Με drones και όλα τα σύγχρονα και επιστημονικά εργαλεία, ξεκίνησε και φέτος το πρόγραμμα καταπολέμησης κουνουπιών στην Κρήτη. Φέτος όμως υπάρχουν δύο απειλές: το «Αιγυπτιακό κουνούπι» που πέρυσι εντοπίστηκε στην Κύπρο αλλά και τα κρούσματα δάγκειου πυρετού που έχουν καταγραφεί στην Ευρώπη.
Για τους παραπάνω λόγους, οι επιστήμονες φέτος έχουν λάβει ειδικές οδηγίες από τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας.
«Έχουμε προβλήματα στην Ευρώπη από τον δάγκειο πυρετό και ο ΕΟΔΥ μας έχει εφιστήσει ήδη την προσοχή για τον έλεγχο των κουνουπιών. Δεν θα αφήσουμε φέτος σημείο στην Κρήτη όπου υπάρχουν εστίες. Ξεκινάει το νέο ολοκληρωμένο σύστημα. Δεν είναι μόνο ψεκασμοί, θα μπουν παγίδες, γίνεται χαρτογράφηση και όλα αυτά αναρτώνται και στο σύστημα της Περιφέρειας. Αν οι πολίτες εντοπίσουν εστίες σε εξωτερικούς χώρους μπορούν να καλούν στο 811 24 424 την ανάδοχο εταιρία και την επόμενη ημέρα το συνεργείο θα είναι εκεί», ανέφερε χαρακτηριστικά μιλώντας στο Creta24 ο Συντονιστής του Προγράμματος Καταπολέμησης των Κουνουπιών της Περιφέρειας Κρήτης Αντώνης Παπαδάκης.
Τα drones θα επιχειρούν και θα ψεκάζουν κυρίως σε δύσβατα σημεία.
«Το ΙΤΕ συμμετέχει στην προσπάθεια της Περιφέρειας για την καταπολέμηση των κουνουπιών. Παρέχουμε επιστημονική υποστήριξη. Αναλύουμε τα δεδομένα με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Πρόκειται ίσως για το καλύτερο πρόγραμμα στην Ελλάδα. Είναι μια παράξενη χρονιά φέτος. Εμφανίστηκε πέρυσι το “αιγυπτιακό κουνούπι” στην Κύπρο. Η Κρήτη είναι κοντά και πρέπει να είμαστε σε εγρήγορση», ανέφερε από την πλευρά του ο Διευθυντής στο Ινστιτούτο Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας στο ΙΤΕ Γιάννης Βόντας.
Υπουργείο Υγείας: Συναγερμός για τα κουνούπια που μεταδίδουν Δάγκειο, Ζίκα και Τσικουνγκούνια
Εγκύκλιο προς όλες τις αρμόδιες υπηρεσίες (περιφέρειες, δήμους, Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο κ.ά.) απέστειλε τον Μάρτιο το υπουργείο Υγείας, με θέμα την άμεση οργάνωση του κρατικού μηχανισμού για την καταπολέμηση των κουνουπιών.
Στόχος του υπουργείου Υγείας είναι η αποφυγή των έξαρσης επιδημικών φαινομένων από κουνούπια, τα οποία με το τσίμπημά τους μπορούν να μεταδώσουν τους ιούς που προκαλούν Δάγκειο Πυρετό, Ζίκα και Τσικουνγκούνια (Chikungunya).
Αυτά που έχουν προκαλέσει συναγερμό στο υπουργείο Υγείας, είναι πρώτον τα αυξημένα περιστατικά Δυτικού Νείλου το περασμένο έτος στη χώρα μας και δεύτερον ο κίνδυνος εισαγωγής άλλων ιών που μεταδίδονται με κουνούπια (π.χ. ιών Ζίκα, Τσικουνγκούνια, Δάγκειου Πυρετού).
