Σε ιογενή αιτιολογία συγκλίνουν οι πρώτες ενδείξεις για τα δεκάδες περιστατικά γαστρεντερίτιδας που εμφανίστηκαν τις τελευταίες μέρες στην Κέα και ενώ αναμένονται τα τελικά αποτελέσματα της επιδημιολογικής διερεύνησης που πραγματοποιεί το κλιμάκιο του ΕΟΔΥ στο νησί.
Οι γιατροί του Πολυδύναμου Περιφερειακού Ιατρείου Κέας χρειάστηκε να αντιμετωπίζουν έως και 80 περιστατικά ημερησίως με συμπτώματα γαστρεντερίτιδας. Ωστόσο, τα επίσημα στοιχεία του ΕΟΔΥ καταγράφουν κορύφωση με περίπου 30 περιστατικά σε μία ημέρα και έκτοτε ύφεση.
Σύμφωνα με πληροφορίες του iatropedia.gr, οι ειδικοί του Οργανισμού, που έσπευσαν στο νησί μετά την ξαφνική έξαρση, καταλήγουν στην εκτίμηση ότι πρόκειται για τυπική περίπτωση ιογενούς γαστρεντερίτιδας, με τον νοροϊό να θεωρείται ο βασικός ύποπτος. Ωστόσο, δεν έχει εντοπιστεί ακόμα κοινή πηγή μετάδοσης που να συνδέει όλα τα περιστατικά.
Ο νοροϊός είναι, πάντως, ένας από τους πιο μεταδοτικούς παθογόνους παράγοντες, ενώ αρκεί ελάχιστη ποσότητα ιικού φορτίου για να προκαλέσει λοίμωξη. Μεταδίδεται εύκολα μέσω του νερού, των τροφίμων, αλλά και με την επαφή με μολυσμένες επιφάνειες. Αυτός είναι και ο λόγος που μπορεί να προκαλεί μαζικές εξάρσεις σε κλειστές κοινότητες: σχολεία, γηροκομεία, ξενοδοχεία και —όπως φαίνεται από την περίπτωση της Κέας— σε ένα μικρό νησί.
Ο καθηγητής Υγιεινής και Επιδημιολογίας στο ΕΚΠΑ, Γκίκας Μαγιορκίνης, μιλώντας στην ΕΡΤ, χαρακτήρισε την ιογενή γαστρεντερίτιδα «συνήθη ύποπτο» σε τέτοιου είδους περιστατικά, ενώ δεν είναι απαραίτητο, όπως είπε να είναι τροφιμογενής. Χαρακτηριστικά ανέφερε πως, «αυτού του είδους οι λοιμώξεις δεν είναι κάτι σπάνιο. Κατά τους καλοκαιρινούς μήνες συμβαίνουν μικρές επιδημίες που οφείλονται συνήθως σε ιογενείς λοιμώξεις, οι οποίες μεταδίδονται στο πλαίσιο του συγχρωτισμού. Δεν είναι απαραίτητο να συνδεθούν με κατανάλωση κάποιου φαγητού ή νερού».
Το κλιμάκιο του ΕΟΔΥ έχει επικεντρωθεί ιδιαιτέρως στην εξέταση του πόσιμου νερού. Και για τον λόγο αυτό ο Καθηγητής σύστησε στους κατοίκους: «για λίγο χρονικό διάστημα μέχρι να τον ενημερώσουν οι αρχές, ο κόσμος να καταναλώνει εμφιαλωμένο νερό».
Διευκρίνισε ότι η τόσο εκτεταμένη διασπορά σε ολόκληρο νησί δύσκολα θα μπορούσε να εξηγηθεί αποκλειστικά από μία τροφική δηλητηρίαση.
Από την πλευρά του, ο Δημήτρης Παρασκευής, καθηγητής Επιδημιολογίας και μέλος του ΔΣ του ΕΟΔΥ, επιβεβαίωσε ότι τις τελευταίες ημέρες τα κρούσματα στην Κέα παρουσιάζουν ύφεση.
Όπως ανέφερε, έχουν ληφθεί δείγματα τόσο από ασθενείς όσο και από το περιβάλλον, ώστε να εντοπιστεί η εστία του προβλήματος. «Είναι υπό διερεύνηση το ενδεχόμενο πρόκλησης γαστρεντερίτιδας λόγω του νερού. Τις επόμενες ημέρες θα έχουν βγει τα αποτελέσματα και αναλόγως θα αντιμετωπιστεί το θέμα». Παράλληλα, οι ειδικοί εξετάζουν αν ο πρόσφατος θάνατος ηλικιωμένου άνδρα με υποκείμενο νόσημα συνδέεται με τη λοίμωξη.
