Εξαιρετικά δύσκολη χρονιά για την βιωσιμότητα της πλειοψηφίας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων χαρακτηρίζεται το 2022 με την ραγδαία αύξηση του ενεργειακού κόστους να έχει εκτοξεύσει στα ύψη συνολικά τα λειτουργικά κόστη καθιστώντας πολλές φορές οριακή τη λειτουργία των επιχειρήσεων. Και όλα αυτά σε μια περίοδο, όπου η ελληνική κοινωνία προσπαθούσε να ορθοποδήσει μετά από δυο χρόνια πανδημίας έχοντας ήδη στην πλάτη της συσσωρευμένα οικονομικά προβλήματα, απόρροια της υγειονομικής κρίσης.
Η ενεργειακή κρίση επηρέασε συνολικά νοικοκυριά και επιχειρήσεις με τις αντοχές να δοκιμάζονται και τους επαγγελματίες να προσπαθούν με κάθε τρόπο να διατηρήσουν τα καταστήματα και τις επιχειρήσεις τους βιώσιμες. Ο τουρισμός αποτέλεσε καθοριστικό παράγοντα αντιστάθμισης μιας κατά κοινή ομολογίας κακής κατάστασης, με αποτέλεσμα, παρότι η χρονιά, ιδιαίτερα για την Κρήτη και το Ρέθυμνο ειδικότερα, χαρακτηρίστηκε πολύ καλή, ξεπερνώντας τις προσδοκίες, εν τούτοις, με δεδομένη την κακή συγκυρία, ήταν ανέφικτο να καλυφθούν οι οικονομικές απώλειες συνέπεια της ενεργειακής κρίσης.
Τα παραπάνω επισημαίνει μιλώντας στα «Ρ.Ν.» ο πρόεδρος του επιμελητηρίου Ρεθύμνου, Γιώργος Γιακουμάκης επαναλαμβάνοντας πως η στήριξη της πολιτείας είναι πάγιο και διαρκές αίτημα, προκειμένου οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις που αποτελούν την ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας να μπορέσουν να συνεχίσουν τη λειτουργία τους και να προσφέρουν στο ΑΕΠ.
Ειδικότερα, ο κ. Γιακουμάκης ανέφερε:
«Το 2022 ήταν μια χρονιά με δυσκολίες και ιδιαιτερότητες. Είναι κοινή η διαπίστωση ότι η γεωπολιτική αστάθεια είχε τεράστιο αντίκτυπο στην παγκόσμια οικονομία – εντείνοντας το κλίμα αβεβαιότητας που προκάλεσε τα προηγούμενα χρόνια η πανδημία του Covid-19. Ο πληθωρισμός, σε συνδυασμό με το φούντωμα της ενεργειακής κρίσης απετέλεσαν τα σημαντικότερα ορόσημα της χρονιάς αυτής, με σημαντικό αντίβαρο όμως την πολύ δυνατή τουριστική σεζόν για το νησί μας. Όσον αφορά τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετώπισαν οι επιχειρήσεις μας κατά τη διάρκεια του χρόνου που φεύγει σε λίγες μέρες, σίγουρα θα συμπεριελάμβανα τα παρακάτω: το κόστος της ενέργειας αλλά και των πρώτων υλών φαίνεται να είναι αυτό που απασχολεί περισσότερο τα μέλη μας και αυτό γιατί προκαλεί σημαντική αύξηση του λειτουργικού τους κόστους το οποίο είναι πλέον δύσκολο να μετακυλιστεί. Σημαντικά προβλήματα για πολλές επιχειρήσεις μας αποτελούν επίσης η μείωση κύκλου εργασιών και η μείωση της επιχειρηματικής ρευστότητας για πολλούς, παρά την φετινή καλή πορεία του τουρισμού, οι δυσκολίες τραπεζικής χρηματοδότησης καθώς επίσης και η έλλειψη διαθεσιμότητας εξειδικευμένου προσωπικού και φυσικά πολύ σημαντικό θέμα είναι το πάγιο και μεγάλο πρόβλημα της εξυπηρέτησης των επιχειρηματικών οφειλών».
