Μια νέα μελέτη έρχεται να φωτίσει έναν απλό, προσιτό και επιστημονικά τεκμηριωμένο τρόπο για τη μείωση της πιθανότητας εμφάνισης διαταραχής αυτιστικού φάσματος: τη διατροφή της μητέρας στην εγκυμοσύνη, και συγκεκριμένα τη λήψη φυλλικού οξέος και πολυβιταμινών.
Τι δείχνει η έρευνα
Ερευνητές από το Curtin University στην Αυστραλία και από πανεπιστήμια της Αιθιοπίας ανέλυσαν συστηματικές ανασκοπήσεις και μετα-αναλύσεις και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η προγεννητική λήψη φυλλικού οξέος και πολυβιταμινών συνδέεται με περίπου 30% μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης της διαταραχής στα παιδιά.
Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι τόσο οι γενετικές μεταλλάξεις όσο και οι περιβαλλοντικοί παράγοντες συμβάλλουν στον κίνδυνο εμφάνισης του φάσματος αυτισμού, με τη διατροφή της μητέρας κατά την εγκυμοσύνη να έχει αναγνωριστεί ως ένας τροποποιήσιμος περιβαλλοντικός παράγοντας. Μέσα σε αυτήν τη γενικότερη κατηγορία, τα συμπληρώματα φυλλικού οξέος και πολυβιταμινών αποτελούν από τις πιο εύκολα διαθέσιμες παρεμβάσεις που προσφέρονται στις γυναίκες πριν και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Τι είναι το φυλλικό οξύ
Το φυλλικό οξύ παίζει καίριο ρόλο στη μεθυλίωση του DNA και στις επιγενετικές διαδικασίες που καθοδηγούν τη νευροανάπτυξη του εμβρύου, ενώ είναι απαραίτητο και για τον σωστό σχηματισμό του νευρικού σωλήνα, ένα από τα πρώτα και σημαντικότερα στάδια της ανάπτυξης του εγκεφάλου.
Παράλληλα, οι πολυβιταμίνες της εγκυμοσύνης, που συνήθως περιλαμβάνουν βιταμίνες Β12 και D, ιώδιο και άλλα μικροθρεπτικά συστατικά, συμβάλλουν στη διατήρηση της ανοσολογικής ισορροπίας, στη ρύθμιση της φλεγμονής και στη φυσιολογική λειτουργία μηχανισμών όπως η σύνθεση νευροδιαβιβαστών και ο μεταβολισμός των αμινοξέων. Όλα αυτά δημιουργούν ένα ευνοϊκό διατροφικό περιβάλλον για την ομαλή ανάπτυξη του εγκεφάλου του εμβρύου και, σύμφωνα με την έρευνα, ενδέχεται να συνδέονται με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης διαταραχής του αυτιστικού φάσματος.
Ασυνεπείς οι παλαιότερες μελέτες
Οι μέχρι σήμερα συστηματικές ανασκοπήσεις και μετα-αναλύσεις που εξέτασαν αν η προγεννητική λήψη φυλλικού οξέος και πολυβιταμινών επηρεάζει τον κίνδυνο εμφάνισης αυτισμού είχαν δώσει μια μάλλον θολή εικόνα: άλλα συμπεράσματα μιλούσαν για προστατευτικό όφελος, ενώ άλλα δεν εντόπιζαν καμία ξεκάθαρη συσχέτιση.
Οι διαφορές αυτές αποδόθηκαν σε μια σειρά παραγόντων, από τις διαφορετικές μεθοδολογίες και τα είδη ή τις δοσολογίες των συμπληρωμάτων έως τη χρονική στιγμή και διάρκεια λήψης, τα κριτήρια διάγνωσης του αυτισμού και την πιθανή μεροληψία δημοσίευσης.
Αυτή η έλλειψη συνοχής στη βιβλιογραφία δημιούργησε την ανάγκη για την προκειμένη ανασκόπηση – «ομπρέλα», μια ανώτερου επιπέδου σύνθεση που συγκεντρώνει και αξιολογεί συστηματικά όλα τα διαθέσιμα δεδομένα.
Πού εστίασε η μελέτη;
Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο PLOS One και αξιολόγησε 8 συστηματικές ανασκοπήσεις και μετα-αναλύσεις που πληρούσαν τα κριτήρια ένταξης. Συνολικά, αξιολογήθηκαν 101 πρωτογενείς μελέτες με πάνω από 3 εκατομμύρια συμμετέχοντες.
Από αυτές, οι 5 ανασκοπήσεις αφορούσαν τη λήψη φυλλικού οξέος και οι 3 τη λήψη πολυβιταμινών κατά την εγκυμοσύνη. Οι επιμέρους μελέτες είχαν εύρος δείγματος από 4.500 έως περίπου 1 εκατομμύριο άτομα, δείχνοντας το μεγάλο εύρος αλλά και την ετερογένεια των δεδομένων που έπρεπε να συντεθούν.
Τι δείχνει η συνολική ανάλυση για τα συμπληρώματα και τον κίνδυνο αυτισμού
Όταν όλα τα δεδομένα αξιολογήθηκαν μαζί, οι ερευνητές κατέληξαν ότι η προγεννητική λήψη φυλλικού οξέος ή πολυβιταμινών συνδέεται με 30% μειωμένο κίνδυνο.
Η ανάλυση ανά είδος συμπληρώματος ενίσχυσε ακόμη περισσότερο το εύρημα:
34% μείωση του κινδύνου για τις πολυβιταμίνες,
30% μείωση για το φυλλικό οξύ.
Συμπέρασμα
Οι ερευνητές σημειώνουν ότι η εικόνα που προκύπτει είναι αρκετά ισχυρή ώστε να στηρίζει την καθιέρωση λήψης φυλλικού οξέος και πολυβιταμινών πριν από τη σύλληψη, αλλά και κατά την πρώιμη εγκυμοσύνη, ως μέρος μιας ολοκληρωμένης προγεννητικής φροντίδας.
Πρόκειται για πρακτικές που ήδη συστήνονται διεθνώς – και τα νέα δεδομένα φαίνεται να δίνουν ένα ακόμη επιχείρημα υπέρ της σημασίας τους.
