Της Σοφίας Νεοφύτου
Φάρμακα όπως το Ozempic έχουν βοηθήσει πολλούς ανθρώπους να χάσουν βάρος που προηγουμένως δεν μπορούσαν να μειώσουν.
Το ερώτημα που συχνά τίθεται όμως, είναι αν μια στοχευμένη διατροφή θα μπορούσε να πετύχει κάτι αντίστοιχο, χωρίς τη χρήση φαρμάκων.
Η εμφάνιση των γνωστών φαρμάκων και στην ελληνική αγορά έχει αλλάξει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο η ιατρική κοινότητα αντιμετωπίζει την παχυσαρκία, καθώς όντως μειώνουν την όρεξη και συνεπώς βοηθούν στην απώλεια βάρους. Παράλληλα όμως, κυκλοφορούν ισχυρισμοί ότι τα αποτελέσματα αυτά μπορούν να προσεγγιστούν και μέσω της διατροφής.
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η τάση των κοινωνικών δικτύων για το λεγόμενο #oatzempic: ένα μείγμα βρώμης, νερού και χυμού λάιμ, το οποίο πολλοί υποστηρίζουν ότι καταστέλλει την όρεξη με τρόπο αντίστοιχο των φαρμάκων. Το ερώτημα, λοιπόν είναι απλό. Μπορεί οποιοδήποτε τρόφιμο ή δίαιτα πραγματικά να πλησιάσει τη δράση φαρμάκων.
Φάρμακα vs τροφές
Με τα φάρμακα, οι ορμόνες GLP-1 παράγονται φυσικά στο σώμα όταν τρώμε και συμβάλλουν στην αύξηση της ινσουλίνης, στη μείωση της παραγωγής ζάχαρης από το ήπαρ, στην επιβράδυνση της πέψης και άρα στη μείωση της όρεξης. Ο Chris Damman, γαστρεντερολόγος και κλινικός αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον, επισημαίνει ότι οι ορμόνες GLP-1 αποτελούν τους «κύριους ρυθμιστές» του μεταβολισμού μας.
Το ενδιαφέρον είναι ότι υπάρχουν δύο βασικά στοιχεία της διατροφής μας που συνδέονται άμεσα με την παραγωγή GLP-1: οι φυτικές ίνες και οι πολυφαινόλες.
Η Mary Sco, γιατρός και αρθρογράφος θεμάτων διατροφής στις ΗΠΑ, εξηγεί ότι όταν καταναλώνουμε τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες και πολυφαινόλες, το μικροβίωμα του εντέρου τις μετατρέπει σε λιπαρά οξέα βραχείας αλυσίδας, τα οποία στη συνέχεια διεγείρουν την παραγωγή GLP-1, όπως γίνεται και με τα φάρμακα. Φρούτα, λαχανικά, ξηροί καρποί και όσπρια αποτελούν τις καλύτερες πηγές φυτικών ινών. Στην παραπάνω διαδικασία συμβάλλουν επίσης τα μονοακόρεστα λιπαρά, που βρίσκονται στο ελαιόλαδο και το αβοκάντο.
Παίζει ρόλο η σειρά που τρώμε
Παράλληλα, αυξάνονται οι έρευνες που δείχνουν ότι η σειρά με την οποία τρώμε μπορεί να επηρεάσει τα επίπεδα GLP-1. Υπάρχουν, δηλαδή, ενδείξεις ότι η κατανάλωση πρωτεΐνης και λαχανικών πριν από τους υδατάνθρακες οδηγεί σε υψηλότερη έκκριση της εν λόγω ορμόνης που οδηγεί σε μείωση της όρεξης.
Σημαντικός είναι επίσης ο χρόνος του γεύματος, καθώς το σώμα φαίνεται να παράγει περισσότερο GLP-1 όταν τρώμε νωρίς το πρωί, κάτι που συνδέεται με τον κιρκάδιο ρυθμό.
Επομένως μια διατροφή βασισμένη σε φυτικές ίνες και μονοακόρεστα λιπαρά μπορεί να αποτελέσει έναν αποτελεσματικό τρόπο ελέγχου της όρεξης. Σύμφωνα με την ειδικό, όλοι μπορούν να επωφεληθούν σε κάποιο βαθμό από μια τέτοια διατροφική προσέγγιση, διότι ενεργοποιεί βασικούς μηχανισμούς κορεσμού που διαθέτουμε όλοι.
Φάρμακα ή δίαιτα: τι λειτουργεί καλύτερα;
Για πολλούς ανθρώπους, μια ισορροπημένη διατροφή και ένας ενεργός τρόπος ζωής αρκούν για απώλεια βάρους. Για άλλους όμως, η αλλαγή συμπεριφοράς γύρω από το φαγητό είναι εξαιρετικά δύσκολη, ειδικά όταν έχουν εγκλωβιστεί σε έναν φαύλο κύκλο μεταβολικών δυσλειτουργιών.
Σε αυτές τις περιπτώσεις τα φάρμακα μπορεί να αποδειχτούν χρήσιμα (σ.σ. πάντα με έγκριση γιατρού).
Πάντως για όσους μπορούν να είναι συνεπείς με τη διατροφή τους, η κατανάλωση μη επεξεργασμένων τροφών, πλούσιων σε ίνες, πολυφαινόλες και υγιεινά λιπαρά, μπορεί να ρυθμίσει αποτελεσματικά την όρεξη.
