Το οικονομικό αποτύπωμα κάθε πολίτη και επιχείρησης μπαίνει για πρώτη φορά κάτω από έναν κοινό ψηφιακό «φακό». Τρία νέα μητρώα που ετοιμάζει το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, σε συνεργασία με την Τράπεζα της Ελλάδος, θα καταγράφουν σε πραγματικό χρόνο τις οφειλές, τα δάνεια και τις πληρωμές προς Δημόσιο και ιδιώτες, δημιουργώντας ένα ενιαίο προφίλ φερεγγυότητας για όλους.
Στην πράξη, το Δημόσιο, οι τράπεζες και οι εταιρείες διαχείρισης δανείων θα έχουν πρόσβαση (με συγκατάθεση του πολίτη) σε πλήρη και διασταυρωμένη εικόνα για το οικονομικό του ιστορικό – κάτι που σήμερα δεν υπάρχει.
Όπως ανακοίνωσε η Θεώνη Αλαμπάση, Γενική Γραμματέας Χρηματοπιστωτικού Τομέα και Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, στο συνέδριο Prodexpo 2025:
Το πρώτο σύστημα, το Μητρώο Πιστοληπτικής Αξιολόγησης, θα συγκεντρώνει όλα τα δεδομένα οφειλών προς το Δημόσιο (ΑΑΔΕ, ασφαλιστικά ταμεία, ΟΤΑ κ.λπ.) και θα αποδίδει σε κάθε πολίτη μια βαθμολογία οικονομικής συμπεριφοράς. Το λεγόμενο «credit score» θα μπορεί να αξιοποιηθεί από τράπεζες ή εταιρείες παροχής υπηρεσιών για να ελέγχουν τη φερεγγυότητα του πελάτη – πάντα με τη συναίνεσή του. Για να συμπεριληφθούν και τα ενοίκια στο σύστημα, απαιτείται νέα ρύθμιση, η οποία σύμφωνα με πληροφορίες του ΥΠΟΙΚ εξετάζεται για το 2026.
Το δεύτερο, το Κεντρικό Μητρώο Πιστώσεων, λειτουργεί υπό την εποπτεία της Τράπεζας της Ελλάδος. Εκεί καταγράφονται όλα τα δάνεια – στεγαστικά, καταναλωτικά, επιχειρηματικά – με το ιστορικό πληρωμών, τις καθυστερήσεις, τα υπόλοιπα και τις εξασφαλίσεις (υποθήκες, προσημειώσεις, δικαστικές αποφάσεις). Έτσι, μια τράπεζα που εξετάζει νέο αίτημα θα έχει πλήρη εικόνα για το παρελθόν του δανειολήπτη, μειώνοντας το πιστωτικό ρίσκο και αποτρέποντας περιπτώσεις πολλαπλού δανεισμού ή «κόκκινων» αλυσίδων οφειλών.
Το τρίτο, το Μητρώο Παρακολούθησης Ιδιωτικού Χρέους, που βρίσκεται υπό τη Γενική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, θα ενοποιεί τα στοιχεία από Δημόσιο, τράπεζες και servicers, παρέχοντας στο οικονομικό επιτελείο μια ανωνυμοποιημένη εικόνα του ιδιωτικού χρέους στη χώρα. Μέσω αυτού, θα εντοπίζονται εγκαίρως περιοχές ή κλάδοι με αυξημένες οφειλές, θα παρακολουθούνται οι ρυθμίσεις και θα σχεδιάζονται στοχευμένα μέτρα ελάφρυνσης.
Για να γίνει κατανοητό πώς θα λειτουργεί το νέο σύστημα:
– Ένας επαγγελματίας που καθυστερεί τον ΕΦΚΑ αλλά πληρώνει εγκαίρως το δάνειό του θα εμφανίζεται με μέση πιστοληπτική βαθμολογία· αν εξοφλήσει τις εκκρεμότητες, το σκορ του θα βελτιωθεί, διευκολύνοντας νέα χρηματοδότηση.
– Ένας ιδιοκτήτης που δηλώνει τα ενοίκια και δεν έχει φορολογικές οφειλές θα θεωρείται χαμηλού ρίσκου, με καλύτερη πρόσβαση σε τραπεζικά προϊόντα.
– Αντίθετα, κάποιος με παγωμένα δάνεια και ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις θα έχει χαμηλό σκορ, κάτι που θα δυσκολεύει μελλοντικούς διακανονισμούς ή επιδοτήσεις.
Το θεσμικό πλαίσιο των μητρώων υπάρχει ήδη και επεκτείνεται: ο Ν. 4972/2022 και η Πράξη 2691/2023 της Τράπεζας της Ελλάδος ορίζουν τη λειτουργία του Κεντρικού Μητρώου Πιστώσεων και της Αρχής Πιστοληπτικής Αξιολόγησης, ενώ ο Ν. 5072/2023 και η ΚΥΑ 25457 ΕΞ 2024 θεμελιώνουν το Μητρώο Παρακολούθησης Ιδιωτικού Χρέους.
Όλα εντάσσονται σε ευρύτερο έργο ψηφιακής διαλειτουργικότητας που χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης, με ορίζοντα πλήρους λειτουργίας ως το 2026.
Σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, η Τράπεζα της Ελλάδος έχει ήδη δοκιμάσει την πρώτη φάση διασύνδεσης με την ΑΑΔΕ και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, ενώ το ΥΠΕΘΟ προχωρά στις προδιαγραφές για το λογισμικό που θα επιτρέπει την αυτόματη ενημέρωση των μητρώων.
