Στάχτες κι αποκαΐδια άφησε η πυρκαγιά στο νότιο Ρέθυμνο. Οι καταστροφές στο φυσικό περιβάλλον και στο ζωικό κεφάλαιο είναι τεράστιες, ενώ σε καθαρά κοινωνικό επίπεδο το «αύριο» για αρκετούς συμπολίτες μας προδιαγράφεται αβέβαιο και σκοτεινό.
Άνθρωποι έχασαν τις περιουσίες τους, το μόνο μέσο βιοπορισμού τους. Ενδεικτικό της σκληρής διαμορφωθείσας πραγματικότητας, είναι ότι αρκετά νοικοκυριά θα στερηθούν μέχρι και το λάδι που παρήγαγαν αφειδώς τα προηγούμενα χρόνια, αφού οι ελαιώνες τους παραδόθηκαν στις φλόγες. Σε δεινή θέση βρίσκονται, επίσης, κτηνοτρόφοι και μελισσοκόμοι.
Μοναδικό ευχάριστο νέο για την πολύπαθη περιοχή του δήμου Αγίου Βασιλείου, το ότι η χθεσινή μέρα ήταν σαφώς η καλύτερη που είχε ξημερώσει σε επιχειρησιακό επίπεδο. Τα πολύ υψηλά μποφόρ ανέμων και διάσπαρτες εστίες που έκαιγαν ακόμη διατήρησαν (και διατηρούν) σε επιφυλακή της πυροσβεστικές δυνάμεις. Οι επιχειρήσεις κατάσβεσης συνεχίστηκαν από πεζοπόρα τμήματα και εναέρια μέσα, κι έτσι το μεσημέρι της Τρίτης η φωτιά είχε τεθεί υπό πλήρη έλεγχο.
Συγχρόνως, χθες, έγινε το αναμενόμενο: Οι οικισμοί Ροδάκινο, Κρύα Βρύση, Ορνέ, Μέλαμπες, Σακτούρια και Αγία Γαλήνη τέθηκαν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, αφού το αρμόδιο υπουργείο ενέκρινε το σχετικό αίτημα που είχε κατατεθεί.
Τα συνεργεία του ΕΛΓΑ ξεκίνησαν τις αυτοψίες ώστε να αποτυπωθεί το ακριβές μέγεθος του πύρινου ολέθρου. Υπολογίζεται ότι πάνω από 18.000 στρέμματα γης αποτεφρώθηκαν!
Περιφέρεια και δήμος έχουν ενώσει τις δυνάμεις τους για την άμεση ανακούφιση των πληγέντων και για την αποτροπή ανάλογων γεγονότων στο μέλλον. Στο προσκήνιο έρχονται, μοιραία, και αντιπλημμυρικές παρεμβάσεις εν όψει του δύσκολου (από πολλές απόψεις) χειμώνα. Στο επόμενο Περιφερειακό συμβούλιο, μάλιστα, θα τεθεί σε ψηφοφορία (κι εκτός συγκλονιστικού απροόπτου) θα εγκριθεί η χορήγηση 100.000 ευρώ για την αγορά λαδιού και λιπασμάτων για τους κατοίκους, απόφαση την οποία έχει λάβει ο περιφερειάρχης Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης.
Στα «Ρεθεμνιώτικα Νέα» μίλησαν ο διευθυντής του υποκαταστήματος Κρήτης του ΕΛΓΑ Νίκος Δασκαλάκης, ο δήμαρχος Αγίου Βασιλείου Γιάννης Ταταράκης και η αντιπεριφερειάρχης Ρεθύμνου Μαίρη Λιονή.
Η καταγραφή των ζημιών και η πορεία των αποζημιώσεων
Η καταγραφή των ζημιών από τον ΕΛΓΑ αφορά σε πρώτη φάση το ζωικό κεφάλαιο (αιγοπρόβατα και μελίσσια) για τα οποία έχουν προσέλθει οι παραγωγοί κι έχουν υποβάλλει δήλωση και αναγγελία ζημιάς.
Εν συνεχεία, βάσει του προγραμματισμού, θα γίνουν τα επόμενα βήματα που αφορούν το φυτικό κεφάλαιο (πάγιο ή εγκαταστάσεις αποθηκευμένων προϊόντων).
