Η χθεσινή ημέρα ανήκε στην Ελισάβετ, στον Κάρολο Γ’ και στον στη Σκωτία. Τον λαό της που συγκεντρώθηκε από νωρίς στους δρόμους του Εδιμβούργου για να αποχαιρετήσει την βασίλισσα και να δει από κοντά τον διάδοχό της. Περίπου 20.000 άτομα περίμεναν υπομονετικά επί ώρες σε μια ουρά πολλών χιλιομέτρων, ώστε να εισέλθουν στον Καθεδρικό Ναό του Εδιμβούργου, όπου το φέρετρο της βασίλισσας θα εκτίθεται μέχρι και σήμερα το μεσημέρι.
Πάνω στο φέρετρο τοποθετήθηκε το στέμμα της Σκωτίας, το οποίο έχει φτιαχτεί από σκωτσέζικο χρυσό και μετράει 42 σπάνια πετράδια και 70 μαργαριτάρια. Το φέρετρο είναι κατασκευασμένο από αγγλική βελανιδιά και έχει επενδυθεί με μόλυβδο. Το στεφάνι με τα λουλούδια, που επίσης σκεπάζει το φέρετρο περιέχει τα αγαπημένα της βασίλισσας, κομμένα όλα από τους κήπους του κάστρου Μπαλμπόραλ.
The Duke of Hamilton places the Crown of Scotland on the coffin of Queen Elizabeth II. pic.twitter.com/WT7EHXXAqP
— Royal Central (@RoyalCentral) September 12, 2022
Το κάστρο είναι μέρος με ιδιαίτερη συναισθηματική βαρύτητα για τη βασίλισσα και την οικογένειά της, η οποία το έχει συνδέσει με ανέμελες οικογενειακές στιγμές, μακριά από πρωτόκολλα και αδιάκριτα βλέμματα. Τα λουλούδια πάνω στο φέρετρο είναι λευκά τριαντάφυλλα, λευκές φρέζιες, λευκά χρυσάνθεμα, γαϊδουράγκαθο, φυλλοβόλα και δενδρολίβανο. Επιθυμία της βασίλισσας όλα, η οποία είχε προβλέψει και εγκρίνει κάθε λεπτομέρεια.
Ο κόσμος συμμετείχε στην πένθιμη λειτουργία εμφανώς συγκινημένος. Άνδρες και γυναίκες κάθε ηλικίας και κοινωνικής τάξης έδωσαν το παρόν, εκφράζοντας έτσι την αγάπη και τον σεβασμό τους για την «καλύτερη Βρετανίδα, μαζί με τον Ουίνστον Τσόρτσιλ», όπως σχολίασε ένας 73χρονος άνδρας. Μία από τις πιο συγκινητικές στιγμές της τελετής δεν ήταν μονάχα η για πρώτη φορά παρουσία και των τεσσάρων παιδιών της βασίλισσας δίπλα στο φέρετρό της, αλλά ο σχηματισμός που δημιούργησαν γύρω από αυτό.
The King, the Princess Royal, the Earl of Inverness and the Earl of Forfar have arrived to form a vigil at the coffin of their late mother Queen Elizabeth. pic.twitter.com/opqEG8iMfp
— Royal Central (@RoyalCentral) September 12, 2022
Μετά από μια σύντομη πομπή, ο βασιλιάς Κάρολος Γ’, η Άννα, η βασιλική πριγκίπισσα, ο πρίγκιπας Άντριου και ο πρίγκιπας Έντουαρτ στάθηκαν ο καθένας σε μία από τις τέσσερις γωνίες του δρύινου φέρετρου με τα κεφάλια τους σκυμμένα σε μια τελετή γνωστή ως Αγρυπνία των Πριγκίπων. Την ίδια στιγμή, πλήθος περνούσε παρατηρώντας το θέαμα, αλλά σε απόσταση ασφαλείας πίσω από ένα σκοινί και πάντα υπό το άγρυπνο βλέμμα των φρουρών.
