Με απόλυτη επιτυχία και αφήνοντας τις καλύτερες εντυπώσεις, πραγματοποιήθηκε η διάλεξη με ομιλητή των Δήμαρχο Ηρακλείου Αλέξη Καλοκαιρινό με θέμα: «Βγάζοντας νόημα. Απ’ όσα ξέρουμε, όσα δεν ξέρουμε (και, ίσως, δεν μπορούμε να μάθουμε) για το νόημα», στο πλαίσιο του κύκλου «Η Βιολογία στην πόλη» που διοργανώνεται από το Τμήμα Βιολογίας της Σχολής Θετικών και Τεχνολογικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Κρήτης σε συνεργασία με το Δήμο Ηρακλείου.
Ο Αλέξης Καλοκαιρινός, επιστρέφοντας για λίγο στον προηγούμενο, επιστημονικό του ρόλο, πέτυχε να αντιστρέψει αυτό που έλεγε ένας Γάλλος διανοούμενος του περασμένου αιώνα ότι «Μιλώντας για το νόημα, είναι δύσκολο να πούμε κάτι που βγάζει νόημα». Ουσιαστικά, ανέλυσε μέσα από την επιστημονική οπτική του ματιά τη σύνδεση της εξελικτικής βιολογίας και γενικότερα των επιστημών της ζωής με τις λεγόμενες γνωσιακές επιστήμες μέσα στις οποίες βρίσκεται και η γλωσσολογία. Με παραδείγματα, αναφορά σε διακεκριμένους επιστήμονες και φιλοσόφους, αλλά και με τρόπο εξόχως παραστατικό, ο Αλέξης Καλοκαιρινός προσέγγισε το θέμα της διάλεξης και οδήγησε το κοινό σε ένα ταξίδι στην ιστορία της ζωής, συνθέτοντας ψηφίδες της εξελικτικής βιολογίας, της φιλοσοφίας της νόησης και των γνωσιακών επιστημών, ανάμεσα στις οποίες βρίσκεται και η σύγχρονη γλωσσολογία.
Επιπλέον, όπως φάνηκε και από τη συζήτηση που ακολούθησε την ολοκλήρωση της διάλεξης, έδωσε το ερέθισμα στους παρευρισκόμενους να συνεχίσουν την αναζήτηση, ξεκινώντας τα δικά τους, ιδιαίτερα ταξίδια στον κόσμο της μελέτης της ανθρώπινης νόησης.
Την εκδήλωση, η οποία πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 31/1 στην δημοτική αίθουσα «Μανόλης Καρέλλης» στην οδό Ανδρόγεω, παρακολούθησε πλήθος κόσμου, ο Βουλευτής Ηρακλείου Μάξιμος Σενετάκης, ο Δήμαρχος Αρχανών – Αστερουσίαν Μανόλης Κοκοσάλης, ο Αντιπεριφερειάρχης Γιώργος Αλεξάκης, επιστήμονες από τον Ακαδημαϊκό χώρο, Αντιδήμαρχοι, Δημοτικοί Σύμβουλοι και εκπρόσωποι φορέων. Χαιρετισμό απηύθυναν η Αντιπρύτανης Ακαδημαϊκών Υποθέσεων, Δια Βίου Μάθησης και Ερευνητικής Πολιτικής, Καθηγήτρια Μαρία Βαμβακάκη και ο Πρόεδρος του Τμήματος Βιολογίας της Σχολής Θετικών και Τεχνολογικών Επιστημών, Καθηγητή Κρίτων Καλαντίδης.
