Του Κώστα Κεφαλογιάννη
Μετά το περιστατικό με τον βουλευτή της “Νίκης” που βανδάλισε τους πίνακες στην Εθνική Πινακοθήκη επειδή προσέβαλαν το θρησκευτικό του αίσθημα, τις τελευταίες μέρες στο επίκεντρο βρίσκονται οι παραστάσεις του Χριστόφορου Ζαραλίκου.
Είτε ακυρώνονται, είτε προκαλούν – μικρές- συγκεντρώσεις θρησκόληπτων απ’ έξω, σε γενικές γραμμές είναι το event που μοιάζει να πήρε τη σκυτάλη από τους “προβλητικούς” πίνακες, σε αυτόν τον αγώνα ιερού φανατισμού, ο οποίος μας προέκυψε στα καλά των καθουμένων.
Κοιτάξτε, πάντα θα υπάρχουν εκείνοι που έχουν μηδενική ανοχή στην διαφορετική άποψη, που δεν θέλουν να αντιληφθούν έννοιες όπως η ελευθερία της έκφρασης, που δεν μπορούν να καταλάβουν πώς αν κάτι τους δεν τους αρέσει ή έστω θεωρούν ότι τους προσβάλει, αφενός δεν σημαίνει ότι έχουν δίκιο και αφετέρου δεν έχουν το παραμικρό δικαίωμα να δράσουν και μάλιστα βίαια με αφετηρία το προσωπικό τους αίσθημα προσβολής. Πάντα θα υπάρχουν με πιο απλά λόγια οι προβληματικοί φανατικοί που νοιώθουν – υποθέτω – πολύ καλοί χριστιανοί μόνο όταν καταστρέφουν, καίνε, απειλούν και ξερνάνε χριστιανικό μίσος. Και πάντα, όταν βρίσκουν και την κατάλληλη αφορμή, θα κάνουν ντόρο για να δικαιολογήσουν την κάπως θλιβερή τους ύπαρξη.
Υπό κανονικές συνθήκες, η δημοκρατία μας διαθέτει αντοχές για να ξεπεράσει σχετικά εύκολα τις -συνήθως και ευτυχώς- περιορισμένες δράσεις τους.
Μόνο που πλέον οι συνθήκες,, παγκοσμίως δεν είναι κανονικές. Η ανάδειξη ενός νέου σκοταδισμού που έχει προμετωπίδα τον εθνικισμό και ασφαλώς την θρησκεία αποτελεί χειροπιαστή πραγματικότητα και όχι απλώς δυνητικό κίνδυνο.
Το πρόβλημα, λοιπόν δεν είναι ότι συζητήσεις για θέματα που θεωρήσαμε λυμένα επανέρχονται στη δημόσια σφαίρα κάθε λίγα χρόνια με διαφορετική αφορμή.
Το πρόβλημα είναι αρχίζουμε να υποχωρούμε από τα κεκτημένα.
Η απόφαση της Εθνικής Πινακοθήκης να αποσύρει τους επίμαχους πίνακες, όπως και αν δικαιολογηθεί, συνιστά υποχώρηση.
Οι αποφάσεις Δήμων και ΔΗΠΕΘΕ να ακυρώσουν την παράσταση του Ζαραλίκου (την οποίας το περιεχόμενο οι διαμαρτυρόμενοι δεν γνωρίζουν, αλλά τους “προσέβαλε” η αφίσα που τον δείχνει με ακάνθινο στεφάνι) συνιστούν υποχώρηση.
Ένα επιχείρημα που στέλνουν συχνά και σε εμένα όταν γράφω για τέτοια θέματα, είναι το εξής καταπληκτικό: “Αυτοί οι καλλιτέχνες γιατί δεν ασχολούνται με το Ισλάμ και τον Μωάμεθ, ε; “. Αποστομωτικό πράγματι.
Δεν τον ξέρω τον άνθρωπο, μα εικάζω βάσιμα ότι ο Ζαραλίκος δεν σατιρίζει το Ισλάμ επειδή φοβάται για τη ζωή του. Επειδή οι σκιτσογράφοι του Charlie Hebdo σφαγιάστηκαν και ο συγγραφέας Σαλμάν Ρούσντι, αφού κρυβόταν για μεγάλο χρονικό διάστημα μετά τον φετφά που διατάχθηκε εναντίον του, δέχτηκε επίθεση με μαχαίρι εν έτη 2023, πολλά χρόνια μετά την συγγραφή των “Σατανικών Στίχων”.
Επειδή με λίγα λόγια ο ισλαμικός φανατισμός είναι εξαιρετικά επικίνδυνος και ενίοτε θανατηφόρος. Ενώ ο χριστιανικός, ξεπέρασε αυτό το στάδιο κάμποσες δεκαετίες πριν και βρίσκεται σε ένα επίπεδο σαφώς μεγαλύτερης ανεκτικότητας. Δεν το ξεπέρασε μόνος του, το ξεπέρασε επειδή οι κοινωνίες στις οποίες παραμένει η κυρίαρχη θρησκεία προχώρησαν και το ξεπέρασαν πρώτες.
Όσοι χρησιμοποιούν το παραπάνω επιχείρημα, το κάνουν άραγε επειδή το θεωρούν πειστικό (δεν είναι) ή μήπως επειδή ζηλεύουν και θαυμάζουν τους φανατικούς ισλαμιστές και στεναχωριούνται που στα μέρη μας δεν δείχνουμε την ίδια “πυγμή” σε θρησκευτικά ζητήματα;
Σε αυτό το κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας επιλέγουμε να υποχωρούμε;
Καταλαβαίνω ότι κάποιες, συζητήσιμες αποφάσεις δεν μας κάνουν από την μια στιγμή στην άλλη Ιράν. Δεν θέλω να υπερβάλω. Ελπίζω απλώς να καταλαβαίνουν και όσοι είναι στην ίδια πλευρά της ιστορίας πώς η κατηφόρα – όπως σε όλα τα πράγματα έτσι και – στα ανθρώπινα δικαιώματα, είναι πολύ πιο γρήγορη και εύκολη από την ανηφόρα.