Το μήνυμα ότι θα πρέπει να μάθουμε να προσαρμοζόμαστε σε ένα θερμότερο και πιο ασταθές κλίμα στέλνει μέσω του CNN Greece, ο φυσικός-μετεωρολόγος και επιστημονικός συνεργάτης Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/Meteo, Σταύρος Ντάφης, σχολιάζοντας τα στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα για τις θερμοκρασίες που επικράτησαν στη χώρα μας το φετινό καλοκαίρι.
Όπως εξηγεί χαρακτηριστικά «η αύξηση της θερμοκρασίας που παρατηρούμε τις τελευταίες δεκαετίες δεν είναι ένα παροδικό φαινόμενο, αλλά το αποτέλεσμα της συσσώρευσης αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα, κυρίως λόγω της καύσης ορυκτών καυσίμων, των αλλαγών στις χρήσεις γης και της αποψίλωσης των δασών».
Επομένως, σημειώνει ο ίδιος, «όσο συνεχίζουμε να εκπέμπουμε διοξείδιο του άνθρακα και μεθάνιο με τους σημερινούς ρυθμούς, η θερμοκρασία θα συνεχίσει να ανεβαίνει».
Ακόμη και αν σταματούσαν σήμερα οι εκπομπές αερίων, οι συνέπειες θα ήταν ορατές για δεκαετίες
Απαντώντας στο ερώτημα εάν θα μπορούσε η κατάσταση να αναστραφεί, σημειώνει πως «η πλήρης αντιστροφή της τάσης είναι δύσκολη στο άμεσο μέλλον, καθώς το κλίμα έχει αδράνεια, ακόμη και αν σταματούσαμε σήμερα όλες τις εκπομπές, οι συνέπειες των ήδη παραγόμενων αερίων θα συνέχιζαν να επηρεάζουν την ατμόσφαιρα για δεκαετίες».
Στιγμιότυπα από τον καύσωνα στην Θεσσαλονίκη
SOOC
Υπ’ αυτό το πρίσμα, «αυτό που μπορούμε να πετύχουμε είναι ο περιορισμός της περαιτέρω ανόδου, δηλαδή να σταθεροποιήσουμε το κλίμα σε πιο βιώσιμα επίπεδα, μέσα από τη μείωση εκπομπών, την αύξηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και την ενίσχυση φυσικών «δεξαμενών» άνθρακα, όπως τα δάση».
«Είναι απαραίτητο να μάθουμε να προσαρμοζόμαστε σε ένα θερμότερο και πιο ασταθές κλίμα» υπογραμμίζει.
«Αυτό σημαίνει καλύτερη οργάνωση για την αντιμετώπιση ακραίων καιρικών φαινομένων, όπως οι καύσωνες, οι πλημμύρες και οι πυρκαγιές, ανασχεδιασμό των πόλεων ώστε να μειώνεται η θερμική καταπόνηση, και πιο ορθολογική διαχείριση των υδάτινων πόρων και της γεωργίας» συμπληρώνει.
Στέλνοντας ένα μήνυμα στους «σκεπτικιστές της κλιματικής αλλαγής», ο κ. Ντάφης επισημαίνει πως «ακόμη και αν δεν εμπιστεύονται τους επιστήμονες, ας δουν γύρω τους τη φύση».
Ελαιώνες αιώνων «πεθαίνουν»
«Ελαιώνες με ηλικία μερικών αιώνων δεν αντέχουν πλέον στις παρατεταμένα υψηλές τιμές θερμοκρασίας και τη διάρκεια της ξηρασίας, αμπέλια πλέον μπορούμε να καλλιεργούμε και στα 1000 μέτρα υψόμετρο, ενώ οι αξιόλογες χιονοπτώσεις στα ορεινά της Πίνδου τείνουν να περιορίζονται στα πολύ μεγάλα υψόμετρα και ελάχιστες ημέρες μέσα στο έτος».
Οι αριθμοί άλλωστε «μιλάνε» από μόνοι τους. Σύμφωνα με τα στοιχεία του meteo για το καλοκαίρι του 2025, επρόκειτο για το τρίτο πιο θερμό των τελευταίων 65 ετών για την χώρα μας, δηλαδή από το 1960. Ειδικότερα, ο Ιούνιος καταγράφηκε ως ο 2ος θερμότερος από το 1960, ενώ ο Ιούλιος ως ο 4ος θερμότερος.
Πιο κοντά στα κανονικά για την εποχή επίπεδα ήταν ο Αύγουστος. Συνολικά, για τις 92 ημέρες του καλοκαιριού του 2025, οι 70 ήταν λίγο έως πολύ πάνω από τον μέσο όρο της περιόδου 1991-2020 για την ίδια εποχή.
Το θερμότερο καλοκαίρι παραμένει, με μεγάλη διαφορά από το 2ο, το περσινό καλοκαίρι του 2024.
Η μέση θερμοκρασία στην Ελλάδα για την περίοδο του καλοκαιριού έχει αυξηθεί κατά 2,4 βαθμών Κελσίου από το 1960 έως το 2025.
Οι πιο «θερμές» περιοχές της Ελλάδας το καλοκαίρι του 2025
Σε περιοχές της Δυτικής Ελλάδας, της Πελοποννήσου και της Ανατολικής Μακεδονίας, το καλοκαίρι του 2025 ήταν το 2ο θερμότερο από το 1960, ενώ στα ηπειρωτικά ήταν το 4ο θερμότερο.