Σε δήλωσή του στα ΜΜΕ λίγο πριν την έναρξη της εκδήλωσης, ο Δήμαρχος Ηρακλείου Αλέξης Καλοκαιρινός τόνισε: «Μιλώντας για το νόημα είναι δύσκολο να πεις κάτι που βγάζει νόημα. Ήταν κάτι που ειπώθηκε πριν από σχεδόν 50 χρόνια. Σήμερα δεν ισχύει όμως και είμαστε εδώ για να μιλήσουμε από μία σκοπιά που είναι η σκοπιά της εξελικτικής βιολογίας και γενικότερα των επιστημών της ζωής μέσα στις οποίες εντάσσονται οι λεγόμενες γνωσιακές επιστήμες μέσα στις οποίες βρίσκεται και η γλωσσολογία. Απόψε θέλω να μοιραστώ προβληματισμούς με την ιδιότητά που είχα στο Πανεπιστήμιο και γνώσεις οι οποίες συγκροτήθηκαν σε μια πολύ μεγάλη προηγούμενη διαδρομή. Χαίρομαι που υπάρχουν πολλοί εδώ και πιστεύω ότι θα μιλήσουμε και θα συζητήσουμε ζητήματα που μας ενδιαφέρουν όλους, που κάπου σε μια άκρη του μυαλού μας κάποτε έχουμε αναρωτηθεί, γιατί έχει να κάνει και με υπαρξιακά θέματα. Τώρα το πώς κανείς αυτά τα υπαρξιακά θέματα τα διαχειρίζεται από την πλευρά μιας επιστήμης που ουσιαστικά είναι θετική, είναι αυτό που θα επιχειρήσω».
Όπως ανέφερε ο Αλέξης Καλοκαιρινός πολλά ζητήματα και κάποιες μεθοδολογίες σχετικά με το θέμα της ομιλίας θα έπρεπε να μπαίνουν και στην εκπαίδευση: «Αυτό το οποίο θέλω να μεταδώσω είναι κυρίως πέρα από την ίδια τη γνώση ένα ενθουσιασμό που εγώ τον διατηρώ για κάποιες γραμμές σκέψης, κάποιες μεθοδολογίες οι οποίες είναι γόνιμες, είναι αποδοτικές, δηλαδή ορισμένα πράγματα μπορούμε να τα σκεφτούμε και να τα πάμε παραπέρα με συγκεκριμένους τρόπους. Ζητήματα όπως το αποψινό είναι ζητήματα τα οποία θα έπρεπε να μπαίνουν ακόμα και στην εκπαίδευση. Άλλωστε, μια από τις σειρές των διαφανειών μου, επιγράφεται «σχέδια από το εγχειρίδιο της τρίτης Δημοτικού που δεν γράφτηκε ποτέ» και έχει να κάνει με το πολύ βασικό σχήμα της εξέλιξης, το Δαρβινικό. Είναι δηλαδή ιδέες που είναι μια παρακαταθήκη πανανθρώπινη και είναι καλό να μετέχουμε σε αυτό, να μπολιάσουμε το μυαλό. Θα μας βοηθήσει γενικότερα στη σκέψη μας».
Ο Πρόεδρος του Τμήματος Βιολογίας της Σχολής Θετικών και Τεχνολογικών Επιστημών, Καθηγητής Κρίτων Καλαντίδης σημείωσε ότι πρόκειται για μια ομιλία έκπληξη από τον Αλέξη Καλοκαιρινό καθώς πάντρεψε την βιολογία με τη γλωσσολογία: «Είναι η τέταρτη διάλεξη της σειρά διαλέξεων Βιολογία στην πόλη που είναι μια προσπάθεια του Πανεπιστημίου να βγει προς την κοινωνία, να βγει προς τα έξω να δώσει πίσω στην κοινωνία αυτά που έχει δώσει και αυτή τόσες δεκαετίες. Οι προηγούμενες διαλέξεις ήταν καθαρά βιολογικές. Αυτή είναι η σημερινή είναι μια ομιλία έκπληξη, ένα πάντρεμα της βιολογίας με τη γλωσσολογία, επειδή είμαστε όλοι επιστήμονες εδώ και ο Δήμαρχος και εμείς, αυτό το πάντρεμα είναι εύκολο γιατί ουσιαστικά έχουμε τις ίδιες αρχές, τις αρχές που με κάποιο τρόπο έθεσε ο Διαφωτισμός και τις οποίες όλοι σεβόμαστε και με τις οποίες κινούμαστε. Σε αυτές τις αρχές πιστεύω ότι θα ανήκει το πάντρεμα της γλωσσολογίας με την εξελικτική βιολογία».