Όταν και τα τέσσερα αδέλφια αποχώρησαν, το κοινό τους επευφήμησε, με ιδιαίτερη μνεία στο νέο βασιλιά και ευχές για την μακροημέρευσή του. Υπήρξαν και κάποιες εξαιρέσεις. Τα γνωστά παρατράγουδα αυτών των ημερών. Η αστυνομία της Σκωτίας ανακοίνωσε ότι προχώρησε σε τρεις συλλήψεις στο Εδιμβούργο για διατάραξη της δημόσιας τάξης, τόσο χθες, όσο και προχθές. Πρόκειται για μία 22χρονη, η οποία και κρατούσε πλακάτ με αντιμοναρχικά συνθήματα. Ένας 74χρονος κρατήθηκε από τις αρχές, σε ξεχωριστά επεισόδια. Χθες, την ίδια τύχη, είχε και ένας 22χρονος που φώναξε κατά του Άντριου, όταν ο τελευταίος συμμετείχε στην πομπή στο Ρόαγιαλ Μάιλ, τον κεντρικό δρόμο του Εδιμβούργου.
Somebody yells out, “Andrew, you’re a sick old man” to Prince Andrew, who is walking behind Queen Elizabeth’s coffin pic.twitter.com/M6DsyuPLXR
— philip lewis (@Phil_Lewis_) September 12, 2022
Παρά το πένθιμο κλίμα, ήταν πολλά τα σχόλια που συνόδευσαν την παρουσία του Άντριου στην τελετή. Η κοινή γνώμη δεν φαίνεται να έχει ξεχάσει την εμπλοκή του στο σκάνδαλο παιδεραστίας με πρωταγωνιστή τον Τζέφρι Επστάιν. Εξάλλου, απαγορεύεται στον πρίγκιπα Άντριου να φοράει στρατιωτική στολή στη διάρκεια του πένθους για τη βασίλισσα. Εξαιρείται η τελευταία αγρυπνία στο Westminster Hall ως ένδειξη σεβασμού. Παρόμοια εξαίρεση δεν δόθηκε στον Χάρι, προς μεγάλη του απογοήτευση.
Της χθεσινής τελετής είχε προηγηθεί η επίσκεψη του Καρόλου Γ’ στο Γουέστμινστερ Χολ. Εκεί, μέλη της Βουλής των Κοινοτήτων και της Βουλής των Λόρδων εξέφρασαν τα συλλυπητήριά τους. Εκείνος απάντησε, χαρακτηρίζοντας το βρετανικό Κοινοβούλιο «ολοζώντανο εργαλείο της δημοκρατίας μας». Απότισε φόρο τιμής στην μητέρα του, δεσμεύθηκε να συνεχίσει την κληρονομιά της και να τηρήσει την αρχή της συνταγματικής κυβέρνησης.
Επικαλέστηκε, μάλιστα, και τα λόγια του Σαίξπηρ «ένα πρότυπο για όλους τους πρίγκιπες που ζουν». Ιδιαίτερη στιγμή ήταν όταν ο βασιλιάς επιχείρησε να συγκρατήσει με δυσκολία τα δάκρυά του και να επανακτήσει την αυτοκυριαρχία του, τη στιγμή που στο Κοινοβούλιο ακούστηκε το «God Save the King».
Μετά την Αγρυπνία των Πριγκίπων, το φέρετρο της Βασίλισσας θα συνεχίσει να αναπαύεται στον Καθεδρικό Ναό του St Giles στο Εδιμβούργο σήμερα μέχρι τις πέντε το απόγευμα. Ο βασιλιάς και η Καμίλα θα κάνουν ένα ταξίδι στο Μπέλφαστ της Βόρειας Ιρλανδίας. Το ζευγάρι θα επισκεφθεί το Κάστρο του Χίλσμπορο και θα δει μια έκθεση για τη μακρά σχέση της βασίλισσας με τη Βόρεια Ιρλανδία. Στη συνέχεια, ο Βασιλιάς θα συναντηθεί με τον υπουργό Εξωτερικών για τη Βόρεια Ιρλανδία, καθώς και με ηγέτες κομμάτων. Θα λάβει, μάλιστα, ένα συλλυπητήριο μήνυμα από τον πρόεδρο της Συνέλευσης της Βόρειας Ιρλανδίας.
