Μέσα στις προσεχείς εβδομάδες αναμένεται να «ανοίξουν» οι οικονομικές προσφορές των 3 διεκδικητών της μεγάλης παραχώρησης του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ – τμήμα Ηράκλειο – Χανιά), εκτιμώμενης αξίας 1,7 δισ. ευρώ, όπως εκτίμησε χτες ο υφυπουργός Υποδομών, Ν. Ταχιάος. Για την παραχώρηση του ΒΟΑΚ, δηλαδή την κατασκευή και λειτουργία του τμήματος του αυτοκινητόδρομου στην Κρήτη, Ηράκλειο – Χανιά έχουν καταθέσει προσφορές (από τις 8 Μαΐου 2023) η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και οι κοινοπραξίες ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις – Μυτιληναίος και ΑΒΑΞ – Egis – Meridiam.
Οι τοπικές προσφυγές και η χρηματοδότηση
Σύμφωνα με το insider.gr, όπως προκύπτει, και αυτό το έργο έχει «μπλέξει» σε προσφυγές τοπικών αρχών καθώς υπάρχουν σχετικές κινήσεις από Δήμους της περιοχής (π.χ. Ηρακλείου, Μαλεβιζίου) για θέματα χαράξεων – παρακάμψεων, όπως αναφέρουν πηγές του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών που θα κληθούν να αναζητήσουν σημείο επαφής και συμφωνίας με νέους τοπικούς «άρχοντες». Λογικά, θα τεθούν επί τάπητος, μεταξύ άλλων θεμάτων, ζητήματα που σχετίζονται και με τις παρακάμψεις περιοχών και πόλεων. Να σημειωθεί επίσης ότι ο ΒΟΑΚ, ένα έργο συνολικού κόστους σχεδόν που εκτιμάται σε άνω των 2,2 δισ. ευρώ, έχει ενταχθεί και στο χρηματοδοτικό πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης με πόρους συνολικά 440 εκατ. ευρώ. Εξ αυτών, κονδύλια σχεδόν 90 εκατ. προορίζονται για το δημόσιο «κομμάτι», τα 200 για το ΣΔΙΤ και τα υπόλοιπα για την παραχώρηση. Για την ώρα από το υπουργείο δεν εκφράζονται ανησυχίες και η πολιτική ηγεσία προσδοκά ότι θα πάνε όλα καλά με τα χρονοδιαγράμματα και τις απορροφήσεις, ωστόσο, εάν προκύψουν εμπλοκές ουδείς μπορεί να προδικάσει τι θα συμβεί.
Σε κάθε περίπτωση, το άνοιγμα των προσφορών θα αποκαλύψει τον αρχικό προτιμητέο επενδυτή – ανάδοχο, ενώ σημειώνεται ότι είχε υποβληθεί και ένσταση από πλευράς ενδιαφερόμενου την οποία η αγορά θεωρούσε ότι δεν θα αποτελέσει εστία ανάσχεσης του διαγωνισμού. Επίσης, στην πορεία θα φανεί τόσο αν έχουν βάση διαρροές και σενάρια για κατάθεση υψηλών προσφορών από συγκεκριμένα σχήματα που φέρονται να επιθυμούν διακαώς τη σύμβαση αλλά και σενάρια για… «χτίσιμο» συμμαχιών σε επόμενο χρονικό στάδιο, δηλαδή να μεγαλώσει η κοινοπραξία που κερδίσει το έργο.
Το έργο
Το τμήμα Χανιά – Ηράκλειο του ΒΟΑΚ είναι μήκους 157,5 χλμ. Το κράτος θα παρεμβαίνει δίνοντας επιπλέον ποσό πάνω στην τιμή του (ηλεκτρονικού) διοδίου, δηλαδή σαν επιδότηση στο ποσό που θα πληρώνει ο χρήστης – οδηγός. Πρέπει να σημειωθεί ότι και παλιότερες εκτιμήσεις και του υπουργείου Υποδομών & Μεταφορών «έδειχναν» ότι οι μετακινήσεις στον οδικό άξονα και μεταξύ των νομών της Κρήτης δεν είναι τέτοιες που μπορούν εύκολα να στηρίξουν το κόστος και το χρηματοοικονομικό μοντέλο ενός περίπλοκου έργου.
Τα τμήματα Νεάπολη – Άγιος Νικόλαος και Χερσόνησος – Νεάπολη (ΣΔΙΤ) έχουν συμβασιοποιηθεί με αναδόχους τους ΑΚΤΩΡ και ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις – INTRAKAT αντίστοιχα. Εντός της τετραετίας αναμένεται να ολοκληρωθεί η κατασκευή τους. Στο μεταξύ, θα δρομολογηθεί και η κατασκευή του τμήματος Κίσσαμος – Χανιά – Ηράκλειο, αφού αποσφραγιστούν οι φάκελοι των προσφορών, κυρωθεί η σύμβαση στη Βουλή, ληφθούν οι εγκρίσεις της DG COMP και συναφθούν οι δανειακές συμβάσεις εκ μέρους του Παραχωρησιούχου. Με την ολοκλήρωση του ΒΟΑΚ, η διαδρομή Χανιά – Ηράκλειο θα διανύεται σε μόλις 70 λεπτά, ενώ η διαδρομή Χανιά – Άγιος Νικόλαος σε περίπου 100 λεπτά. Παράλληλα, θα αναβαθμιστεί η οδική ασφάλεια, με αισθητή μείωση θανατηφόρων ατυχημάτων και σοβαρών τραυματισμών.