Ομοσπονδιακό εφετείο έκρινε παράνομους τους παγκόσμιους δασμούς του Προέδρου Τραμπ, αφήνοντάς τους ωστόσο προσωρινά σε ισχύ. Η απόφαση προκαλεί αναταράξεις στο παγκόσμιο εμπόριο και αβεβαιότητα στις διαπραγματεύσεις
Η νομική διαμάχη γύρω από τους παγκόσμιους δασμούς του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ βαθαίνει, καθώς ομοσπονδιακό εφετείο έκρινε ότι επιβλήθηκαν παράνομα βάσει νόμου περί εκτάκτου ανάγκης, παρατείνοντας το χάος στο παγκόσμιο εμπόριο.
Η απόφαση 7-4 που ελήφθη το βράδυ της Παρασκευής στην Ουάσινγκτον αποτελεί σημαντικό πλήγμα για τον Τραμπ, αν και δίνει και στις δύο πλευρές περιθώρια να προβάλουν επιχειρήματα. Η πλειοψηφία των δικαστών επικύρωσε την απόφαση του Μαΐου του Δικαστηρίου Διεθνούς Εμπορίου ότι οι δασμοί ήταν παράνομοι, αλλά τους άφησε σε ισχύ όσο η υπόθεση εκκρεμεί, όπως είχε ζητήσει η κυβέρνηση, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο η αναστολή να ισχύσει μόνο για όσους είχαν προσφύγει.
Δεν είναι ξεκάθαρο ποια θα είναι η συνέχεια. Η κυβέρνηση Τραμπ μπορεί είτε να απευθυνθεί άμεσα στο Ανώτατο Δικαστήριο είτε να αφήσει το εμπορικό δικαστήριο να επανεξετάσει την υπόθεση και να περιορίσει την ισχύ της αναστολής.
«Οι εμπορικοί μας εταίροι πρέπει να είναι ζαλισμένοι και μπερδεμένοι», έγραψε η Γουέντι Κάτλερ, ανώτερη αντιπρόεδρος του Asia Society Policy Institute και βετεράνος εμπορίου των ΗΠΑ, σε ανάρτησή της στο LinkedIn. «Πολλοί είχαν συνάψει συμφωνίες-πλαίσιο μαζί μας και κάποιοι συνεχίζουν ακόμα τις διαπραγματεύσεις».
Στην υπόθεση εμπλέκονται τρισεκατομμύρια δολάρια διεθνούς εμπορίου, καθώς αυτή έχει κατατεθεί από πολιτείες με Δημοκρατική ηγεσία και μικρές επιχειρήσεις. Μια τελεσίδικη απόφαση κατά των δασμών του Τραμπ θα ανέτρεπε τις εμπορικές του συμφωνίες και θα ανάγκαζε την κυβέρνηση να αντιμετωπίσει αιτήματα για επιστροφή εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων από ήδη καταβληθέντες δασμούς.
«Είναι πολύ ικανοποιητικό», δήλωσε η Ελάνα Ράφμαν, της οικογενειακής επιχείρησης παιχνιδιών Learning Resources Inc., που είχε κερδίσει ξεχωριστή αγωγή κατά των δασμών του Τραμπ βάσει του νόμου IEEPA (International Emergency Economic Powers Act). «Είναι υπέροχο που το δικαστήριο συμφώνησε ότι ο τρόπος επιβολής αυτών των δασμών δεν είναι νόμιμος».
Η νομικός Μόλι Σιτκόφσκι από το Faegre Drinker Biddle & Reath LLP επεσήμανε σε σημείωμά της ότι η απόφαση «δεν εφαρμόζεται άμεσα» στους δασμούς σε Βραζιλία ή Ινδία που εκδόθηκαν με βάση τον ίδιο νόμο και ίσως δεν καλύπτει την ξεχωριστή κατάργηση της εξαίρεσης de minimis για δέματα κάτω των 800 δολαρίων.
Το Εφετείο έκρινε ότι ο Τραμπ έκανε λάθος να επιβάλει δασμούς βάσει του IEEPA, νόμου που δεν προοριζόταν να χρησιμοποιηθεί με τέτοιο τρόπο, τονίζοντας ότι δεν αναφέρει πουθενά «δασμούς» ή παρεμφερείς όρους.