NEW: King Charles III has decided that working members of the royal family will be wearing military uniforms during processions for Queen Elizabeth II.
It’s very unlikely that Prince Harry will be seen in uniform, @RoyaNikkhah says. pic.twitter.com/Vz8WI8VLTt
— CBS Mornings (@CBSMornings) September 12, 2022
Η σορός της βασίλισσας θα μεταφερθεί από το Εδιμβούργο στο αεροδρόμιο της πόλης, όπου στη συνέχεια θα μεταφερθεί αεροπορικώς στο δυτικό Λονδίνο. Η πριγκίπισσα Άννα θα συνοδεύσει το φέρετρο, όπως έκανε από την αρχή του ταξιδιού του από το Μπαλμόραλ. Το φέρετρο αναμένεται να φτάσει στο Λονδίνο στις 19:00 ώρα Αγγλίας. Τέλος, θα οδηγηθεί στα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ, όπου θα το υποδεχθούν ο Βασιλιάς Κάρολος Γ’ και η Καμίλα, η βασίλισσα σύζυγος.
Ένας φρουρός, από τη Φρουρά του βασιλιά, θα παραλάβει το φέρετρο, το οποίο θα μεταφερθεί στο Bow Room, ακολουθούμενο από ιερείς. Στη συνέχεια, η αίθουσα θα είναι ανοιχτή όλο το 24ωρο έως τις 6:30 π.μ. την ημέρα της κηδείας της βασίλισσας. Η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου έχει προειδοποιήσει ότι όσοι επιθυμούν να αποτίσουν τιμή «θα χρειαστεί να μείνουν στην ουρά για πολλές ώρες, πιθανώς κατά τη διάρκεια της νύχτας».
Μετά από μια συνάντηση με θρησκευτικούς ηγέτες, ο βασιλιάς Κάρολος και η Καμίλα θα παρακολουθήσουν μια προσευχή στον καθεδρικό ναό της Αγίας Άννας, πριν επιστρέψουν στο Λονδίνο. Την Τετάρτη θα διεξαχθεί μία σιωπηλή πομπή, η οποία θα μεταφέρει το φέρετρο σε μια άμαξα από τα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ στην Αίθουσα του Γουέστμινστερ, το παλαιότερο μέρος του Παλατιού του Γουέστμινστερ, όπου το φέρετρο θα εκτεθεί σε προσκύνημα μέχρι και το πρωί της κηδείας. Γι’ αυτό το ταξίδι, το φέρετρο θα στολιστεί με το αυτοκρατορικό κρατικό στέμμα και ένα στεφάνι λουλουδιών.
Όπως είναι φυσικό, οι προετοιμασίες συνεχίζονται πυρετωδώς για την κηδεία της Ελισάβετ στις 19 Σεπτεμβρίου. Ο ένας μετά τον άλλον, παγκόσμιοι ηγέτες, επιβεβαιώνουν την παρουσία της. Οι αρχές, μάλιστα, διέψευσαν φήμες που ήθελαν την απαγόρευση ελικοπτέρων, αλλά και ιδιωτικών οχημάτων. «Φαντάζεστε τον Αμερικανό πρόεδρο να κυκλοφορεί με βανάκι ή λεωφορεία», σχολίασε ο Λευκός Οίκος.