Σύμφωνα με τα στοιχεία από τα δυο αεροδρόμια του νησιού κατά μέσο όρο η αύξηση στις διεθνείς αφίξεις στην Κρήτη ανέρχεται στο 4.5% σε σχέση με το προηγούμενο ρεκόρ του 2019 (+3,5% είναι η φετινή αύξηση από το αεροδρόμιο του Ηρακλείου και +14% από το αεροδρόμιο των Χανίων). Οι αυξημένες αφίξεις συνεπάγονται με αύξηση των τουριστικών εισπράξεων όχι όμως και της κερδοφορίας των επιχειρήσεών μας, επισημαίνει ο πρόεδρος του επιμελητηρίου διευκρινίζοντας πως:
«η ενεργειακή κρίση αλλά και μια σειρά άλλων παραμέτρων είχε ως αποτέλεσμα συνεχείς ανατιμήσεις σε βασικά κόστη, που βέβαια εκτόξευσαν στα ύψη τόσο τα λειτουργικά κόστη των επιχειρήσεων, αλλά και τη μεταφορική δαπάνη των tour operators για τους πελάτες τους, όπως και για τους μεμονωμένους επισκέπτες μας. Από την άλλη, οι αυξήσεις αυτές (από την πλευρά των ξενοδοχείων τουλάχιστον), δεν μετακυλήθηκαν στους επισκέπτες – με δεδομένο ότι τα συμβόλαιά τους είχαν υπογραφεί προ έτους, αλλά απορροφήθηκαν από τους ξενοδόχους, σε μεγάλο βαθμό».
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε ο κ. Γιακουμάκης στο ρόλο και την προσφορά του επιμελητηρίου Ρεθύμνης στην τοπική επιχειρηματικότητα τονίζοντας πως:
«το Επιμελητήριο Ρεθύμνης -όπως και όλα τα Επιμελητήρια της χώρας μας, είναι οι επιχειρηματίες του. Κι αυτό γιατί είμαστε μία ένωση προσώπων, στην περίπτωση μας επιχειρηματιών, ο σκοπός της οποίας είναι να υποστηρίζει και να υπερασπίζεται τα καλώς εννοούμενα συμφέροντα του τοπικού επιχειρείν. Μέσα από μία συγκεκριμένη φιλοσοφία μας, μέσα από ιεραρχημένους στόχους και φυσικά μέσα από συγκεκριμένες διαδικασίες, πάντοτε στα πλαίσια που μας δίνονται από τις δυνατότητες μας, τους Νόμους της Πολιτείας και βέβαια την εκάστοτε οικονομική συγκυρία.
Το Επιμελητήριο Ρεθύμνης συμμετέχει ή λαμβάνει την πρωτοβουλία υλοποίησης μιας σειράς δράσεων με στόχο όλα τα παραπάνω, υπηρετώντας δηλαδή τον στόχο της ανάπτυξης των επιχειρήσεων – μελών του και της τοπικής κοινωνίας γενικότερα. Ενδεικτικά αναφέρω τις σημαντικότερες από αυτές, που είναι:
- η διαφήμιση και προβολή του τουριστικού προϊόντος του Ρεθύμνου,
- η Προώθηση των Ρεθεμνιώτικων προϊόντων στην Ελλάδα και το εξωτερικό, η διασύνδεση της τοπικής αγροτικής παραγωγής με τον τουρισμό,
- η διοργάνωση συνέδριων, σεμιναρίων – εκπαιδευτικών προγραμμάτων, και ημερίδων για την επιμόρφωση των μελών του,
- η παροχή οικονομικής ενίσχυσης προς συλλόγους και οργανώσεις του τόπου μας και αρκετά ακόμα.
Πρώτιστα όμως, οι βασικοί άξονες της άσκησης της διοίκησης μας είναι η υποστήριξη και προώθηση των αιτημάτων μελών του και η αντιμετώπιση προβλημάτων,- όσον αφορά σε ζητήματα που τους απασχολούν. Όλα αυτά μέσα από υπομνήματα, συναντήσεις με κυβερνητικά στελέχη και συμμετοχή μας σε κοινές πρωτοβουλίες φορέων της περιφέρειας Κρήτης – αλλά και της χώρας γενικότερα».
Μιλώντας για τις μελλοντικές ενέργειες και δράσεις του επιμελητηρίου που βασίζονται στην εξωστρέφεια ο κ. Γιακουμάκης τόνισε:
«Πλέον των παγίων δράσεων και υπηρεσιών που παρέχουμε στα μέλη μας, όπως για παράδειγμα τη λειτουργία της υπηρεσίας Γενικού Εμπορικού Μητρώου – του ΓΕΜΗ, στον προγραμματισμό μας βρίσκεται η υλοποίηση μίας σειράς σημαντικών δράσεων, στον πυρήνα τους βρίσκεται η εξωστρέφεια και η αύξηση της ανταγωνιστικότητάς μας. Ως πρόεδρος του Επιμελητηρίου Ρεθύμνης και του Περιφερειακού Επιμελητηριακού Συμβουλίου Κρήτης, νιώθω πραγματικά ευτυχής γιατί τα τελευταία χρόνια έχουμε κατορθώσει να δώσουμε νέα ώθηση στη διεθνή αναγνώριση του υψηλού επιπέδου των ρεθεμνιώτικων και γενικότερα των κρητικών προϊόντων αλλά και αντίστοιχα των υπηρεσιών μας. Πρόκειται για μία συνεργατική προσπάθεια που αποτυπώνεται σε στοχευμένες, προσεχείς δράσεις μας, όπως το απόλυτο επιτυχημένο 10ο Παγκρήτιο Φόρουμ Προώθησης Προϊόντων σε κρητικά ξενοδοχεία και Super Markets στην Κρήτη, που θα πραγματοποιηθεί τον προσεχή Μάρτιο. Επίσης θα προσθέσω και την, πολύ σημαντική για εμάς διοργάνωση του αντίστοιχου Business to Business Φόρουμ Προώθησης Κρητικών Προϊόντων στις 17 και 18 Φεβρουαρίου στο ΟΑΚΑ. Πέρυσι, σε αυτό το Φόρουμ είχαν συμμετάσχει 120 κρητικές επιχειρήσεις όπου συναντήθηκαν με έναν αντίστοιχο αριθμό υπευθύνων αγορών από μεγάλα ελληνικά ξενοδοχεία, αλυσίδες supermarkets αλλά και εξειδικευμένες σε εξαγωγές τροφίμων ελληνικές εταιρείες.
