Κατά την διάρκεια των τελευταίων ετών δυστυχώς γινόμαστε μάρτυρες αμέτρητων κυβερνητικών επίλογων και ενεργειών που επιβεβαιωμένα έχουν συντελέσει στην υποβάθμιση του Εθνικού Συστήματος Υγείας στην Ελλάδα οδηγώντας το στην σημερινή αποκαρδιωτική του εικόνα.
Κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, η κυβέρνηση προέβη σε μειώσεις του προϋπολογισμού της υγείας και σε περικοπές των δαπανών για φάρμακα, προκαλώντας έλλειψη φαρμάκων και περιορισμένη πρόσβαση σε αυτά για πολλούς ασθενείς. Παράλληλα οι περικοπές στον δημόσιο τομέα εργασίας οδήγησαν σε μείωση του αριθμού του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού, μειώνοντας την ικανότητα του συστήματος να παρέχει αποτελεσματική περίθαλψη. Η συντεταγμένη υποχρηματοδότηση του Δημόσιου Συστήματος Υγείας οδήγησε σε έλλειψη πόρων για την αναβάθμιση των εγκαταστάσεων, την αγορά νέου εξοπλισμού και την εκπαίδευση του προσωπικού. Οι όποιες προσπάθειες για αναδιάρθρωση και αναδιοργάνωση του Συστήματος Υγείας που έγιναν κατά διαστήματα συχνά συνοδεύονταν από περικοπές και μεταφορά πόρων, πράγμα που επηρέασε αρνητικά τη λειτουργία του. Η ανάγκη όμως για αδιάκοπη υγειονομική περίθαλψη οδήγησε πολλούς πολίτες στην αναζήτηση υπηρεσιών υγείας στον ιδιωτικό τομέα, ενισχύοντας έτσι την ανισότητα στην πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη.
Αυτό που όμως πρέπει να γίνει κατανοητό είναι ότι η υποβάθμιση του Εθνικού Συστήματος Υγείας στην Ελλάδα μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες τόσο για την υγεία του πληθυσμού όσο και για την οικονομία της χώρας. Η επιδείνωση της ποιότητας της παρεχόμενης υγειονομικής περίθαλψης οδηγεί πέρα από την έλλειψη εξοπλισμού σε ανεπαρκή εκπαίδευση του προσωπικού καθώς και σε ανεπαρκείς πόρους για την αγορά φαρμάκων και ιατρικού εξοπλισμού. Από την άλλη η έλλειψη αυτή των πόρων και η υποχρηματοδότηση οδηγεί σταδιακά σε μεγαλύτερους χρόνους αναμονής για τη λήψη ιατρικής περίθαλψης ή την πραγματοποίηση εξετάσεων και επεμβάσεων. Είναι μαθηματικά βέβαιο ότι η υποβάθμιση του Συστήματος Υγείας συνεπάγεται αυξημένα έξοδα για την παροχή ιδιωτικής υγειονομικής περίθαλψης και για την αγορά φαρμάκων. Σε δεύτερο χρόνο η υποβάθμιση του Εθνικού Συστήματος Υγείας έχει αρνητικές επιπτώσεις στην πρόληψη ασθενειών και την προώθηση της δημόσιας υγείας λόγω έλλειψης πόρων και προσωπικού καθώς οι επαγγελματίες υγείας είτε παραιτούνται οδηγούμενοι στον ιδιωτικό τομέα είτε αναζητούν ευκαιρίες εργασίας σε άλλες χώρες όπου τα συστήματα υγείας είναι πιο ανεπτυγμένα και οι συνθήκες εργασίας καλύτερες.
Αυτές οι συνέπειες μπορούν να έχουν ευρύτερες κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις στην κοινωνία της Ελλάδας, επιδεινώνοντας την ποιότητα ζωής και αυξάνοντας δραματικά την κοινωνική ανισότητα.
Το ΕΣΥ αιμορραγεί και εθελοτυφλεί εσκεμμένα όποιος πιστεύει ότι τα «απογευματινά χειρουργεία» είναι η λύση του προβλήματος.
Το σύνολο των υπηρεσιών υγείας που προσφέρει ένα Εθνικό Σύστημα Υγείας πρέπει να έχουν ως πρωταρχικό και ίσως μοναδικό στόχο τη βελτίωση της υγείας των ανθρώπων. Με βάση το αδιαμφισβήτητο αυτό δεδομένο, προκύπτει ότι οι ασθενείς (αλλά και οι υγιείς που καλούνται να χρησιμοποιήσουν παροχές υγείας/φάρμακα κλπ. για προληπτικούς λόγους), πρέπει να βρίσκονται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος τόσο του κράτους που διαμορφώνει την πολιτική για την υγεία αλλά και των ασφαλιστικών ταμείων που καλούνται να καλύψουν τις δαπάνες για την υγεία (έστω εν μέρει), όσο και της φαρμακοβιομηχανίας.
Απαιτείται λοιπόν ένας συνολικός επαναπροσδιορισμός της έννοιας και του τρόπου λειτουργίας ενός Εθνικού Συστήματος Υγείας καθώς και όλων των εκείνων των παραμέτρων (όπως η αξιολόγηση υπηρεσιών και φαρμάκων) με ανθρωποκεντρικό προσανατολισμό εξασφαλίζοντας όλους τους απαραίτητους οικονομικούς πόρους αλλά και τις συναινέσεις που θα διασφαλίζουν την ισότητα και την ισονομία στην πρόσβαση επαναφέροντας παράλληλα την εμπιστοσύνη των πολιτών στο κράτος δικαίου.