε ανοδική τάση.
Εάν υλοποιηθούν τα σχέδια της κυβέρνησης να μειώσει το έλλειμμα κάτω από το 3% έως το 2029, ο λόγος χρέους/ΑΕΠ θα κορυφωθεί το 2027 και θα αρχίσει να μειώνεται στη συνέχεια.
Αντίθετα, χωρίς καμία πολιτική δράση και με το έλλειμμα να αυξάνεται στο 6%, το ΔΝΤ προβλέπει ότι ο λόγος χρέους/ΑΕΠ θα αυξηθεί στο 128% έως το 2030 από 113% το 2024.
2. Ποια μέτρα σύσφιξης του προϋπολογισμού έχουν προταθεί για το 2026;
Για να επιτευχθεί η προβλεπόμενη μείωση του ελλείμματος του προϋπολογισμού, ο πρωθυπουργός Φρανσουά Μπαϊρού ανακοίνωσε τον Ιούλιο μέτρα σύσφιξης ύψους 43,8 δισ. ευρώ (1,5% του ΑΕΠ) το 2026.
Από την πλευρά των δαπανών, οι περικοπές στον δημόσιο τομέα (όλες οι κρατικές δαπάνες, εξαιρουμένων των τόκων και της άμυνας, θα παγώσουν στα επίπεδα του 2025, καθώς και οι περικοπές θέσεων εργασίας) και στην υγειονομική περίθαλψη ανέρχονται σε 20,8 δισ. ευρώ.
Από την πλευρά των εσόδων, τα μέτρα που περιλαμβάνουν την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και μια «εισφορά αλληλεγγύης» από πλούσια νοικοκυριά και μεγάλες επιχειρήσεις ανέρχονται σε 9,9 δισ. ευρώ.
Επιπλέον, οι πληρωμές κοινωνικής πρόνοιας και οι κλίμακες φόρου εισοδήματος δεν θα προσαρμοστούν στον πληθωρισμό (μια λεγόμενη année blanche), γεγονός που αναμένεται να οδηγήσει σε χαμηλότερες δαπάνες και υψηλότερα έσοδα συνολικού ύψους 7,1 δισ. ευρώ.
Ενώ το σχέδιο είναι η κατάργηση δύο αργιών (4,2 δισ. ευρώ) και οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις αναμένεται να αποφέρουν 1,8 δισ. ευρώ.
Για την άμυνα, το σχέδιο είναι να αυξηθούν οι δαπάνες κατά 3,5 δισ. ευρώ (0,1% του ΑΕΠ) το 2026 και κατά 3 δισ. ευρώ το 2027, ανεβάζοντας το επίπεδο στα 64 δισ. ευρώ (2,2% του ΑΕΠ).
3. Πού θα μπορούσε να έγκειται ένας συμβιβασμός για την ψήφιση του προϋπολογισμού;
Σύμφωνα με τους αναλυτές της ελβετικής τράπεζας, η σχεδιαζόμενη σύσφιξη των 43,8 δισ. ευρώ ή 1,5% του ΑΕΠ φαίνεται μεγάλη σε σύγκριση με το έργο της μείωσης του ελλείμματος του προϋπολογισμού κατά μόλις 0,8 ποσοστιαίες μονάδες.
Επιπλέον, μια μείωση του ελλείμματος του προϋπολογισμού κατά 0,4 ποσοστιαίες μονάδες – σύμφωνα με το βασικό σενάριο της UBS – πιθανότατα θα ήταν αποδεκτή από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Ως εκ τούτου, η απαιτούμενη προσαρμογή του προϋπολογισμού είναι ίσως λιγότερο από το μισό των 43,8 δισ. ευρώ που πρότεινε η κυβέρνηση.
Εάν ναι, τότε ένας πιθανός συμβιβασμός θα ήταν η απόρριψη της πρότασης για την περικοπή δύο αργιών και την αποφυγή του παγώματος των κοινωνικών παροχών.
