Η ανάπλαση της Πλατείας Ελευθερίας στα μέσα της δεκαετίας του 1990 (ολοκληρώθηκε το 1996) παραμένει μέχρι σήμερα μια από τις πιο αμφιλεγόμενες στην ιστορία της πόλης. Παρά το γεγονός ότι βασίστηκε στην βραβευμένη αρχιτεκτονική μελέτη των Νίκου Σκουτέλη και Flavio Zanon (πρώτο βραβείο σε πανελλήνιο αρχιτεκτονικό διαγωνισμό του 1993), η νέα μορφή της ιστορικής Πλατείας ποτέ δεν έγινε αγαπητή από τους Ηρακλειώτες. Έκτοτε έγιναν πολλές προσπάθειες για αλλαγή, οι περισσότερες εκ των οποίων έπεφταν πάνω στον τοίχο της Εφορείας Νεοτέρων Μνημείων Ηρακλείου, που απέρριπτε τις δραστικές παρεμβάσεις. Ακόμα και η ανακαίνιση που βρίσκεται τώρα σε εξέλιξη και πέρασε από χίλια κύματα μέχρι να αδειοδοτηθεί, είναι σχετικά ήπια. Προφανώς θα υπάρξουν βελτιώσεις (ή τουλάχιστον αυτός είναι ο στόχος), όμως η κεντρική ιδέα που διαμόρφωσε η αρχιτεκτονική μελέτη του 1993 παραμένει απείραχτη.
Όπως απείραχτα θα παραμείνουν, τουλάχιστον με τα σημερινά δεδομένα, τα περιβόητα μεταλλικά φωτιστικά «κατάρτια» που δεσπόζουν στην Πλατεία.
Αξίζει, για την ιστορία, να θυμηθούμε το σκεπτικό πίσω από την τοποθέτησή τους, όπως περιγράφεται στην έκθεση των δυο αρχιτεκτόνων: «Οι υψηλοί κεκλιμένοι φανοστάτες με τις αντίστοιχες λωρίδες της πλακόστρωσης, ως αναφορά στις παρελάσεις και παρατάξεις των στρατιωτών, παραπέμπουν στην κίνηση των ιστιοπλοϊκών του λιμανιού, στις γραμμές βολής επί των τειχών και σήμερα φιλτράρουν και οριοθετούν τον χτισμένο χώρο από το πράσινο και την θέα στη θάλασσα».
Ανεξάρτητα από τους λόγους για τους οποίους επιλέχθηκαν, η αναντίρρητη πραγματικότητά είναι ότι δεν αρέσουν! Ο κόσμος αντιδρά στο ενδεχόμενο να μείνουν στην θέση τους και ο Δήμος Ηρακλείου, αφουγκραζόμενος αυτές τις αντιδράσεις, ψάχνει τον τρόπο για να επαναφέρει το θέμα στο τραπέζι.
Η Εφορεία Νεοτέρων Μνημείων βέβαια, προς το παρόν, δεν δείχνει τη διάθεση να μετακινηθεί από την αρχική της θέση.
Υπενθυμίζεται ότι το έργο που εξελίσσεται τώρα αποτελεί ένα ενδιάμεσο στάδιο μέχρι την πλήρη ανάπλαση της Πλατείας Ελευθερίας, αφού υπάρχει νέα αρχιτεκτονική μελέτη, η οποία επίσης προέκυψε από αρχιτεκτονικό διαγωνισμό, το 2023. Με βάση αυτήν ( από το αρχιτεκτονικό γραφείο του Γιάννη Γιαννούτσου) αλλάζει πλήρως ολόκληρη η περιοχή παρέμβασης. Αυτό θα είναι ένα εντελώς διαφορετικό έργο, πολύ μεγάλο και ιδιαίτερα χρονοβόρο, αν υποθέσουμε ότι θα βρεθούν τα εργαλεία χρηματοδότησης.
Ως εκ τούτου, η δημοτική αρχή και ο αρμόδιος Αντιδήμαρχος Γιώργος Σισαμάκης, εξετάζουν πιθανές λύσεις για την απομάκρυνση των φωτιστικών, στο πλαίσιο του τρέχοντος έργου.
Ο ίδιος δεν κρύβει ότι έχει γίνει αποδέκτης πολλών παραπόνων για την διατήρηση των «καταρτιών», ωστόσο όπως λέει, πέρα από το θέμα των προτιμήσεων ή της αισθητικής, ενδεχομένως να τίθεται και θέμα ασφάλειας, εξαιτίας της στατικότητας των στύλων.
H επιλογή, προς το παρόν, δεν είναι η ρήξη με την Εφορεία Νεοτέρων Μνημείων αλλά η συνεννόηση. Σε κάθε περίπτωση, για τον κ. Σισαμάκη και την δημοτική αρχή του Αλέξη Καλοκαιρινού, το ζήτημα δεν έχει κλείσει, άρα θα αναμένουμε εξελίξεις.
Κ.ΚΕΦ.