«Ο σχεδιασμός είναι αυτός: τελειώνοντας τις καταγραφές για το ζωικό κεφάλαιο, υπολογίζεται να γίνει μέσα στην εβδομάδα, υπάρχει ένα περιθώριο (δεκαπενθήμερο) για να υποβληθούν οι δηλώσεις από τους πληγέντες παραγωγούς στα υπόλοιπα κομμάτια που αφορούν το κομμάτι των Κρατικών Οικονομικών Ενισχύσεων – ζημιές σε φυτικό κεφάλαιο, ζημιές σε πάγιο κεφάλαιο και εξοπλισμό και αποθηκευμένα προϊόντα. Οι αρχικές δηλώσεις για όλα αυτά έχουν ένα αρχικό περιθώριο 15 ημερών, μετά ξεκινάμε τη διαδικασία εκεί» σημειώνει στα «Ρ.Ν.» ο διευθυντής του υποκαταστήματος Κρήτης του ΕΛΓΑ Νίκος Δασκαλάκης, διευκρινίζοντας – προς αποφυγή παρερμηνειών: «Το κομμάτι το οποίο αφορά τον ΕΛΓΑ και το οποίο υπόκειται στην άμεση ασφάλιση και αποζημίωση από τον ΕΛΓΑ (για την πυρκαγιά συγκεκριμένα) είναι αυτό του ζωικού κεφαλαίου. Αυτό είναι κομμάτι καθαρά αρμοδιότητας του ΕΛΓΑ: ασφαλισμένα τα ζώα, γίνεται η εκτίμηση, από τον προϋπολογισμό του οργανισμού και τα έσοδά του δίνονται οι αποζημιώσεις. Ζημιές στο φυτικό κεφάλαιο, όπως ελαιώνες, αμπελώνες, άλλες καλλιέργειες που πιθανόν να υπάρχουν, ζημιές σε αρδευτικά δίκτυα εντός του αγροτεμαχίου που κάηκε ή ζημιά σε αποθηκευμένα προϊόντα κ.λπ., είναι κομμάτι το οποίο αφορά πρόγραμμα Κρατικών Οικονομικών Ενισχύσεων. Βγαίνει με κοινές υπουργικές αποφάσεις του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης, του υπουργείου Οικονομικών (των συναρμόδιων υπουργείων δηλαδή), οι οποίες εναρμονίζονται με την Εθνική και Ευρωπαϊκή νομοθεσία – τις κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Ένωσης».
Συνεχίζοντας, ο κ. Δασκαλάκης αποκαθιστά άλλη μία παρανόηση: «Επειδή ακούγεται πολλές φορές ότι έγιναν ζημιές και ο ΕΛΓΑ δεν δίνει τίποτα. Εμείς υλοποιούμε το πρόγραμμα. Ό,τι απόφαση σε εναρμόνιση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπάρξει, αυτή υλοποιούμε. Δεν είναι δική μας απόφαση το τι και πώς θα αποζημιώσει».
Τα ποσά βγαίνουν με την έγκριση του προγράμματος. «Και ανάλογα, το τι έχει ο καθένας και το τι θα αποκαταστήσει ο καθένας. Για τα προγράμματα των Κρατικών Οικονομικών Ενισχύσεων αποζημιώνεται η αποκατάσταση, αφού γίνει».
Σε ό,τι αφορά το ζωικό κεφάλαιο, που υπόκειται στην άμεση ασφάλιση του Οργανισμού, η διαδικασία των αποζημιώσεων είναι πιο γρήγορη: «Γιατί είναι πολύ συγκεκριμένη και δεν χρειάζεται να βγουν νέες αποφάσεις κ.λπ.» εξηγεί ο κ. Δασκαλάκης. «Θα ολοκληρωθούν οι εκτιμήσεις, θα δοθούν τα πορίσματα, μόλις πάρουμε και το αρχείο – γιατί πρέπει να λάβουμε και το αρχείο του 2022 από τον ΟΠΕΚΕΠΕ, που γίνεται με τις ενεργοποιήσεις και ταυτόχρονα γίνεται και η ασφάλιση – μπορεί να γίνει η σύνδεση των πορισμάτων, ότι ο τάδε έχει όντως δηλώσει τα ζώα ή τα μελίσσια στη δήλωση καλλιέργειας και τα έχει ασφαλίσει ουσιαστικά (η δήλωση καλλιέργειας είναι σαν ασφαλιστήριο συμβόλαιο). Και προχωρά παρακάτω η διαδικασία. Το αρχείο συνήθως μας το δίνει ο ΟΠΕΚΕΠΕ αφού κάνει τους απαραίτητους ελέγχους και κλείσει τη διαδικασία των ενεργοποιήσεων, προς τα τέλη Σεπτέμβρη κάθε χρόνο. Οπότε, μετά προχωράμε τη διαδικασία για την αποζημίωση».
