Ενώ οι περισσότεροι άνθρωποι συνδέουν τη ζωή στη Γη με εντυπωσιακά οικοσυστήματα όπως τα τροπικά δάση που βρίσκονται στην επιφάνεια, τα βάθη του πλανήτη φιλοξενούν επίσης πλήθος οργανισμών.
Σε μια πρόσφατα δημοσιευμένη μελέτη, μια ομάδα επιστημόνων έδωσε μια ολοκληρωμένη εικόνα της ποικιλίας των μικροβίων που ζουν κάτω από την επιφάνεια, μετά από οκτώ χρόνια έρευνας, αναφέρει το ScienceAlert.
Η ομάδα, με επικεφαλής τον Emil Ruff του Ωκεανογραφικού Ινστιτούτου Woods Hole και την Isabella Hrabe de Angelis, βιοπληροφορικός στο Ινστιτούτο Χημείας Max Planck, εντόπισε μορφές ζωής 491 μέτρα κάτω από τον πυθμένα των ωκεανών και 4.375 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της ξηράς.
Οι ειδικοί ανέλυσαν δείγματα από περισσότερες από 50 τοποθεσίες σε όλο τον πλανήτη, συμπεριλαμβανομένων επιφανειακών ιζημάτων, υδάτινων στηλών, γεωτρήσεων, σπηλαίων, υδροφόρων οριζόντων, ορυχείων και θαλάσσιων υδροθερμικών πηγών. Οι μορφές ζωής που ανακαλύφθηκαν ήταν πολύ διαφορετικές.
Ο Ruff λέει ότι η γενική παραδοχή είναι ότι όσο πιο βαθιά πηγαίνεις κάτω από την επιφάνεια, τόσο λιγότερη ενέργεια είναι διαθέσιμη και τόσο λιγότερα κύτταρα μπορούν να επιβιώσουν. «Ωστόσο, δείξαμε ότι σε ορισμένα υπόγεια περιβάλλοντα, η ποικιλομορφία μπορεί εύκολα να συναγωνιστεί ή και να ξεπεράσει αυτή στην επιφάνεια», προσθέτει.
Αυτό ίσχυε ιδιαίτερα για τα μικρόβια και τα αρχαία που ζουν σε θαλάσσια περιβάλλοντα, με απροσδόκητα υψηλή βακτηριακή ποικιλομορφία στον υποθαλάσσιο πυθμένα σε σύγκριση με τα επιφανειακά οικοσυστήματα. Αυτές οι περιοχές στερούνται ηλιακού φωτός και η ενέργεια πρέπει να εξάγεται από τα γύρω υλικά, όπως το υδρογόνο, το μεθάνιο και το θείο και τις χημικές αντιδράσεις τους.
Οι διαδικασίες της τοπικής ζωής είναι πολύ αργές, με ορισμένα κύτταρα να διαιρούνται μόνο μία φορά κάθε χίλια χρόνια. Σύμφωνα με τον Ruff, από εξελικτική άποψη, είναι πλεονέκτημα να ελαχιστοποιούνται απολύτως οι ενεργειακές απαιτήσεις και να βελτιστοποιούνται όλα τα στοιχεία του μεταβολισμού για αποτελεσματικότητα.
Η μελέτη ανέλυσε την ποικιλομορφία 478 αρχαίων και 964 βακτηρίων, καθώς και 147 μεταγονιδιωμάτων. Η ομάδα δεν είδε μια σαφή διαχωριστική γραμμή μεταξύ της επιφανειακής και της υπόγειας ζωής, αλλά υπήρχαν σημαντικές διαφορές στη σύνθεση των θαλάσσιων και των χερσαίων οικοσυστημάτων. Όπως επεσήμανε ο Ruff, οι πιέσεις επιλογής είναι πολύ διαφορετικές στην ξηρά και στη θάλασσα.
Τα πρόσφατα αποτελέσματα εγείρουν και πάλι το ερώτημα αν μορφές ζωής μπορούν να υπάρχουν ακόμη και σήμερα βαθιά κάτω από την αφιλόξενη επιφάνεια του Άρη.
