Συνάντηση του Συλλόγου Η.Ρ.Υ.Δ.Α με στελέχη της 7ης ΥΠΕ

Ο Σύλλογος Γονέων Ηρακλείου Υποστήριξης Δικαιωμάτων ατόμων με Αυτισμό δραστηριοποιείται επίσημα από τον Απρίλη του 2024 και στόχος του είναι η προστασία και η λήψη όλων των απαραίτητων μέτρων για την καλύτερη δυνατή εξέλιξη των αυτιστικών ατόμων. Ο σύλλογος αριθμεί ήδη περίπου 90 μέλη και έχουμε ήδη σημαντική δραστηριότητα με ποικίλες εκδηλώσεις και συμμετοχή σε διάφορες δράσεις.

Στην συνάντηση με τον κ. Κλεοβούλου και τις τμηματάρχες ψυχικής υγείας που πραγματοποιήθηκε στις 5/11/2025 στην 7η ΥΠΕ αναφερθήκαμε στα κάτωθι θέματα :

1. ΚΕΝΤΡΟ ΑΥΤΙΣΜΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ : τον 11/2020 μετά από επίσκεψη της τότε υφυπουργού υγείας κ. Ράπτη ανακοινώθηκε η κατασκευή και έναρξη λειτουργίας Κέντρου Αυτισμού στο Ηράκλειο, φορέας λίαν σημαντικός, που περιλαμβάνει πλήρη στελέχωση προσωπικού από τους κατάλληλους επαγγελματίες και παροχή αξιολογήσεων και παρεμβάσεων που αφορούν την πορεία της νόσου του αυτισμού. Στις 10/12/2020 με την υπ. αριθμ. ΑΔΑ 6ΣΥΦ469Η2Ι-04Δ της 7ης ΥΠΕ, συστήθηκε διεπιστημονική επιτροπή, προκειμένου να ασχοληθεί με το εν λόγω ζήτημα. Το έργο συμπεριλήφθηκε στον προϋπολογισμό της ανακαίνισης του ΒΓΝΗ και της αποπεράτωσης του Πανάνειου. Σήμερα η μελέτη που κόστισε σχεδόν 1εκ € και χρηματοδοτήθηκε από την Περιφέρεια Κρήτης περιλαμβάνοντας ανάμεσα σε άλλα και το Κέντρο Αυτισμού, βρίσκεται στο στάδιο της ολοκλήρωσης της με ορίζοντα παράδοσης το τέλος του 2025.
   Ζητήσαμε να ενημερωθούμε πλήρως για την εξέλιξη των παραπάνω και για τον σχεδιασμό που έχει αποφασιστεί. Η απάντηση που πήραμε ήταν ότι η διεπιστημονική επιτροπή συνεδρίασε κάποιες φορές αλλά σταμάτησε η λειτουργία της για άγνωστο λόγο. Σχετικά με την άνω μελέτη που βρίσκεται σε εξέλιξη, ο κ. Κλεοβούλου και οι αρμόδιες τμηματάρχες που ήταν παρούσες στη συνάντηση δεν γνώριζαν κάτι. Αναλάβαμε να αποστείλουμε τα σχετικά έγγραφα που έχουμε στη διάθεση μας ώστε να ενημερωθούν.
2. ΠΑΙΔΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΓΝΗ: τον τελευταίο χρόνο η Παιδοψυχιατρική Κλινική λειτουργεί με 1 μόνο παιδοψυχίατρο και οι ανάγκες κάλυψης των εφημεριών καλύπτονται με συμμετοχή ψυχιάτρων ενηλίκων και κάποιων γενικών ιατρών. Επισημάναμε ότι η Παιδοψυχιατρική ειδικότητα είναι ξεχωριστή από αυτή της Ψυχιατρικής και οι ψυχίατροι ενηλίκων κατά την διάρκεια της ειδίκευσής τους παρακολουθούν 3 μήνες παιδοψυχιατρικής εφόσον υπάρχει η δυνατότητα. Οι γενικοί ιατροί δεν παρακολουθούν καθόλου σε αντίστοιχο τμήμα. Ο νόμος δεν αναφέρει πουθενά ότι οι ψυχίατροι ενηλίκων δικαιούνται να αναλαμβάνουν παιδοψυχιατρικά περιστατικά (η ηλικία που μπορούν να αναλάβουν είναι από 16 ετών και πάνω). Ο σύλλογος μας παρακολουθεί με ανησυχία αυτή την κατάσταση. Ζητήσαμε την άμεση και πλήρη στελέχωση της Παιδοψυχιατρικής Κλινικής με όλο το απαραίτητο προσωπικό και την εξασφάλιση της καθημερινής λειτουργίας του τμήματος Εργοθεραπείας του ΠΑΓΝΗ. Η απάντηση που πήραμε ήταν ότι θα γίνει σύντομα προκήρυξη 1 παιδοψυχιάτρου (με «μπλοκάκι») μόνο για «εξωτερικά» ιατρεία, δηλαδή για κάποιες ημέρες την εβδομάδα που θα βλέπει προγραμματισμένα ραντεβού για διαγνώσεις και συνταγογραφήσεις.
3. ΕΡΓΟΘΕΡΑΠΕΙΕΣ ΠΑΓΝΗ : Πρόσφατα ενημερωθήκαμε ότι στα πλαίσια ανακαίνισης των ΤΕΠ στο ΠΑΓΝΗ μειώθηκαν στις μισές οι μέρες των εργοθεραπειών, αφού ο χώρος στον οποίο αυτές διεξάγονται βρίσκεται ακριβώς δίπλα στο προσωρινό ΤΕΠ παθολογικού. Αναμένουμε τις ενέργειες της ΥΠΕ.
4. ΙΑΤΡΟΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ : δεν υπάρχει κανένας παιδοψυχίατρος πάνω από 1 έτος με αποτέλεσμα να μην εξετάζονται νέα περιστατικά και η παρακολούθηση αυτών που γινόταν σταμάτησε. Οι γονείς, χωρίς άλλη επιλογή, αναγκάζονται να στραφούν στον ιδιωτικό τομέα, με ότι αυτό συνεπάγεται.Ζητήσαμε την στελέχωση του ιατροπαιδαγωγικού κέντρου. Εδώ δεν δόθηκε κάποια συγκεκριμένη απάντηση ή δέσμευση.
5. Αυτή την στιγμή δεν υπάρχει καμία εξειδικευμένη μονάδα στην Περιφερειακή Ενότητα Ηρακλείου που να απευθύνεται στον αυτισμό. Αναφερόμαστε στην λειτουργία οικοτροφείων, ξενώνων ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης και επανένταξης και διαμερισμάτων υποστηριζόμενης διαβίωσης. Δυστυχώς αρκετές περιπτώσεις αυτισμού έχουν πολύ βαριά εικόνα με έντονη επιθετικότητα προς εαυτόν ή τρίτους, με αποτέλεσμα οι οικογένειες που έχουν τέτοιο μέλος να υποφέρουν σε μεγάλο βαθμό λόγω της βίαιης συμπεριφοράς. Τέτοιες περιπτώσεις είναι ζωτικής σημασίας για εμάς να έχουν την δυνατότητα να διαμένουν σε οικοτροφεία, κατάλληλα διαμορφωμένα και στελεχωμένα. Οι ξενώνες αποσκοπούν στην εκμάθηση δεξιοτήτων για τις πιο λειτουργικές περιπτώσεις αυτισμού ώστε μετά να περάσουν σε ένα διαμέρισμα υποστηριζόμενης διαβίωσης και τελικά να μπορούν να διαβιούν ανεξάρτητα. Είναι γνωστό από την βιβλιογραφία ότι σοβαρό πρόβλημα δημιουργείται όταν οι γονείς των αυτιστικών ατόμων περάσουν σε μεγαλύτερη ηλικία ή και αποβιώσουν τελικά (στις περισσότερες περιπτώσεις οι ίδιοι μέχρι τότε καλούνται να αντιμετωπίσουν στα σπίτια τους τα παιδία τους με πολλαπλές συνέπειες σε όλα τα επίπεδα της ζωής τους).

