Της Σοφίας Νεοφύτου
Η αντιπυρική περίοδος του 2025 αφήνει πίσω της μια δύσκολη εικόνα για ολόκληρη τη χώρα και η Κρήτη δεν αποτέλεσε εξαίρεση.
Παρότι το νησί δεν βρέθηκε φέτος ανάμεσα στις περιοχές με τις μεγαλύτερες καταστροφές, τα δεδομένα της επίσημης Ανασκόπησης Αντιπυρικής Περιόδου 2025 αναδεικνύουν ανησυχητικές τάσεις για το μέλλον, καθώς η ξηρασία και οι μειωμένες βροχοπτώσεις οδηγούν σε αυξημένη ευφλεκτότητα στα δάση της Κρήτης.
Οι φωτιές στην Κρήτη το 2025
Σύμφωνα με τα στοιχεία του European Forest Fire Information System (EFFIS), η Περιφέρεια Κρήτης κατέγραψε 13.560 στρέμματα καμένων εκτάσεων μέσα στο 2025.
Η χρονιά αυτή κατατάσσεται ως η όγδοη πιο δύσκολη για την Κρήτη από το 2006 έως σήμερα. Δύο από τις 18 μεγαλύτερες πυρκαγιές πανελλαδικά εκδηλώθηκαν στο νησί στις 2 Ιουλίου 2025 στην Αγία Φωτιά Λασιθίου και στις 25 Ιουλίου στα Τεμένια Χανίων.
Οι εν λόγω φωτιές έκαψαν χιλιάδες στρέμματα φυσικής βλάστησης, μεταξύ των οποίων ελαιώνες, χαμηλή βλάστηση και βοσκοτόπια.
Ιδιαίτερα στο Λασίθι, οι απώλειες σε αγροτικές και μελισσοκομικές εγκαταστάσεις ήταν σημαντικές, σύμφωνα με την έκθεση.
Έντονη ξηρασία
Πέρα από τις φωτιές όμως φαίνεται πως η Κρήτη αντιμετώπισε το πιο έντονο υδατικό έλλειμμα σε σχέση με κάθε άλλη Περιφέρεια της Ελλάδας. Κατά την περίοδο Οκτώβριος 2024 – Απρίλιος 2025, το νησί δέχθηκε μόλις το 64% των κανονικών βροχοπτώσεων, πολύ χαμηλότερα από τον μέσο όρο της περιόδου αναφοράς 1991–2020. Κατά την ίδια την αντιπυρική περίοδο (Μάιος – Οκτώβριος 2025), η κατάσταση παρέμεινε δύσκολη, καθώς η Κρήτη κατέγραψε μόλις το 59% του συνηθισμένου ύψους βροχής.
Η χαμηλή υγρασία του εδάφους και η απουσία βροχών δημιούργησαν ιδανικές συνθήκες για την εξάπλωση πυρκαγιών, ενώ ο παρατεταμένος καύσωνας του Ιουλίου αύξησε την ατμοσφαιρική ξηρασία και τη θερμοκρασία πάνω από τα φυσιολογικά επίπεδα.
Οικολογικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις
Στην Κρήτη, η πυρκαγιά επηρέασε τμήμα της προστατευόμενης περιοχής Natura 2000, όπου κάηκαν περίπου 4.620 στρέμματα, δηλαδή το 5,4% της συνολικής έκτασης της συγκεκριμένης περιοχής. Υπολογίζεται μάλιστα πως τα είδη χλωρίδας και πανίδας που καταστράφηκαν λόγω της φωτιάς θα χρειαστούν δεκαετίες για να ανακάμψουν φυσικά.
Την ίδια ώρα η ξηρασία και η επαναλαμβανόμενη εξάπλωση φωτιάς σε περιοχές μειώνουν τη φυσική αναγέννηση, αυξάνοντας τον κίνδυνο ερημοποίησης — ένα φαινόμενο που ήδη απειλεί τμήματα της Ανατολικής Κρήτης.
Κλιματικές πιέσεις και προοπτικές
Η φετινή χρονιά ανέδειξε με σαφήνεια το πρόβλημα της κλιματικής ανισορροπίας. Η Κρήτη βιώνει ταυτόχρονα λιγότερες βροχές, υψηλότερες θερμοκρασίες και ισχυρούς ανέμους, παράγοντες που ενισχύουν την πιθανότητα εκδήλωσης μεγάλων πυρκαγιών.
Οι ειδικοί του Εθνικού Αστεροσκοπείου και του WWF επισημαίνουν την ανάγκη για τοπικά σχέδια πρόληψης προσαρμοσμένα στις μικροκλιματικές συνθήκες κάθε περιοχής, καθώς και συστηματική διαχείριση καύσιμης ύλης γύρω από οικισμούς και τουριστικές ζώνες και ενίσχυση του εθελοντικού μηχανισμού σε επίπεδο δήμων.
Είναι σαφές, λοιπόν, πως τόσο η Κρήτη όσο και άλλες περιοχές της χώρας χρειάζονται μια ολοκληρωμένη στρατηγική πρόληψης, που να συνδυάζει την επιστήμη, τη διαχείριση των φυσικών πόρων και τη συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών.