Με πρόσφατη έκθεσή του, ο ΕΟΔΥ έχει καταγράψει κατακόρυφη αύξηση φέτος η γαστρεντερίτιδα στη χώρα μας,.
Από τον Μάιο έως και τον Οκτώβριο σημειώθηκαν 7 εξάρσεις κρουσμάτων, αριθμός που υπερβαίνει κατά πολύ τον μέσο ετήσιο όρο 1-2 εξάρσεων των προηγούμενων χρόνων.
Μεταξύ αυτών ξεχωρίζει η μεγάλη συρροή στα Χανιά, όπου από τις 14 έως τις 25 Οκτωβρίου 422 ασθενείς προσήλθαν στο Νοσοκομείο Χανίων, ενώ οι γιατροί εκτιμούν ότι ο πραγματικός αριθμός είναι σημαντικά μεγαλύτερος, καθώς πολλοί με ήπια συμπτώματα δεν αναζητούν ιατρική βοήθεια.
Ο ΕΟΔΥ επισημαίνει ότι όλες οι φετινές εξάρσεις οφείλονται σε νοροϊό, με κυριαρχία του γονότυπου GII.17, αντικαθιστώντας τον GII.4 που επικρατούσε τα προηγούμενα χρόνια. Η τάση αυτή δεν είναι αποκλειστικά ελληνικό φαινόμενο: ανάλογη αύξηση καταγράφηκε και στην Ευρώπη, σε τουλάχιστον έξι χώρες, αλλά και στις ΗΠΑ, κατά την περίοδο Ιούλιος 2023–Ιούνιος 2024.
Τα συμπτώματα των ασθενών περιλαμβάνουν τυπικά γαστρεντερικά ενοχλήματα, τα οποία, αν και συνήθως ήπια, οδηγούν σε σημαντική πίεση στα νοσοκομεία όταν η έξαρση είναι μεγάλη.
Τι είναι ο νοροϊός και γιατί προκαλεί ανησυχία
Ο νοροϊός αποτελεί τον πιο συχνό αιτιολογικό παράγοντα ιογενούς γαστρεντερίτιδας παγκοσμίως. Απαιτείται εξαιρετικά μικρή ποσότητα για να προκαλέσει λοίμωξη -μόλις 18 σωματίδια- ενώ αποβάλλεται σε τεράστιες ποσότητες με τα κόπρανα. Έτσι εξηγούνται οι μαζικές εξάρσεις σε κλειστές κοινότητες, όπως νησιά, ξενοδοχεία ή πλοία.
Η λοίμωξη εκδηλώνεται 12 έως 48 ώρες μετά την έκθεση, με έντονη διάρροια, εμετούς και κοιλιακό πόνο. Συνήθως είναι αυτοϊώμενη μέσα σε 2-3 ημέρες, αλλά σε παιδιά, ηλικιωμένους και ευάλωτους ασθενείς μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρή αφυδάτωση.
Η μετάδοση γίνεται κυρίως με άμεση επαφή από άτομο σε άτομο, αλλά και μέσω τροφίμων ή νερού. Οι ειδικοί εξηγούν ότι σε τέτοιες εξάρσεις συχνά υπάρχει μια αρχική «πυροδότηση» από μολυσμένο νερό ή τρόφιμο, αλλά η διασπορά γιγαντώνεται από τη μετάδοση μεταξύ ανθρώπων.
Τα αποτελέσματα των εργαστηριακών εξετάσεων θα δώσουν την οριστική απάντηση για το αν ο νοροϊός είναι ο υπεύθυνος παράγοντας. Μέχρι τότε, οι ειδικοί συστήνουν τήρηση αυστηρής υγιεινής, απομόνωση όσων έχουν συμπτώματα και κατανάλωση εμφιαλωμένου νερού, ως μέτρο προφύλαξης.
Η εικόνα πάντως δείχνει μια «κλασική» έξαρση ιογενούς γαστρεντερίτιδας, που αν και ταλαιπωρεί πολλούς, δεν φαίνεται να συνιστά σοβαρή απειλή για τη δημόσια υγεία, εφόσον ληφθούν τα βασικά μέτρα.
