Η Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας της Γαλλίας (CEA) δαπάνησε δεκάδες χιλιάδες ευρώ σε μια προσπάθεια να απαντήσει σε έρευνα που αποκαλύπτει ότι το Παρίσι υποτιμούσε σταθερά τον καταστροφικό αντίκτυπο των πυρηνικών του δοκιμών στη Γαλλική Πολυνησία τις δεκαετίες του 1960 και του 1970.
Λίγες μέρες πριν μια κοινοβουλευτική έρευνα παρουσιάσει την έκθεσή της για τις δοκιμές, έγγραφα που έλαβε το ερευνητικό μέσο Disclose και στα οποία απέκτησαν πρόσβαση η Le Monde και η Guardian, υποδηλώνουν ότι η CEA διεξήγαγε μια συντονισμένη εκστρατεία για να πλήξει την αξιοπιστία των αποκαλύψεων.
Ένα βιβλίο του 2021, το Toxique, το οποίο επικεντρώθηκε σε μόλις έξι από τις 193 πυρηνικές δοκιμές που πραγματοποίησε η Γαλλία από το 1966 έως το 1996 στις ατόλες Μουρουρόα και Φανγκατουάφα, ύστερα από μελέτη τουλάχιστον 2.000 σελίδων αποχαρακτηρισμένου υλικού και δεκάδες συνεντεύξεις, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι έχουν μολύνει πολύ περισσότερους ανθρώπους από ό,τι η Γαλλία έχει παραδεχθεί. Τα τελευταία έγγραφα δείχνουν ότι ένα χρόνο μετά τη δημοσίευση του βιβλίου, η CEA δημοσίευσε 5.000 αντίτυπα του δικού της φυλλαδίου, με τίτλο «Πυρηνικές δοκιμές στη Γαλλική Πολυνησία: γιατί, πώς και με ποιες συνέπειες;» και τα διένειμε στα νησιά.
Στο πλαίσιο της εκστρατείας αυτής που στοίχισε περισσότερα από 90.000 ευρώ, η επιτροπή μετέφερε επίσης μια ομάδα τεσσάρων ατόμων στη Γαλλική Πολυνησία, όπου έμειναν στο ξενοδοχείο Hilton, για να συναντήσουν τοπικούς αξιωματούχους και να δώσουν συνεντεύξεις στα μέσα ενημέρωσης.
Το φυλλάδιο του CEA, τυπωμένο σε γυαλιστερό χαρτί, ισχυρίστηκε ότι παρείχε «επιστημονικές απαντήσεις» στους «ισχυρισμούς» που περιέχονται στο Toxique, των οποίων οι συγγραφείς είπε ότι δεν είχαν «το ίδιο επίπεδο τεχνογνωσίας». Ισχυρίστηκε ότι η μόλυνση ήταν περιορισμένη και ότι η Γαλλία συμπεριφερόταν πάντα με διαφάνεια και με σεβασμό στην υγεία των κατοίκων της περιοχής.
Η δημοσίευση του Toxique – βασισμένη στην έρευνα του Disclose, προκάλεσε σάλο στη Γαλλία, προκαλώντας επισκέψεις στη Γαλλική Πολυνησία από έναν υπουργό και τον πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος αναγνώρισε το «χρέος» της Γαλλίας στην περιοχή.
Μόνο σε ένα τεστ του 1974, σύμφωνα με την επιστημονική έρευνα, 110.000 άνθρωποι –ο πληθυσμός της Ταϊτής και των κοντινών νησιών της– θα μπορούσαν να έχουν λάβει μια δόση ακτινοβολίας αρκετά υψηλή ώστε να πληροί τις προϋποθέσεις για αποζημίωση, εάν αργότερα ανέπτυξαν έναν από τους 23 διαφορετικούς καρκίνους.
Τι υποστηρίζει το βιβλίο Toxique
Το βιβλίο Toxique υποστηρίζει ότι η CEA έχει υποτιμήσει από καιρό τα εμπλεκόμενα επίπεδα ακτινοβολίας, περιορίζοντας σημαντικά τους αριθμούς που είναι επιλέξιμοι για αποζημίωση: έως το 2023, λιγότερες από τις μισές από τις 2.846 αιτήσεις αποζημίωσης που υποβλήθηκαν είχαν κριθεί αποδεκτές.
Η κοινοβουλευτική έρευνα, η οποία μέχρι στιγμής έχει καλέσει περισσότερους από 40 πολιτικούς, στρατιωτικούς, επιστήμονες και θύματα, πρόκειται να υποβάλει έκθεση πριν από τα τέλη Μαΐου σχετικά με τις κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις των δοκιμών και εάν η Γαλλία απέκρυψε εν γνώσει της την έκταση της μόλυνσης.
Η CEA σε δήλωσή της υποστήριξε ότι στόχος του φυλλαδίου της «ήταν να παράσχει στους Πολυνήσιους τα στοιχεία για να κατανοήσουν» τις δοκιμές και τον αντίκτυπό τους. Ανέφερε ότι το φυλλάδιο εφαρμόζει «την απαραίτητη επιστημονική αυστηρότητα» για να εξηγήσει «τις επιπτώσεις στην υγεία και το περιβάλλον των δοκιμών» με «πραγματικό και διαφανή τρόπο».
Σαράντα έξι από τις πυρηνικές δοκιμές της Γαλλίας ήταν ατμοσφαιρικές, εκθέτοντας τον τοπικό πληθυσμό, τους εργαζόμενους στο εργοτάξιο και τους Γάλλους στρατιώτες που βρίσκονταν στην Πολυνησία εκείνη την εποχή σε υψηλά επίπεδα ακτινοβολίας πριν το πρόγραμμα δοκιμών μεταφερθεί υπόγεια το 1974.
Τα κρούσματα καρκίνων του θυρεοειδούς, του μαστού και του πνεύμονα που σχετίζονται με την ακτινοβολία, καθώς και η λευχαιμία και το λέμφωμα, είναι πολλά σε όλα τα νησιά. Από την πλευρά του, ο γαλλικός στρατός είπε ότι έως και 2.000 στρατιωτικοί θα μπορούσαν να είχαν εκτεθεί σε αρκετή ακτινοβολία για να προκαλέσουν καρκίνο.