Ζητήσαμε να γίνει καταγραφή των περιστατικών αυτισμού στον νομό και να διαχωριστούν ανάλογα με την βαρύτητα και στην συνέχεια να κατασκευαστούν οι παραπάνω δομές για διευκόλυνση των ασθενών και των οικογενειών τους. Η απάντηση που πήραμε από τον κ. Κλεοβούλου είναι ότι υπάρχει στα Χανιά ένα οικοτροφείο που δεν έχει λειτουργήσει ποτέ δυναμικότητας μόλις 15 θέσεων για όλα τα ΑμΕΑ με ψυχικά νοσήματα. Ζητήσαμε άμεσα να ανοίξει στα Χανιά αλλά και εδώ επιτέλους να ξεκινήσουν οι απαραίτητες διαδικασίες για να γίνει κάτι αντίστοιχο και στο Ηράκλειο. Για τις άλλες δομές αναμένουμε απαντήσεις.

Επιπλέον αναφερθήκαμε στην σημαντική καθυστέρηση που αναφέρεται από πολλούς γονείς στον σύλλογό μας στην αποζημίωση των ειδικών θεραπειών από τους ασφαλιστικούς φορείς και ζητήσαμε την παρέμβαση της ΥΠΕ. Η καθυστέρηση αυτή οδηγεί στην αδυναμία των γονιών να είναι συνεπείς στην πληρωμή των εκάστοτε επαγγελματιών (λογοθεραπευτές, εργοθεραπευτές, παιδοψυχολόγους κτλ).

Τέλος αναφερθήκαμε στην αναγκαιότητα να υπάρχουν υποστηρικτικές δομές για τους φροντιστές των ατόμων με αυτισμό. Κυρίως ψυχολογική υποστήριξη σε σταθερή βάση (συστηματικές συνεδρίες αποφόρτισης και συμβουλευτικής) αλλά και τηλεφωνική γραμμή που θα μπορούν να απευθύνονται οι φροντιστές για επείγοντα ζητήματα που αφορούν τους ίδιους ή τα αυτιστικά άτομα.

Από τη μεριά της ΥΠΕ αναφέρθηκε ένα νέο, εξειδικευμένο γραφείο υποστηριζόμενης απασχόλησης που δημιουργείται από τον ΚοιΣΠΕ Ηρακλείου, που θα λειτουργήσει 1-1-2026 με στόχο τη σύνδεση ανθρώπων με ψυχικά προβλήματα ή στο φάσμα του αυτισμού με εργοδότες που μπορούν να προσφέρουν σταθερή και αξιοπρεπή εργασία. Εκφράσαμε την ευχή πραγματικά να προσφέρει υπηρεσίες σε ενήλικες αυτιστικούς που ψάχνουν εργασία αλλά αδυνατούν να βρουν.

Συνοψίζοντας η επίσκεψη είχε σκοπό να γίνει γνωστή στην ΥΠΕ η λειτουργία και η δράση του συλλόγου και να αναδειχθούν μείζονα ζητήματα που αφορούν τις δυσκολίες στην καθημερινότητα των ατόμων με αυτισμό.