Η κατάληψη ελληνόκτητου πλοίου στις 11 Ιανουαρίου στον κόλπο του Ομάν, από το ιρανικό ναυτικό, φέρνει για άλλη μια φορά στο προσκήνιο τις επικίνδυνες διαδρομές για τη ναυσιπλοϊα και τις πειρατείες που θέτουν σε κίνδυνο τα πληρώματα.
Στη συγκεκριμένη βέβαια περίπτωση, το δεξαμενόπλοιο το οποίο είχε φορτώσει από το Ιράκ φορτίο περίπου 145.000 μετρικών τόνων αργού πετρελαίου με προορισμό την Τουρκία, δεν «έπεσε θύμα» μιας τυχαίας πειρατείας, αλλά φαίνεται να έχει … προϊστορία, καθώς πέρυσι οι ΗΠΑ, όταν το τάνκερ είχε διαφορετική ονομασία, το είχαν κατασχέσει, στο πλαίσιο εφαρμογής κυρώσεων, διότι υποστήριζαν πως οι Φρουροί της Επανάστασης προσπαθούσαν να πουλήσουν λαθραίο πετρέλαιο στην Κίνα, παραβιάζοντας τις αμερικανικές κυρώσεις. «Πριν περάσει το τελευταίο διάστημα σε ελληνικά χέρια το συγκεκριμένο πλοίο ήταν αμερικανικών συμφερόντων. Και γενικώς εξυπηρετούσε αμερικανικά συμφέροντα. Το Ιράν προσπαθεί να χτυπήσει τη Δύση μέσω του εμπορίου, είτε παρανόμως δεσμεύοντας δυτικά πλοία, κυρίως των Η.Π.Α., είτε ακόμη βάζοντας κάποιες οργανώσεις, όπως τους Χούθι, να χτυπούν» εξήγησε στην Τηλεόραση CRETA ο διεθνολόγος Αλέξανδρος Δεσποτόπουλος.
Ωστόσο, πέραν των διακρατικών σχέσεων και των στοχευμένων ένοπλων ενεργειών, η θαλάσσια ζώνη από τη Σρι Λάνκα έως και τη Διώρυγα του Σουέζ χαρακτηρίζεται εδώ και χρόνια πειρατική ζώνη, καθώς ένοπλοι επιτίθενται σε διερχόμενα πλοία με στόχο στη συνέχεια τα λύτρα.
Έλληνες ναυτικοί μίλησαν στην Τηλεόραση CRETA για τις θαλάσσιες διαδρομές με το μεγαλύτερο ρίσκο.
«Σε αυτήν τη ζώνη έχουμε τα πιο ακραία περιστατικά. Αυτά γίνονται εδώ και δεκάδες χρόνια, ωστόσο τα τελευταία έτη, μέχρι και πέρυσι, είχαν ελαφρώς ελαττωθεί. Τώρα επανήλθαν. Άλλη επικίνδυνη περιοχή είναι στη Λατινική Αμερική, προς Βενεζουέλα, αλλά εκεί έχει άλλου είδους πειρατές. Δε στοχεύουν στο πλοίο και το φορτίο του, αλλά στο να ληστέψουν τους ναυτικούς» ανέφερε ο Χρήστος Σταυρουλάκης, ο οποίος είναι β’ μηχανικός σε υγραεριοφόρα πλοία.
«Στη Σομαλία αν και έχουν καιρό να σημειωθούν περιστατικά, είναι το πιο «παραδοσιακό» σημείο. Στο πήγαινε, τα πλοία που περνάνε από τον κόλπο του Άντεν ή από την Ερυθρά Θάλασσα, ή επιστρέφοντας προς Ευρώπη, από Σρι Λάνκα, διαθέτουν ένοπλους φρουρούς. Στη Νιγηρία και στις ακτές της Δυτικής Αφρικής έχουν υπάρξει απαγωγές ή ακόμη κι ανθρώπινες απώλειες. Δυστυχώς έχουν πέσει θύματα πειρατείας και Έλληνες ναυτικοί κι είναι πάντα δύσκολη η διαπραγμάτευση κι ο επαναπατρισμός. Τι μπορεί να κάνει την εκάστοτε φορά η Ελλάδα, ως κράτος, για να φέρει πίσω ανώδυνα το ναυτικό» πρόσθεσε ο Ανθυποπλοίαρχος Εμπορικού Ναυτικού σε ποντοπόρα πλοία, Γιάννης Κατάκης.