«Για ακόμη μία φορά, ένα δικαστήριο έκρινε ότι ο πρόεδρος δεν μπορεί να εφευρίσκει ψευδείς οικονομικές καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης για να δικαιολογήσει δασμούς δισεκατομμυρίων», δήλωσε η Γενική Εισαγγελέας της Νέας Υόρκης, Λετίσια Τζέιμς. «Οι δασμοί αυτοί είναι ένας φόρος στους Αμερικανούς – αυξάνουν το κόστος για τις οικογένειες και τις επιχειρήσεις, προκαλώντας περισσότερη ακρίβεια και απώλειες θέσεων εργασίας».
Η απόφαση αφορά τους παγκόσμιους δασμούς της «Ημέρας Απελευθέρωσης» του Τραμπ, που επέβαλαν ένα βασικό επίπεδο 10% και έχουν τεθεί σε ισχύ εδώ και μήνες με το επιχείρημα ότι ανταποκρίνονται σε εθνική κρίση γύρω από τα εμπορικά ελλείμματα των ΗΠΑ. Περιλαμβάνει επίσης τους πρόσθετους δασμούς σε Μεξικό, Κίνα και Καναδά που, σύμφωνα με τον Τραμπ, δικαιολογούνταν από την κρίση φαιντανύλης στις ΗΠΑ.
Η απόφαση καλύπτει και τους αποκαλούμενους «ανταποδοτικούς δασμούς» που τέθηκαν σε ισχύ στις 7 Αυγούστου για δεκάδες χώρες που δεν κατέληξαν σε εμπορικές συμφωνίες με την κυβέρνηση μέχρι την 1η Αυγούστου. Ωστόσο, συνεχείς εξαιρέσεις και παρατάσεις έχουν αφήσει το τοπίο ασαφές για αρκετές χώρες.
Οι δασμοί είχαν ήδη κριθεί παράνομοι από το εμπορικό δικαστήριο στη Νέα Υόρκη τον Μάιο, απόφαση που ανεστάλη από το Εφετείο, επιτρέποντας στην κυβέρνηση να συνεχίζει να τους χρησιμοποιεί ως μοχλό πίεσης στις διαπραγματεύσεις.
Λίγες ώρες πριν βγει η νέα απόφαση, κυβερνητικά στελέχη είχαν προειδοποιήσει το Εφετείο ότι μια ακύρωση των δασμών θα έπληττε σοβαρά την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ, με τον Υπουργό Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ να κάνει λόγο για «επικίνδυνη διπλωματική αμηχανία». Ο Τραμπ αντέδρασε το βράδυ με ανάρτηση στο X, γράφοντας ότι αν οι δασμοί καταργηθούν, «θα ήταν ολοκληρωτική καταστροφή για τη Χώρα».
Η Κάτλερ, με σχεδόν τρεις δεκαετίες εμπειρίας στο Γραφείο Εμπορικού Αντιπροσώπου των ΗΠΑ, προειδοποίησε ότι οι ανησυχίες για τις εμπορικές συμφωνίες ίσως γίνονται πλέον πραγματικότητα. Σχολίασε ότι η Ινδία, που πλήττεται από δασμό 50%, «σίγουρα θα πανηγυρίζει», ενώ η Κίνα «πιθανότατα θα ζυγίζει τη στάση της στις τρέχουσες συνομιλίες».
«Οι προσπάθειες της ΕΕ να εξασφαλίσει εσωτερική έγκριση της συμφωνίας της μπορεί να τεθούν υπό αμφισβήτηση, ενώ Ιαπωνία και Νότια Κορέα, που φαίνεται να είχαν προφορικές συμφωνίες χωρίς πολλά γραπτά, ίσως καθυστερήσουν την πρόοδο ώσπου να υπάρξει μεγαλύτερη νομική σαφήνεια στις ΗΠΑ, ενώ παράλληλα θα πιέζουν για χαμηλότερους δασμούς στα αυτοκίνητα», κατέληξε.
