του Σωτήρη Μεταξά
Σε ένα από τα πιο περίπλοκα ενεργειακά ζητήματα των τελευταίων ετών εξελίσσεται η επιλογή των μονάδων της ΔΕΗ που θα παραμείνουν σε καθεστώς «ψυχρής εφεδρείας εκτάκτων αναγκών» μετά την ολοκλήρωση της μεγάλης ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης – Αττικής.
Αν και η διασύνδεση υπόσχεται να προσφέρει στο νησί οριστική ενεργειακή ασφάλεια, η ανάγκη για εφεδρική ισχύ παραμένει αδιαπραγμάτευτη.
Ο ΑΔΜΗΕ δεν έχει ακόμη ανοίξει τα χαρτιά του, ωστόσο η μονάδα των Λινοπεραμάτων προκρίνεται ως η επικρατέστερη λύση
Η μονάδα παραγωγής στα Λινοπεράματα βρίσκεται στην κορυφή της λίστας για να παραμείνει σε εφεδρεία, ώστε να καλύψει τυχόν ανάγκες σε περίπτωση βλάβης στα υποθαλάσσια καλώδια.
Ανάγκη για 400 MW συμβατικής ισχύος
Παρά το γεγονός ότι η Κρήτη θα μπορεί πλέον να τροφοδοτείται αποκλειστικά από τις δύο διασυνδέσεις (Χανιά–Πελοπόννησος και Δαμάστα–Αττική) αλλά και από τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ο ΑΔΜΗΕ εκτιμά ότι πρέπει να παραμείνει τουλάχιστον 400 MW συμβατικής ισχύος σε ψυχρή εφεδρεία.
Εξάλλου, στο Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης του ΑΔΜΗΕ τονίζεται ότι η διατήρηση συμβατικών μονάδων στην Κρήτη είναι απαραίτητη για την κάλυψη: πιθανής μερικής απώλειας των διασυνδέσεων, πρόσκαιρης απώλειας εξοπλισμού του συστήματος μεταφοράς, ή ακόμη και του δυσμενέστερου σεναρίου πλήρους απώλειας της νέας DC διασύνδεσης σε περίοδο αιχμής και χαμηλής παραγωγής ΑΠΕ. Σε τέτοιες περιπτώσεις, εκτιμάται ότι θα απαιτηθεί άμεση επαναφορά σε λειτουργία έως και 400 MW συμβατικής ισχύος.
Το πρόβλημα ωστόσο είναι ότι στις αρχές του 2026 λήγει το καθεστώς παρέκκλισης από τα όρια βιομηχανικών εκπομπών ρύπων για τις παλαιές μονάδες. Όσες εγκαταστάσεις δεν έχουν αναβαθμιστεί ή δεν προστέθηκαν πρόσφατα στο νησί δεν θα μπορούν πλέον να λειτουργούν κανονικά.
Για να αποφευχθεί η αιφνίδια απόσυρση κρίσιμων μονάδων, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας επεξεργάζεται νομοθετική ρύθμιση που θα παρατείνει την ισχύ της παρέκκλισης μέχρι να εγκριθεί ο νέος μηχανισμός ψυχρής εφεδρείας.