Στην κηδεία θα παρευρεθούν όλα τα μέλη της ευρύτερης βασιλικής οικογένειας, όχι μόνο τα παιδιά και τα εγγόνια της Ελισάβετ. Δεν έχει ακόμα ξεκαθαριστεί αν τα δισέγγονα της, όμως, θα είναι εκεί δεδομένου του νεαρού της ηλικίας τους. Ιδιαίτερο παρασκήνιο, πάντως, περιβάλλει την παρουσία του πρώην βασιλιά Χουάν Κάρλος της Ισπανίας και ξαδέλφου της Ελισάβετ. Η συγγένεια του εξασφάλισε μία πρόσκληση. Η ισπανική κυβέρνηση, όμως, φέρεται να του ζήτησε να απέχει.
King Charles III responds to a motion of condolence tabled at the Scottish parliament before departing to the sound of bagpipes.
More here: https://t.co/bwVALlhwQI pic.twitter.com/ThxoFVJcwt
— Sky News (@SkyNews) September 12, 2022
Μόλις τα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ απηύθυναν πρόσκληση στον πρώην βασιλιά, εκπρόσωποι της ισπανικής κυβέρνησης παρενέβησαν, ώστε να καταστήσουν σαφές ότι ο βασιλιάς Φελίπε ΣΤ’, ο γιος του Χουάν Κάρλος και σημερινός βασιλιάς της Ισπανίας είναι η «καταλληλότερη επιλογή» για να εκπροσωπήσει το κράτος στο εξωτερικό. Αξιωματούχοι της ισπανικής κυβέρνησης επικοινώνησαν ιδιωτικά με τον 84χρονο Χουάν Κάρλος Α’ πριν από λίγες ημέρες για να του ζητήσουν να μην παραστεί στην κηδεία, σύμφωνα με το El Debate. Ο πρώην βασιλιάς πιθανότατα θα τους αγνοήσει.
Η κηδεία θα προβληθεί από την τηλεόραση και το Διαδίκτυο. Παγκόσμια δίκτυα, όπως το NBC, το ABC, το CNN και το Fox News, έχουν ήδη ανακοινώσει τη μετάδοσή της. Μετά την κρατική κηδεία, θα ακολουθήσει τελετή στο παρεκκλήσι του Αγίου Γεωργίου στο Κάστρο του Ουίνδσορ, το οποίο θα αποτελέσει και τον τελευταίο τόπο ανάπαυσης της βασίλισσας. Η σορός του πρίγκιπα Φιλίππου θα μεταφερθεί από το Βασιλικό Θόλο κάτω από το παρεκκλήσι του Αγίου Γεωργίου, όπου έχει ενταφιαστεί προσωρινά, και θα ταφεί δίπλα στη σύζυγό του. Εκεί έχουν ενταφιαστεί και οι γονείς της Ελισάβετ, βασιλιάς Γεώργιος VI, ο οποίος πέθανε το 1952 και η μητέρα της που πέθανε το 2002, καθώς και η αδερφή της πριγκίπισσα Μαργαρίτα, η οποία επίσης πέθανε το 2002.
Εκτός από τις λεπτομέρειες της κηδείας, αμείωτο παραμένει το ενδιαφέρον για το ζεύγος Χάρι-Μέγκαν. Ανώνυμες πηγές κοντά στο Παλάτι σχολίασαν ότι ο πρίγκιπας Χάρι το βράδυ της Πέμπτης, έφαγε χωριστά από τον πρίγκιπα Γουίλιαμ και τον βασιλιά Κάρολο. Για την ακρίβεια, εκείνο το βράδυ σερβιρίστηκαν δύο δείπνα: ένα για το νέο βασιλιά και το διάδοχό του και ένα άλλο για τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας, μεταξύ των οποίων και ο Χάρι. Μεσολάβησαν λίγες μέρες πριν οι αντιμαχόμενοι πρίγκιπες επανενωθούν σε μια ιστορική επίδειξη ενότητας στο Κάστρο του Ουίνδσορ. Παρά την ταραγμένη σχέση τους, ο θάνατος της γιαγιάς τους στάθηκε αρκετός για να τους πείσει να εγκαταλείψουν έστω και για λίγο τις διαφορές τους.
