Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να ενισχύσουμε τη δύναμη του εγκεφάλου, από την πιο συχνή άσκηση μέχρι την εκμάθηση νέων δεξιοτήτων. Μπορούμε όμως να μεγαλώσουμε το ίδιο το μέγεθος του εγκεφάλου μας;
Σύμφωνα με νέα έρευνα από τα Πανεπιστήμια του Κιότο και της Τσουκούμπα στην Ιαπωνία, η καθημερινή εισπνοή ενός συγκεκριμένου αρώματος – του τριαντάφυλλου – μπορεί να προκαλέσει μετρήσιμες αλλαγές στον ίδιο τον εγκέφαλο, αναφέρει το Science Alert. Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι γυναίκες που φορούσαν έλαιο με άρωμα τριαντάφυλλου στα ρούχα τους επί έναν μήνα εμφάνισαν αύξηση στον όγκο της φαιάς ουσίας, σε σύγκριση με μια ομάδα ελέγχου που χρησιμοποίησε απλό νερό.
Η μελέτη, η οποία δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Brain Research Bulletin, θεωρείται η πρώτη που δείχνει ότι η μακροχρόνια εισπνοή ενός αρώματος μπορεί να επηρεάσει τη δομή του εγκεφάλου. Η φαιά ουσία είναι ζωτικής σημασίας για την επεξεργασία πληροφοριών, τη μνήμη και τον έλεγχο των κινήσεων. Αν και η αύξησή της δεν συνεπάγεται αυτόματα καλύτερες γνωστικές ικανότητες, τα αποτελέσματα θα μπορούσαν να ανοίξουν νέους δρόμους για την πρόληψη ή την καθυστέρηση νευροεκφυλιστικών παθήσεων όπως η άνοια.
Το πείραμα
Οι ερευνητές επέλεξαν 50 γυναίκες εθελόντριες. Στις 28 ζητήθηκε να ψεκάζουν καθημερινά τα ρούχα τους με αιθέριο έλαιο τριαντάφυλλου, ενώ οι υπόλοιπες 22 χρησιμοποίησαν μόνο νερό. Στη διάρκεια της μελέτης, οι συμμετέχουσες υποβλήθηκαν σε μαγνητικές τομογραφίες, που αποκάλυψαν αύξηση του όγκου της φαιάς ουσίας στην ομάδα του αρώματος.
Ωστόσο, η αύξηση δεν ήταν ομοιόμορφη σε όλα τα τμήματα του εγκεφάλου. Στην αμυγδαλή – που διαχειρίζεται τα συναισθήματα – και στον κογχομετωπιαίο φλοιό – που σχετίζεται με την αντίληψη ευχάριστων αρωμάτων – η διαφορά ήταν ελάχιστη. Αντίθετα, στον οπίσθιο φλοιό του προσαγωγίου, μια περιοχή που συνδέεται με τη μνήμη και τη συσχέτιση, καταγράφηκε σημαντική αύξηση.
Γιατί αυξάνεται η φαιά ουσία
Προηγούμενες μελέτες είχαν δείξει ότι σε άτομα που έχουν προβλήματα με το οσφρητικό τους σύστημα, η αμυγδαλή (που συνδέεται άμεσα με την όσφρηση) είναι λιγότερο ενεργή, ενώ ο οπίσθιος φλοιός του προσαγωγίου (που συνδέεται έμμεσα με την όσφρηση) γίνεται πιο ενεργός για να αντισταθμίσει. Οι ερευνητές υποθέτουν ότι κάτι παρόμοιο συμβαίνει και εδώ: η αμυγδαλή δεν χρειάζεται να ειδοποιεί συνεχώς τον εγκέφαλο για το άρωμα του τριανταφύλλου, επειδή αυτό είναι πάντα εκεί – αλλά ο οπίσθιος φλοιός του προσαγωγίου πρέπει να το επεξεργάζεται συνεχώς και να αποθηκεύει τις σχετικές αναμνήσεις.
Μια άλλη πιθανή εξήγηση είναι ότι ο εγκέφαλος δεν κατατάσσει τη μυρωδιά του τριαντάφυλλου απαραίτητα ως ευχάριστη. Εάν την αντιλαμβάνεται ως ελαφρώς δυσάρεστη, τότε ο οπίσθιος φλοιός του προσαγωγίου καλείται να ρυθμίζει διαρκώς τα σχετικά συναισθήματα, γεγονός που ίσως οδηγεί στην αύξηση του μεγέθους του.
Ενδιαφέρουσες προοπτικές
Όποιος κι αν είναι ο μηχανισμός, τα ευρήματα δημιουργούν ενδιαφέρουσες προοπτικές. Ο οπίσθιος φλοιός του προσαγωγίου είναι γνωστό ότι συρρικνώνεται σε ασθενείς με Αλτσχάιμερ. Αν η διέγερση αυτής της περιοχής μέσω αρωμάτων μπορεί να καθυστερήσει την ατροφία, τότε το να ψεκάζει κανείς τα ρούχα του με έλαιο τριαντάφυλλου θα μπορούσε να είναι μια φθηνή και εύχρηστη μέθοδος πρόληψης.
Οι συγγραφείς της μελέτης τονίζουν πάντως ότι χρειάζονται περισσότερες δοκιμές, με μεγαλύτερα δείγματα και διαφορετικά είδη αρωμάτων, ώστε να επιβεβαιωθεί ο ρόλος της όσφρησης στη νευροπλαστικότητα. Ωστόσο, το πρώτο αυτό βήμα δείχνει ότι η καθημερινή επαφή με ορισμένα αρώματα δεν επηρεάζει μόνο τη διάθεσή μας, αλλά ίσως συμβάλλει και στη διατήρηση της υγείας του εγκεφάλου.