Αντιθέτως, η διαδικασία για τις Κρατικές Οικονομικές Ενισχύσεις είναι πιο γραφειοκρατική διαδικασία «Γιατί πρέπει να προχωρήσουμε και να βγουν οι υπουργικές αποφάσεις, να παρθεί και μία έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ώστε να μην υπάρχει στρέβλωση του ανταγωνισμού και ετεροβαρής ενίσχυση των Ελλήνων παραγωγών ή των συγκεκριμένων παραγωγών έναντι των άλλων συναδέλφων τους από άλλες χώρες – πρέπει να ελεγχθεί και αυτό το κομμάτι. Κι εφόσον όλα εγκριθούν και πάρουν το δρόμο τους και βρεθούν και τα προβλεπόμενα κονδύλια, γιατί προέρχονται από τον εθνικό προϋπολογισμό αυτά, προχωρά η διαδικασία» επισημαίνει κλείνοντας ο διευθυντής του υποκαταστήματος Κρήτης του ΕΛΓΑ.
Ζήτημα επιβίωσης
«Αν μας άκουγαν τόσα χρόνια, δεν θα φτάναμε σε αυτό το σημείο» τονίζει ο δήμαρχος Αγίου Βασιλείου Γιάννης Ταταράκης. «Έχουμε ξαναζήσει τέτοια καταστροφή. Αλλά αυτό το πράγμα δεν μπορεί να συνεχιστεί! Για να μην ξαναζήσουμε τέτοιες καταστάσεις, πρέπει να γίνουν αυτά που φωνάζουμε τόσο καιρό!».
Ο κ. Ταταράκης ταυτίζεται απόλυτα με την άποψη ότι το βάρος θα πρέπει να δοθεί στην πρόληψη, λέγοντας συγκεκριμένα: «Χρειάζεται ένας Πυροσβεστικός Σταθμός Δ’ τάξης στα Δαριβιανά με ένα κλιμάκιο στην Κρύα Βρύση κι ένα κλιμάκιο στην Μύρθιο. Το έχουμε επισημάνει αμέτρητες φορές! Τι θα πει αυτό; Ότι μπαίνουμε στο παιχνίδι της πρόληψης. Όταν έχεις ένα κλιμάκιο στην Κρύα Βρύση με τέσσερα αυτοκίνητα, θα κάνει περιπολίες και θα σβήνονται οι φωτιές εν τη γενέσει τους. Διότι όταν πάρει φωτιά και φύγει στο πρώτο 10λεπτο, γίνεται ανεξέλεγκτη με τους ανέμους που πνέουν. Αν δεν γίνει αυτό, θα βλέπουμε τέτοιες εικόνες».
Αφουγκραζόμενος τον πόνο και την αγωνία που επικρατεί στις τάξεις των πυρόπληκτων, θα παρατηρήσει: «Αυτή τη στιγμή, οι κτηνοτρόφοι δεν έχουν πώς να ζήσουν, πώς να ταΐσουν τα πρόβατα! Μοιραία θα αφανιστούν! Αν δεν βοηθήσουμε όλοι τώρα, δεν θα αντέξουν οι άνθρωποι αυτοί μέχρι να έρθει ο χειμώνας. Υπάρχουν άνθρωποι που δεν θα έχουν λάδι να φάνε, καθόλου! Πρέπει να απαλύνουμε τον πόνο των ανθρώπων!».
Το ζήτημα είναι πλέον καθαρά βιοποριστικό. Αναφορικά με το φυτικό κεφάλαιο, ο δήμαρχος Αγίου Βασιλείου θα επισημάνει: «Αν πάει με ΠΣΕΑ οι άνθρωποι θα πάρουν λεφτά, αν πάρουν, μετά από τρία χρόνια! Γι’ αυτό στρεφόμαστε προς άλλες διόδους για να μπορέσουν να πάρουν και την απώλεια της φυτικής παραγωγής και την απώλεια εισοδήματος. Γιατί αν δεν πάρουν απώλεια εισοδήματος, οι άνθρωποι αυτοί δεν θα μπορέσουν να ζήσουν. Δεν υπάρχει περίπτωση!».
