Λίγες ημέρες μετά από το τραγικό συμβάν με τον θάνατο του Στέλιου Παπαδογιαννάκη στο φαράγγι του Αμπά και ενώ έχουν γραφτεί πολλά για το πως συνέβη το μοιραίο, τις συνθήκες, τις ελλείψεις και όλα όσα πήγαν στραβά, η Σπηλαιολογική Ομοσπονδία Ελλάδος με ανακοίνωση της ρίχνει φως στα ακριβή αίτια της τραγωδίας, με στόχο την συμβολή στη βελτίωση του εθνικού μηχανισμού διάσωσης σε δυσπρόσιτο περιβάλλον καθώς και την πρόληψη παρόμοιων τραγωδιών στο μέλλον.
Το κείμενο καταγράφει τεκμηριωμένες διαπιστώσεις από το πεδίο της επιχείρησης ενώ επισυνάπτεται υλικό με χάρτες από όλη την διάρκεια της επιχείρησης
Η επίσημη ανακοίνωση του ΣΟΕ
Τίτλος: Επισημάνσεις της Σπηλαιολογικής Ομοσπονδίας Ελλάδος (Σ.Ο.Ε.) για την επιχείρηση
διάσωσης στο φαράγγι του Αμπά
Η Σπηλαιολογική Ομοσπονδία Ελλάδος (Σ.Ο.Ε.) και η εθελοντική Ομάδα Διάσωσής της, εκφράζουν τα ειλικρινή συλλυπητήρια στην οικογένεια του εκλιπόντος Στέλιου Παπαδογιαννάκη.
Η Ομάδα Διάσωσης, σε συνεργασία με ορειβάτες και canyoneers, συμμετείχε ενεργά στην επιχείρηση διάσωσης στο φαράγγι του Αμπά, στα Αστερούσια Όρη της νότιας Κρήτης (07/12/2025), καταβάλλοντας κάθε δυνατή προσπάθεια καθ’ όλη τη διάρκειά της.
Με αίσθημα ευθύνης απέναντι στην κοινότητα των ορεινών δραστηριοτήτων και το ευρύτερο κοινό, η Σ.Ο.Ε. προχωρά στη δημοσιοποίηση κρίσιμων διαπιστώσεων σχετικά με τις δυσλειτουργίες που καταγράφηκαν κατά τη διάρκεια της επιχείρησης, με στόχο την πρόληψη παρόμοιων τραγωδιών στο μέλλον.
Διαπιστώσεις από το πεδίο της επιχείρησης
Παρά την άμεση κινητοποίηση των εθελοντών διασωστών της Σ.Ο.Ε., εγγεγραμμένων στο Μητρώο της Πολιτικής Προστασίας, κατά τη διάρκεια της επιχείρησης διαπιστώθηκαν τα εξής:
1. Δυσλειτουργία επικοινωνίας: Οι αρχικές πληροφορίες που μεταφέρθηκαν σχετικά με την
κατάσταση του τραυματία, υπήρξαν αντιφατικές και ελλιπείς, χωρίς επαρκή επιβεβαίωση και
ιατρική εκτίμηση. Δεν αντιμετωπίστηκε εξ αρχής ως πολυτραυματίας, με αποτέλεσμα την
ακατάλληλη περαιτέρω αντιμετώπιση του περιστατικού.
2. Απουσία ιατρικής υποστήριξης: Ο κρατικός μηχανισμός δεν διέθετε εξειδικευμένο ιατρικό ή παραϊατρικό (paramedic) προσωπικό για την άμεση εκτίμηση της κατάστασης του τραυματία, οδηγώντας σε υποεκτίμηση της σοβαρότητάς της.
3. Ακατάλληλη διαχείριση του τραυματία: Το αρχικά χρησιμοποιηθέν φορείο δεν διέθετε
βασικό εξοπλισμό ακινητοποίησης (spine board), παραβιάζοντας τα θεμελιώδη πρωτόκολλα
της διαχείρισης ενός πολυτραυματία.
4. Καθυστερήσεις και έλλειψη εναλλακτικού σχεδιασμού: Η εμμονή στην αεροδιακομιδή ωςμοναδική λύση επί 10 και πλέον ώρες, χωρίς εναλλακτικό σχέδιο επίγειας μεταφοράς,
αποδείχθηκε μοιραία. Το εναλλακτικό πλάνο ενεργοποιήθηκε μόνο μετά από επίμονες
παροτρύνσεις των εθελοντών διασωστών της Σ.Ο.Ε και λοιπών ομάδων.
5. Ακαταλληλότητα πτητικών μέσων: Τα διαθέσιμα ελικόπτερα (Στρατού/Λιμενικού) δεν ήταν εξειδικευμένα για ορεινή διάσωση (HEMS), με αποτέλεσμα την αδυναμία προσέγγισης επί ώρες.
6. Ελλείμματα τεχνογνωσίας και εξοπλισμού: Παρατηρήθηκε έλλειψη γνώσεων σε τεχνικές κάθετης διάσωσης και οριζόντιας μεταφοράς φορείου σε δύσβατο πεδίο από μέλη του κρατικού μηχανισμού, καθώς και ανεπάρκεια στοιχειώδους εξοπλισμού προστασίας των ίδιων των διασωστών από τις αντίξοες καιρικές συνθήκες.
Τα αιτήματά μας
Με βάση τα παραπάνω και σε συνέχεια των σχετικών καταγγελιών της Ελληνικής Ομοσπονδίας Ορειβασίας – Αναρρίχησης (Ε.Ο.Ο.Α.), η Σπηλαιολογική Ομοσπονδία Ελλάδος αιτείται:
● Άμεση διερεύνηση: Εξέταση των αιτιών καθυστέρησης και των διαπιστωμένων ελλειμμάτων
στην επιχειρησιακή ανταπόκριση των εμπλεκόμενων υπηρεσιών.
● Ενεργοποίηση ΕΜΕΔΑ: Άμεση εφαρμογή του Εθνικού Μηχανισμού Εναέριας Διάσωσης και
Αεροδιακομιδών «Θεοφάνης Ερμής Θεοχαρόπουλος» (ν. 4989/2022 & 5075/2023), ο οποίος παραμένει ανενεργός παρά τη νομοθέτησή του.
● Εκσυγχρονισμό πρωτοκόλλων: Υιοθέτηση διεθνών προτύπων HEMS για την άμεση ιατρική
παρέμβαση και τη χρήση εξειδικευμένου εξοπλισμού.
● Θεσμική Συνεργασία: Καθορισμό σαφούς πρωτοκόλλου συνεργασίας μεταξύ κρατικών
φορέων και πιστοποιημένων εθελοντικών οργανώσεων.
Η διάσωση σε δυσπρόσιτες περιοχές δεν αφορά μόνο τους ορειβάτες· αποτελεί δημόσιο αγαθό που το κράτος οφείλει να παρέχει σε κάθε πολίτη ή επισκέπτη. Η θωράκιση του μηχανισμού διάσωσης με εξειδικευμένη γνώση, σύγχρονα μέσα και αλληλοσεβασμό μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων είναι ζήτημα ζωής και θανάτου.
Συμπληρωματικό υλικό
Για λόγους πληρότητας και διαφάνειας, η Σ.Ο.Ε. δημοσιοποιεί το αναλυτικό χρονικό της επιχείρησης διάσωσης, όπως αυτό καταγράφηκε από τα εμπλεκόμενα μέλη της Ομάδας Διάσωσής.