Κι αυτό διότι τα χωροκατακτητικά είδη, όπως είναι το κουνούπι τίγρης (Aedes albopictus) και το Αιγυπτιακό κουνούπι Aedes aegypti προκάλεσαν πέρυσι 40 κρούσματα στη Γαλλία, ενώ το Aedes aegypti έχει εντοπιστεί και στην Κύπρο.
Μάλιστα, το υπουργείο Υγείας της Κύπρου, εξέδωσε ανακοίνωση, με την οποία πληροφορεί τους πολίτες ότι οι δράσεις για αντιμετώπιση των κουνουπιών σε Λάρνακα και Λεμεσό εντατικοποιούνται, λόγω κυρίως των καιρικών συνθηκών, οι οποίες αυτή την εποχή καθίστανται ευνοϊκότερες για την εμφάνιση τους και ξεκινά μεγάλη ενημέρωση του κοινού.
Το Αιγυπτιακό κουνούπι (ή και κουνούπι του κίτρινου πυρετού), εντοπιζόταν στο παρελθόν σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες και στη Μεσόγειο, ενώ τα τελευταία χρόνια έχει επανεμφανιστεί στις περιοχές μεταξύ της Γεωργίας και Τουρκίας, στις νήσους Μαδέιρα (Πορτογαλία) και στα Κανάρια νησιά (Ισπανία).
Στη χώρα μας κουνούπι Aedes aegypti εμφανίστηκε τελευταία φορά στα τέλη της δεκαετίας του ’60.
Ως εκ τούτου, ο κίνδυνος εισαγωγής του είδους Aedes aegypti, που μπορεί να μεταδώσει στον άνθρωπο Δάγκειο Πυρετό, Ζίκα και Δάγκειο, Ζίκα και Τσικουνγκούνια, «καθιστά επιτακτική την ανάγκη λήψης μέτρων για την επιτήρηση και τον έλεγχο και αυτού του γένους κουνουπιών, με ιδιαίτερη προσοχή και ενισχυμένη επιτήρηση σε περιοχές που αποτελούν δυνητικές πύλες εισόδου του κουνουπιού Aedes aegypti», υπογραμμίζεται στην εγκύκλιο.
Τα κουνούπια μπορούν εύκολα να μεταφερθούν από χώρα σε χώρα, καθώς παραμένουν για μέρες μέσα σε χώρους αεροπλάνων και πλοίων.
Το Aedes aegypti ξεχωρίζει από τις λευκές λωρίδες στα πόδια και ένα σημάδι που μοιάζει με λύρα στο θώρακα.
Η νόσος Τσικουνγκούνια
Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, η νόσος Τσικουνγκούνια, μπορεί είναι δώσει συμπτώματα στο 3% με 28% των ατόμων που θα μολυνθούν.
Αιφνίδια εμφάνιση πυρετού, πόνοι στις αρθρώσεις και εξάνθημα είναι τα πιο συχνά συμπτώματα, ενώ σε κάποιους εκδηλώνονται ρίγος, μυαλγίες, κεφαλαλγία, ναυτία, έμετοι, φωτοφοβία, κόπωση, επιπεφυκίτιδα.
Οι περισσότεροι ασθενείς αναρρώνουν πλήρως και τα οξέα συμπτώματα συνήθως υποχωρούν σε 7-10 ημέρες.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, όμως, μπορεί οι ασθενείς να παρουσιάσουν υποτροπές των συμπτωμάτων από τις αρθρώσεις (π.χ. της πολυαρθραλγίας, πολυαρθρίτιδας, τενοντοελυτρίτιδας).
Επίσης, μερικοί ασθενείς μπορεί να αναπτύξουν παροδικές διαταραχές περιφερικών αγγείων, όπως σύνδρομο Raynaud, ενώ έχουν αναφερθεί κόπωση και κατάθλιψη. Στους ηλικιωμένους, η αρθραλγία μπορεί να εξελιχθεί σε σύνδρομο χρόνιας ρευματοειδούς αρθρίτιδας.
Η μηνιγγοεγκεφαλίτιδα αποτελεί σοβαρή επιπλοκή, που αφορά κυρίως σε νεογνά.
