Στην απαιτητική εκπαίδευση -για περίπου ένα μήνα- δίπλα στην αφρόκρεμα των δασοκομάντος της Αμερικής συμμετείχαν οι επικεφαλής των Ειδικών Μονάδων Δασικών Επιχειρήσεων (ΕΜΟΔΕ) του Πυροσβεστικού Σώματος και ανάμεσά τους δύο στελέχη της 3ης ΕΜΟΔΕ Κρήτης και συγκεκριμένα ο διοικητής της τοπικής Μονάδας αντιπύραρχος Μανόλης Ροβυθάκης και ο ανθυποπυραγός Ευάγγελος Μαμαλάκης.
Μια εκπαίδευση που περιελάμβανε όχι μόνο την εκμάθηση της φιλοσοφίας πάνω στην οποία στηρίζεται η αντιπυρική δράση των Αμερικανών αλλά και την καθημερινή εκπαίδευση και συνεργασία με τους κορυφαίους δασοκομάντος, αν όχι του κόσμου, σίγουρα όμως των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής. Οι δύο Κρητικοί αξιωματικοί του Πυροσβεστικού Σώματος βρέθηκαν στην περιοχή του Λος Άντζελες από τις 4 Μαΐου μέχρι και τις 28 του μήνα μαζί με τους επίλεκτους Αμερικανούς δασοπυροσβέστες, συνολικά 24 τον αριθμό, και με εξειδίκευση στις ειδικές επιχειρήσεις κατάσβεσης που τους έχει κάνει γνωστούς σε όλο τον κόσμο.
Ο διοικητής της 3ης ΕΜΟΔΕ κ. Ροβυθάκης μιλώντας στο Creta24 αναφέρεται στην εμπειρία αυτή και στις πολύτιμες γνώσεις που απόκτησαν οι Έλληνες αξιωματικοί που παρακολούθησαν την εκπαίδευση. Πλέον οι ίδιοι είναι εκπαιδευτές και μεταλαμπαδεύουν τα όσα έμαθαν στους συναδέλφους τους σε όλες τις ΕΜΟΔΕ της Ελλάδος.
Οι μέθοδοι
Όπως εξηγεί ο κ. Ροβυθάκης, οι Αμερικανοί είναι γνωστοί σε όλο τον κόσμο γιατί εδώ και πολλά χρόνια έχοντας αναπτύξει συγκεκριμένες τακτικές, δουλεύουν πολύ το «αντιπύρ» και την «κατάκαυση», ως μεθόδους για την αντιμετώπιση ειδικών πυρκαγιών που εκδηλώνονται κυρίως σε δάση. «Αυτός ήταν κι ένας βασικός λόγος που πήγαμε για να παρακολουθήσουμε τη συγκεκριμένη εκπαίδευση» σχολιάζει ο ίδιος και εξηγεί ποιες είναι αυτές οι μέθοδοι. «Αντιπύρ ή backfire είναι όταν έχουμε να αντιμετωπίσουμε ένα μεγάλο μέτωπο φωτιάς, το οποίο δεν μπορεί να ελεγχθεί με επίγεια μέσα ή από αέρος. Τότε αφού δημιουργήσουμε μία μεγάλη ζώνη, βάζουμε φωτιά στην κατεύθυνση της πρώτης φωτιάς, προκειμένου η πρώτη φωτιά να «καταπιεί» αυτή που δημιουργήσαμε, ώστε σταδιακά να σβήσει, μη έχοντας καύσιμη ύλη για να κάψει».
Η διαδικασία αυτή, όπως τονίζει ο έμπειρος αξιωματικός του Π.Σ, χρησιμοποιείται σε μεγάλες εκτάσεις , δηλαδή σε δάση που δεν υπάρχουν, όμως, οικισμοί και όταν φυσικά το επιτρέπουν οι μετεωρολογικές συνθήκες . Η δεύτερη μέθοδος, η προδιαγεγραμμένη καύση ή κατάκαυση, όπως προαναφέρθηκε, αφορά στην καύση τμήματος γης στην κατεύθυνση που κινείται ένα μεγάλο μέτωπο φωτιάς, ώστε και πάλι να μην υπάρξει καύσιμη ύλη που θα ενισχύσει την πρώτη φωτιά
Οι Έλληνες δασοκομάντος μαζί με τους Αμερικανούς συναδέλφους τους και εκπαιδευτές τις ημέρες της παραμονής τους εκεί, ακολούθησαν κατά γράμμα το πρόγραμμα που υπάρχει. Ο κ. Ροβυθάκης λέει χαρακτηριστικά: «Μαζί με τους Αμερικανούς πήγαμε στο δάσος, το οποίο είχαν καθαρίσει από τον χειμώνα, έχοντας συγκεντρώσει σορούς από καύσιμη ύλη. Βάλαμε φωτιά στο δάσος για να εκπαιδευτούμε. Δεν ήταν κάτι απλό. Απαιτούσε σοβαρό σχεδιασμό για να εξετάσεις όλα τα δεδομένα»
Σημειώνεται πάντως ότι υπάρχει η νομοθεσία στη χώρα μας που επιτρέπει στις Αρμόδιες Υπηρεσίες να προχωρούν σε αυτές τις μεθόδους, οι οποίες, όμως, ακόμα δεν έχουν εφαρμοστεί.
Πολύ φιλικοί αλλά και απαιτητικοί
Στην εκπαίδευση συμμετείχαν 12 αξιωματικοί του Πυροσβεστικού Σώματος, δύο άτομα από κάθε ΕΜΟΔΕ της χώρας. Η εκπαίδευση ήταν μόνο για Έλληνες πυροσβέστες και ένας από τους στόχους της όλης διαδικασίας ήταν να μάθουν οι συμμετέχοντες τη φιλοσοφία με την οποία δουλεύουν οι Αμερικανοί δασοκομάντο.