4. Μπορεί ένας προϋπολογισμός του 2026 να ψηφιστεί εγκαίρως; Μπορεί να συμβεί διακοπή λειτουργίας; Τι συμβαίνει εάν δεν τηρηθεί το παραπάνω χρονοδιάγραμμα, ίσως λόγω του διορισμού νέας κυβέρνησης ή πρόωρων εκλογών;
Η σύντομη απάντηση είναι ότι το γαλλικό Σύνταγμα περιλαμβάνει διάφορες διασφαλίσεις για να διασφαλίσει τη συνέχεια του προϋπολογισμού και να αποτρέψει μια διακοπή λειτουργίας της κυβέρνησης, όπως στις ΗΠΑ, με την οποία η κυβέρνηση δεν θα επιτρέπεται πλέον να πληρώνει τους λογαριασμούς της.
Συγκεκριμένα, οι διατάξεις του άρθρου 47 και του άρθρου 45 του οργανικού νόμου θα επέτρεπαν σε μια (υπηρεσιακή) κυβέρνηση να:
α) ζητήσει από το κοινοβούλιο πριν από τις 11 Δεκεμβρίου να εγκρίνει πρώτα το πρώτο μέρος του νομοσχεδίου του προϋπολογισμού (που αφορά τα έσοδα) και το δεύτερο μέρος (που αφορά τις δαπάνες) σε μεταγενέστερο στάδιο
ή
β) ζητήσει κοινοβουλευτική άδεια πριν από τις 19 Δεκεμβρίου για ειδικό νόμο για την είσπραξη των υφιστάμενων φόρων και – μόλις ψηφιστεί ο ειδικός νόμος – να εκδώσει διατάγματα για την εφαρμογή των πιστώσεων που καθορίστηκαν στον προϋπολογισμό του περασμένου έτους, ουσιαστικά διασφαλίζοντας τη συνέχεια του προϋπολογισμού.
Αυτό συνέβη πέρυσι, όταν ο νόμος του 2025 δεν είχε ψηφιστεί μέχρι το τέλος του έτους και ως εκ τούτου αποτελεί μια δοκιμασμένη και ελεγμένη διαδικασία.
5. Τι προκαλεί τα επίμονα υψηλά δημοσιονομικά ελλείμματα της Γαλλίας;
Η ασθενέστερη δημοσιονομική θέση στη Γαλλία σε σχέση με άλλες χώρες της ΕΕ αντικατοπτρίζει τις πολύ υψηλές δαπάνες, οι οποίες, με 57,1% του ΑΕΠ το 2024, ήταν οι δεύτερες υψηλότερες στην Ευρωζώνη μετά τη Φινλανδία, ενώ τα έσοδα με 51,3% ήταν τα τρίτα υψηλότερα μετά τη Φινλανδία και την Αυστρία.
Εξετάζοντας πιο προσεκτικά την ανάλυση των δαπανών, οι δαπάνες στη Γαλλία είναι ιδιαίτερα υψηλές στην κοινωνική προστασία και την υγεία σε σχέση με τον μέσο όρο της Ευρωζώνης.
Και στις κοινωνικές δαπάνες, ιδίως οι δαπάνες για τις συντάξεις είναι σημαντικά υψηλότερες στη Γαλλία και, σε μικρότερο βαθμό, για τα επιδόματα ανεργίας και τη στεγαστική στήριξη.
Σχολιάζοντας τους λόγους για τις επίμονα υψηλές δημόσιες δαπάνες στη Γαλλία, ο Διοικητής της Τράπεζας της Γαλλίας, Βιλερουά ντε Γκαλό, σημείωσε ότι η εκτέλεση των δημοσιονομικών στόχων στη Γαλλία υστερεί σημαντικά σε σχέση με την απόδοση στη Γερμανία και ότι η εστίαση στη δημόσια συζήτηση είναι συχνά στους φόρους παρά στις δαπάνες.
Το ΔΝΤ δηλώνει ότι οι υψηλότερες δαπάνες δεν συνοδεύονται από καλύτερα αποτελέσματα στη Γαλλία και συνιστά τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των δαπανών σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης, την καλύτερη στόχευση των κοινωνικών παροχών και την ενίσχυση της δημοσιονομικής εποπτείας.
Εκτιμά ότι, χωρίς περαιτέρω περικοπές στον προϋπολογισμό, το έλλειμμα θα παραμείνει περίπου στο 6% του ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα.