Δεν υπάρχει εμβόλιο ή φαρμακευτική αγωγή για την προφύλαξη από τη νόσο.
Δάγκειος Πυρετός
Η λοίμωξη δεν είναι σοβαρή στις περισσότερες περιπτώσεις, ωστόσο υπάρχουν ενδείξεις ότι κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, μπορεί να συνδέεται με γενετικές ανωμαλίες του εμβρύου (μικροκεφαλία).
Ο Ζίκα
Ο ιός Zika μοιάζει με τον ιό που προκαλεί το Δάγκειο πυρετό, και μεταδίδεται, όπως και ο δάγκειος, με δήγμα μολυσμένου κουνουπιού.
Τα συμπτώματα της νόσου περιλαμβάνουν πυρετό, πονοκέφαλο, εξάνθημα, επιπεφυκίτιδα, μυαλγίες και αρθραλγίες. Ο χρόνος επώασης της νόσου κυμαίνεται από 2 ως 7 ημέρες. Η νόσος είναι συνήθως ήπια και διαρκεί 4-7 ημέρες.
Η λοίμωξη κατά τη διάρκεια της κύησης συσχετίζεται με περιστατικά μικροκεφαλίας σε έμβρυα.
Στους ταξιδιώτες που επιστρέφουν από περιοχές ενδημικές σε κουνούπια Aedes συνίσταται η χρήση εντομοαπωθητικών για τρεις εβδομάδες.
Δεν υπάρχει εμβόλιο ή φαρμακευτική αγωγή για την προφύλαξη από τη νόσο.
Τι θα πρέπει να κάνουν δήμοι και περιφέρειες
Περιφέρειες και δήμοι καλούνται από το υπουργείο Υγείας να εκπονήσουν ολοκληρωμένο σχέδιο καταπολέμησης των κουνουπιών, να ορίσουν τον φορέα για την υλοποίησή του, καθώς και τον φορέα παρακολούθησης και εφαρμογής του προγράμματος (όπως π.χ. Επιτροπές Ελέγχου και Παρακολούθησης ή άλλο φορέα που να διαθέτει προσωπικό κατάλληλα εκπαιδευμένο).
Οι δήμοι οφείλουν να προβαίνουν, παράλληλα με τις περιφέρειες, στη λήψη μέτρων για την εξάλειψη εστιών αναπαραγωγής κουνουπιών, την εξυγίανση του περιβάλλοντος, την ευαισθητοποίηση των δημοτών και να υλοποιούν έργα διαχείρισης κουνουπιών, βάσει των προκαθορισμένων αρμοδιοτήτων τους.
Ψεκασμοί και σε νοσοκομεία
Oι Υγειονομικές Περιφέρειες (ΥΠΕ) θα πρέπει να υπενθυμίσουν στους διοικητές των νοσοκομείων της χώρας:
- Να υλοποιούν συστηματικά δράσεις καταπολέμησης κουνουπιών, εφόσον διαθέτουν περιβάλλοντα χώρο με δυνητικές εστίες αναπαραγωγής ή και ανάπαυσης κουνουπιών (χώρους πρασίνου, λιμνάζοντα ύδατα, κ.λπ.) και
- Να λαμβάνουν μέτρα και να μεριμνούν για την προστασία των ασθενών, επισκεπτών και εργαζομένων των μονάδων υγείας από τα τσιμπήματα κουνουπιών, π.χ. με τοποθέτηση αντικουνουπικών πλεγμάτων και σητών σε παράθυρα και πόρτες, διάθεση και χρήση κλιματιστικών μηχανημάτων ή ανεμιστήρων, διάθεση και χρήση εγκεκριμένων εντομοαπωθητικών χώρου ή και σώματος σε περιπτώσεις που αυτό κρίνεται σκόπιμο (π.χ. σε περίπτωση νοσηλείας ασθενών με ελονοσία, Δάγκειο πυρετό, νόσο Ζίκα και Τσικουνγκούνια κατά την περίοδο μετάδοσης και εφόσον κυκλοφορεί στην περιοχή ικανός διαβιβαστής).