Στη Κεντρική Μακεδονία, στον νομό Αττικής και στη νότια Πελοπόννησο καταγράφηκε το 3ο θερμότερο. Λιγότερο θερμό ήταν σε περιοχές των Κυκλάδων, σε κάποιες περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας και της Κρήτης.
Το τρίτο πιο ζεστό καλοκαίρι παγκοσμίως και το τέταρτο πιο ζεστό στην Ευρώπη
Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσίευσε ο ευρωπαϊκός οργανισμός Copernicus, η μέση παγκόσμια θερμοκρασία για το καλοκαίρι του 2025, δηλαδή από τον Ιούνιο μέχρι και τον Αύγουστο, ήταν η τρίτη υψηλότερη που έχει καταγραφεί ποτέ, με 0,47 βαθμούς Κελσίου πάνω από τον μέσο όρο της περιόδου 1991-2020, και ψυχρότερη μόνο από τα καλοκαίρια του 2023 και του 2024.
Οι θερμοκρασίες σε όλο τον κόσμο ήταν ως επί το πλείστον πάνω από τον μέσο όρο, ειδικά στο βόρειο ημισφαίριο. Οι μεγαλύτερες θετικές αποκλίσεις καταγράφηκαν στην Ασία, ενώ αξιοσημείωτες αρνητικές αποκλίσεις σημειώθηκαν στη Νότια Αμερική και την Αυστραλία.
Ιδιαίτερα η Ευρώπη βίωσε την τέταρτη θερμότερη καλοκαιρινή περίοδο που έχει καταγραφεί ποτέ, με θερμοκρασία 0,90 βαθμούς πάνω από τον μέσο όρο της περιόδου 1991-2020.
Οι καλοκαιρινές θερμοκρασίες ήταν πάνω από τον μέσο όρο σε σχεδόν ολόκληρη την ευρωπαϊκή ήπειρο, με μόνη εξαίρεση ορισμένα μέρη της ανατολικής Ευρώπης. Ήταν περισσότερο πάνω από τον μέσο όρο στα δυτικά μέρη της Ευρώπης, τη νοτιοανατολική Ευρώπη και την Τουρκία.
Ο τρίτος θερμότερος Αύγουστος
Σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά, ο Αύγουστος που μόλις «εξέπνευσε», ήταν ο τρίτος θερμότερος Αύγουστος παγκοσμίως, με τη μέση θερμοκρασία να είναι κατά 0,49 βαθμούς Κελσίου πάνω από τον μέσο όρο του Αυγούστου 1991-2020. Ήταν ωστόσο, αισθητά, ψυχρότερος από τους δύο θερμότερους που έχουν καταγραφεί ποτέ, δηλαδή το 2023 και το 2024.
Να σημειωθεί όμως, ότι ο περασμένος μήνας παρέμεινε κατά 1,29 βαθμό Κελσίου πάνω από την περίοδο 1850-1900, δηλαδή τα προβιομηχανικά επίπεδα.
Επείγουσα ανάγκη μείωσης των εκπομπών
Όπως τονίζει σε δήλωσή της η Στρατηγική Υπεύθυνη για το Κλίμα στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Μεσοπρόθεσμων Μετεωρολογικών Προγνώσεων, Σαμάνθα Μπέργκες «ο Αύγουστος του 2025 ήταν ο τρίτος θερμότερος που έχει καταγραφεί παγκοσμίως».
«Στη νοτιοδυτική Ευρώπη, ο μήνας έφερε το τρίτο μεγάλο κύμα καύσωνα του καλοκαιριού, συνοδευόμενο από μεγάλες πυρκαγιές. Καθώς οι ωκεανοί του κόσμου παραμένουν επίσης ασυνήθιστα θερμοί, αυτά τα γεγονότα υπογραμμίζουν όχι μόνο την επείγουσα ανάγκη μείωσης των εκπομπών, αλλά και την κρίσιμη ανάγκη προσαρμογής σε πιο συχνά και έντονα κλιματικά ακραία φαινόμενα».
Η Δυτική Ευρώπη βίωσε τις μεγαλύτερες θερμοκρασίες
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Copernicus, η περιοχή που γνώρισε τις υψηλότερες θερμοκρασίες στη Γηραιά Ήπειρο ήταν η Δυτική Ευρώπη. Η Ιβηρική Χερσόνησος και η νοτιοδυτική Γαλλία ήρθαν αντιμέτωπες με σημαντικά κύματα καύσωνα.
Απεναντίας, μεγάλο μέρος της Βόρειας Ευρώπης, όπως η Φινοσκανδιναβία, τα κράτητης Βαλτικής, της Λευκορωσίας και της Πολωνίας, γνώρισε θερμοκρασίες χαμηλότερες από το μέσο όρο.
Εκτός Ευρώπης, οι θερμοκρασίες ήταν πιο υψηλές από το μέσο όρο σε ολόκληρη τη Σιβηρία, σε τμήματα της Ανταρκτικής, της Κίνας, της Κορεατικής Χερσονήσου, της Ιαπωνίας και της Μέσης Ανατολής.
Αντίστοιχα υψηλές ήταν οι θερμοκρασίες που καταγράφηκαν στην επιφάνεια της θάλασσας. Ειδικότερα, η μέση θερμοκρασία της επιφάνειας της θάλασσας (SST) για τον Αύγουστο του 2025 παγκοσμίως, έφτασε στους 20,82 βαθμούς Κελσίου, γεγονός που την καθιστά την τρίτη υψηλότερη τιμή που έχει καταγραφεί ποτέ για τον μήνα, κάτω από το ρεκόρ του 2023.