Ο Χρήστος Σταυρουλάκης, έχοντας ταξιδέψει σε πειρατική ζώνη, ανέφερε τα μέτρα που λαμβάνονται από τις ναυτιλιακές εταιρείες, ώστε να αποτραπεί ενδεχόμενο ρεσάλτο.
«Βάζουμε περιμετρικά του καραβιού μάνικες με θαλασσινό νερό, οι οποίες έχουν συνεχή ροή, για να εμποδίσουμε την ανάβαση, καθώς επίσης και αντι-αναρριχητικά σύρματα ξυραφιού. Καμιά φορά βάζουμε και φιγούρες παραπλανητικές, ώστε να δίνεται η αίσθηση ότι υπάρχει ανθρώπινη παρουσία, ενώ δεν υπάρχει. Επίσης, υπάρχει καταφύγιο για το πλήρωμα, όπου μπορεί να κλειστεί μέσα, σε περίπτωση που οι πειρατές καταφέρουν να ανέβουν στο πλοίο. Οι πόρτες απέξω δεν μπορούν να ανοίξουν. Στο καταφύγιο έχουμε προμήθειες, χημική τουαλέτα και δορυφορικό τηλέφωνο. Τέλος, διαθέτουμε τουλάχιστον δύο ένοπλους φύλακες. Αν προκύψει απειλή και οι πειρατές κάνουν χρήση όπλου, τότε κι οι ίδιοι έχουν το ελεύθερο να πυροβολήσουν.»
«Απαιτείται εγρήγορη και όλη η αντίδραση θέλει ταχύτητα. Γι’αυτό γίνονται και τα αντίστοιχα γυμνάσια στα πλοία για την αντιμετώπιση κατάστασης πειρατείας» σημείωσε ο Γιάννης Κατάκης.
Πως κάνουν τις επιθέσεις τους οι πειρατές; «Μπορεί να έχουν μια βαρκούλα 2-3 μέτρα και να είναι ένοπλοι. Υπάρχουν κι άλλοι που είναι πιο εξοπλισμένοι, με μεγάλα σκάφη με σκάλες, σχοινιά με γάντζους για να αναρριχηθούν, ή πανιά για να μπορέσουν να περάσουν τα σύρματα» περιέγραψε ο Χρήστος Σταυρουλάκης.
Δε λείπουν και οι περιπτώσεις, όπως σημειώνει ο Γιάννης Κατάκης, ιδίως σε περιστατικά στη δυτική Αφρική, όπου οι ίδιοι οι φρουροί του πλοίου είναι στο «κόλπο» και συνεργάζονται με πειρατές. Υπάρχουν δε, και οι πειρατές που δρουν, μόνο όταν καταφέρνουν να παραπλανήσουν τον καπετάνιο και να φέρουν τις συνθήκες στα μέτρα τους! Χαρακτηριστικό είναι το περιστατικό που ανακάλεσε στη μνήμη του ο Χρήστος Σταυρουλάκης κατά τη διάρκεια ταξιδιού του στη Σομαλία. «Το 2010 περνούσα δύο φορές το μήνα από τη Σομαλία. Τότε έτυχε μια φορά να μας καλέσουν στο πλοίο άγνωστοι, ισχυριζόμενοι ότι ήθελαν να μας ενημερώσουν για την ασφαλή διαδρομή που έπρεπε να ακολουθήσουμε, ωστόσο κατόπιν επικοινωνίας του καπετάνιου με τις αρχες, διαπίστωσε ότι οι άγνωστοι ήταν πειρατές κι ήθελαν να μας οδηγήσουν εκεί που τους βόλευε. Ευτυχώς τη γλιτώσαμε».