Δεν θα πρέπει να παραλείψω εδώ και κάποιες ακόμη επιτυχημένες δράσεις, όπως η συμμετοχή και υποστήριξη μας στο «Ελληνικό Πρωινό Κρήτης», στο «Σήμα Ποιότητας Κρητικής Κουζίνας της Περιφέρειας Κρήτης», αλλά και την, επί Δέκα έτη διοργάνωση της «Γιορτής Κρητικής Διατροφής» στο Ρέθυμνο κατά το πρώτο Δεκαήμερο του Ιουλίου. Η Γιορτή αυτή αποτελεί έναν από τους πλέον επιτυχημένους στη χώρα μας θεσμούς, για την προώθηση της Ελληνικής διατροφής και το πάντρεμα της με τον Τουρισμό και ειδικότερα τους κλάδους του γαστρονομικού και οινικού τουρισμού.
Νομίζω πάντως ότι το σημαντικό είναι ότι εμείς στην Κρήτη, έχουμε καταφέρει να εργαζόμαστε από κοινού με τους φορείς και τα άλλα Επιμελητήρια του νησιού -αλλά κυρίως με τις επιχειρήσεις- μέλη, μας χτίζοντας ένα ολοένα και πιο ισχυρό προφίλ, τόσο για τον τουρισμό, όσο και για τα προϊόντα της Κρητικής παραγωγής».
Στόχος η ισόρροπη ανάπτυξη πρωτογενή τομέα, μεταποίησης και τουρισμού
Η ανάδειξη των τοπικών προϊόντων, η μεταποίησή τους και η ενίσχυση του τουριστικού κλάδου αποτελούν τη στόχευση του επιμελητηρίου για το 2023, καθώς, όπως αναφέρει ο πρόεδρος του ΕΒΕΡ, Γιώργος Γιακουμάκης, ο νομός έχει την πρώτη ύλη με εξαιρετικής ποιότητας τοπικά προϊόντα, τα οποία μπορεί να καλλιεργήσει, να προβάλλει, να προωθήσει και να αξιοποιήσει με τέτοιο τρόπο, ώστε αυτά να κερδίσουν μια θέση στα ράφια των διεθνών αγορών διασυνδέοντάς τα με την τουριστική αλυσίδα.
Χαρακτηριστικά, σε σχετικές δηλώσεις του ανέφερε: «Είμαι πάντως αισιόδοξος για το 2023, κι αυτό γιατί τα συμβόλαια που καταρτίστηκαν και καταρτίζονται ύστερα από διαπραγματεύσεις μεταξύ ξενοδόχων και tour operators για την επόμενη χρονιά, θα είναι σαφώς περισσότερο δίκαια για την πραγματική αξία του τουριστικού μας προϊόντος.
Αυτό που εμείς επιθυμούμε προς υποστήριξη τόσο του τουριστικού μας προϊόντος όσο και του συνόλου της Ρεθυμνιώτικης επιχειρηματικότητας, είναι να αναδείξουμε ακόμα περισσότερο τα τοπικά προϊόντα που παράγονται εδώ και που άλλωστε συνεισέφεραν στην ανάδειξη της φήμης της Κρητικής διατροφής ως μία από τις πλέον υγιεινές, παγκοσμίως. Γιατί εν κατακλείδι, είναι σημαντικό για εμάς το να μπορέσουμε να επιτύχουμε την ισόρροπη ανάπτυξη τόσο του πρωτογενή και της μεταποίησης των προϊόντων του – όσο και του τουρισμού, μέσα από δημιουργία τοπικών αλυσίδων αξίας. Και αυτό αποτελεί την κοινή συνισταμένη όλων των δράσεών μας».