Πέραν από τα 100.000 ευρώ που αναμένεται να δώσει η Περιφέρεια Κρήτης για την αγορά λαδιού και ζωοτροφών, η δημοτική αρχή Αγίου Βασιλείου αναμένει την οικονομική συνδρομή και της ΠΕΔ Κρήτης για τον ίδιο σκοπό.
«Θα είμαστε δίπλα στους ανθρώπους»
«Σε κάθε περίπτωση θα είμαστε δίπλα στους ανθρώπους» διαβεβαιώνει η αντιπεριφερειάρχης Ρεθύμνου Μαίρη Λιονή. «Δεν είναι η πρώτη φορά που καίγεται αυτή η περιοχή· το ευτύχημα είναι ότι δεν χάσαμε ανθρώπους και σπίτια. Όμως, η οικονομική ζημιά που έχουν υποστεί οι κάτοικοι είναι πολύ μεγάλη» υπογραμμίζει.
Ο περιφερειάρχης Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης βρέθηκε από την πρώτη στιγμή στα μέτωπα και διαπίστωσε ιδίοις όμμασι το εύρος της πύρινης λαίλαπας. Στην επόμενη συνεδρίαση του Περιφερειακού συμβουλίου θα τεθεί προς ψήφιση και η άμεση χορήγηση 100.000 ευρώ για την στήριξη των πληγέντων.
«Η Περιφέρεια θα είναι δίπλα στον δήμο. Θα είναι αρωγός. Οι άνθρωποι δεν έχουν πού να βοσκήσουν τα ζώα τους, γιατί δεν υπάρχει τίποτα! Δεν υπάρχει ένα πράσινο φύλλο για να φάνε. Που σημαίνει ότι πρέπει να τα ταΐσουν με ζωοτροφές για να μην πεθάνουν» σχολιάζει η κ. Λιονή.
«Σκοπεύουμε όχι μόνο να πιέσουμε, αλλά και να απαιτήσουμε ώστε οι αποζημιώσεις να δοθούν άμεσα» προσθέτει η ίδια. «Για όποιον ήρθε και είδε πώς ήταν η περιοχή εκεί και πώς είναι τώρα, καταλαβαίνει ότι τίθεται πλέον θέμα επιβίωσης!».
Η περιφερειακή αρχή θα ασκήσει πιέσεις προς δύο κατευθύνσεις: και για καταβληθούν το συντομότερο δυνατό οι αποζημιώσεις, αλλά και ζητώντας από την πολιτεία τη χρηματοδότηση του δήμου και της Περιφέρειας για να γίνουν άμεσα αντιπλημμυρικά έργα, τα οποία είναι άκρως απαραίτητα.
«Είχαμε καθαρίσει ρέματα, ποταμούς, πρανή. Τώρα αυτά έχουν γεμίσει από καμένα δέντρα, κλαδιά, τα πάντα. Καταλαβαίνετε ότι αυτά θα πρέπει να ξανακαθαριστούν από την αρχή πριν μπει το φθινόπωρο με τις βροχές! Γιατί θα πλημμυρίσει ο κόσμος!» λέει η αντιπεριφερειάρχης Ρεθύμνου.
Υπενθυμίζεται ότι μεθαύριο Παρασκευή η κ. Λιονή, ο δήμαρχος Γιάννης Ταταράκης και ο βουλευτής Ρεθύμνου της ΝΔ Γιάννης Κεφαλογιάννης θα συναντήσουν στην Αθήνα, αρχικά τον υφυπουργό Πολιτικής Προστασίας Ευάγγελο Τουρνά, με τον οποίο θα συζητηθούν επιχειρησιακά θέματα για την αντιπυρική περίοδο. Στη συνέχεια θα έχουν επαφές και με τον αναπληρωτή υπουργό Εσωτερικών Στέλιο Πέτσα, σε σχέση με τις υποδομές και τη βοήθεια που πρέπει να ληφθεί για να βοηθηθεί αναπτυξιακά η πολύπαθη περιοχή.
Πηγή: rethnea.gr