«Μας έδωσαν τα ρούχα τους, τα κράνη, τον εξοπλισμό τους. Γίναμε ένα με την αμερικανική ομάδα. Ακολουθούσαμε το καθημερινό τους πρόγραμμα, το οποίο περιελάμβανε σκληρή εκπαίδευση, καθημερινή γυμναστική, πορεία στο βουνό και σκάψιμο για τρεις με τέσσερις ώρες, ώστε να δημιουργηθούν ζώνες».
Ένα από τα πολλά που εντυπωσίασαν τους Έλληνες πυροσβέστες ήταν, όπως μας είπε ο κ. Ροβυθάκης, η οργάνωση των Αμερικανών, αλλά και οι αυστηροί κανόνες που έχουν και δεν παρεκκλίνουν. «Σκεφτείτε ότι για παράδειγμα ο πυροσβέστης χείριστης ενός αλυσοπρίονου δεν θα το ενεργοποιήσει εάν δεν έχει μαζί το βοηθό του, τον ατομικό εξοπλισμό του και φυσικά εάν δεν είναι κατάλληλα εκπαιδευμένος».
«Μπαρουτοκαπνισμένοι»
Τα στελέχη των ΕΜΟΔΕ ανήκουν στις ειδικές μονάδες του Πυροσβεστικού Σώματος για την εκπαίδευση που έχουν και συνεχίζουν καθημερινά να ακολουθούν, αλλά και για τον ιδιαίτερο ρόλο τους στην κατάσβεση μιας πυρκαγιάς. Η εκπαίδευση των δασοκομάντο ξεκίνησε το Μάιο του 2022 για τους 500 νεοπροσληφθέντες . Η μονάδα της Κρήτης αποτελείται από 60 πυροσβέστες, τρεις αξιωματικούς και εφτά υπαξιωματικούς.
Η εκπαίδευσή τους όπως είναι γνωστό είναι καθημερινή και δεν σταματά σχεδόν ποτέ. Την προηγούμενη εβδομάδα τα στελέχη της 3ης ΕΜΟΔΕ βρέθηκαν στην «πολύπαθη» Κέρη, όπου για τρεις ημέρες έκαναν διανοίξεις αντιπυρικών ζωνών, πορείες μέσα στο δάσος και συμμετείχαν σε σενάρια αντιμετώπισης δασικών πυρκαγιών.
Το έμψυχο δυναμικό της 3ης ΕΜΟΔΕ στην πλειοψηφία του είχε υπηρετήσει στις ειδικές δυνάμεις του Στρατού και το ηλικιακό του όριο ήταν τα 31 χρόνια για να προσληφθεί. Είναι όμως και επιστημονικά στελεχωμένη η συγκεκριμένη ομάδα από δασοπόνους και δασολόγους πανεπιστημιακής εκπαίδευσης. Ο ρόλος αυτών των επιστημόνων – δασοκομάντων είναι εξίσου σημαντικός, αφού γίνεται και επιστημονική προσέγγιση για το πώς θα πρέπει να αντιμετωπιστεί μία πυρκαγιά. «Γίνονται μετεωρογικές μετρήσεις, βλέπουμε τη βλάστηση, τις καιρικές συνθήκες και άλλα στοιχεία ώστε να έχουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα» σχολιάζει ο διοικητής της μονάδας.
Βέβαια, μπορεί το κύριο βάρος στη δουλειά τους να είναι οι φωτιές στα δάση, ωστόσο τα στελέχη των ΕΜΟΔΕ έχουν την εκπαίδευση αλλά και τον εξοπλισμό να ενισχύσουν την προσπάθεια κατάσβεσης ακόμα και σε αστικά συμβάντα, σε φυσικές ή τεχνολογικές καταστροφές.
Από το ελικόπτερο μέσα στη φωτιά
Ο τρόπος που δουλεύουν οι πυροσβέστες της ΕΜΟΔΕ είναι ποικίλος αλλά και εντυπωσιακός. Ανάλογα με την περίπτωση θα ακολουθηθεί η προσεκτικά σχεδιασμένη προσέγγιση. Πέρυσι, τους είδαμε να επιβιβάζονται δέκα άτομα στο ελικόπτερο που έχει παραχωρηθεί για την άμεση μεταφορά τους και πατώντας έδαφος να πλησιάζουν όσο κανείς άλλος τις εστίες φωτιάς. Με αλυσοπρίονα όταν η βλάστη είναι πλούσια ή και με άλλα εργαλεία και σκαπτικά μηχανήματα θα δράσουν πριν η φωτιά … πάρει τα πάνω της ή ξεφύγει. Στο μυαλό τους είναι πάντοτε να ανοίξουν ζώνες και να ελέγξουν την περίμετρο ώστε στη συνέχεια οι δυνάμεις να σβήσουν όσο το δυνατόν γρηγορότερα την πυρκαγιά. Και φυσικά η ακτίνα δράσης τους δεν είναι μόνο η Κρήτη. Νότιο και Βόρειο Αιγαίο συμπεριλαμβάνονται στις περιοχές όπου εκτελούν τα καθήκοντά τους. Μάλιστα, πέρυσι για δέκα ημέρες οι «Κρητικοί δασοκομάντο» κλήθηκαν να επέμβουν σε φωτιά στη Μυτιλήνη, όπου σύμφωνα με πληροφορίες, χρειάστηκε να ανοίξουν τούνελ μέσα στην πυκνή βλάστηση της περιοχής, για να μπορέσουν οι τόνοι νερού από τα αεροσκάφη να καταλήγουν στη φωτιά και να την σβήσουν.