«Να κάνετε επανάσταση όταν έρθει η ώρα!» άκουγαν συνεχώς στις αρχές του 19ου αιώνα όσοι είχαν την επαναστατική φλόγα μέσα τους, όσοι είχαν όνειρο να δουν λεύτερο το γένος.
Του Κώστα Α.Μπογδανίδη
«Και πότε θα ‘ρθει αυτή η ώρα για να κάνουμε την Επανάσταση; Έτσι δεν θα ρθει ποτέ, εμείς να την ξεκινήσουμε!» φέρεται να είπε ο Νικόλαος Ξάνθος ένας εκ των βασικών συντελεστών της Φιλικής Εταιρείας. Μια χούφτα άνθρωποι ήταν που προσπάθησαν να εκπονήσουν ένα συνωμοτικό σχέδιο κατά της Υψηλής Πύλης. Ένα σχέδιο που έμοιαζε, για τον Μέτερνιχ και την παρέα του, ως…τρομοκρατική ενέργεια. Η αλήθεια είναι ότι είχαν σκοπό κάποια στιγμή μέχρι και να απαγάγουν τον Σουλτάνο, αλλά δεν τους έκατσε…
Μερικοί… κουζουλοί ήταν αυτοί που μαζεύτηκαν στην Πόλη, την Οδησσό, τις παραδουνάβιες περιοχές και αποφάσισαν να κάνουν την Επανάσταση. Δεν ήταν νοικοκυραίοι, δεν ήταν η ελίτ. Κάποιοι έμποροι, αγωγιάτες και άνθρωποι του πεδίου ήταν εκείνοι που αποφάσισαν να ανάψουν το φυτίλι. Είχαν μαζί τους κι ένα τελείως… τρελό και φλογερό τύπο, τον Παπαφλέσσα που δεν μπορούσε κανένας να τον συγκρατήσει!
Ξεκίνησε μια επανάσταση από το πουθενά , χωρίς υποστήριξη, χωρίς σοβαρό σχεδιασμό, παρά μόνο με την υπόνοια– και αυτή σικέ!- ότι θα ερχόταν μετά το ξανθό γένος με τον τσάρο να μας βοηθήσει. Ξέρετε, η ρώσικη αρκούδα που θέλει πάντα το καλό μας, αλλά για κάποιο ανεξήγητο λόγο πάει πάντα απέναντι…
Μπήκαν στον αγώνα και μερικοί ακόμη κλέφτες, αρματολοί και…χασάπηδες– ναι αυτή τη δουλειά έκανε και ο γέρος του Μοριά! Μαζί του ένας Καραϊσκάκης, ένας Ανδρούτσος, ένας Μπότσαρης, ο Μαυροκορδάτος, από τους Φαναριώτες που πήγαν ένα βήμα παρακάτω την επανάσταση. Ήταν τόσο «τρελοί» που και τον θάνατο τον έβλεπαν ως πρόκληση! Λέγεται μάλιστα πως όταν ο Καραϊσκάκης αντίκρυσε νεκρό τον Μάρκο Μπότσαρη είπε με το γνωστό του στιλ: «Άμποτε, Μάρκο ήρωα μου, να πάω κι εγώ από τέτοιο θάνατο. Μάνα δεν γέννησε στην Ελλάδα δεύτερο Μάρκο»!
Είναι πραγματικά απίστευτο αυτό που συνέβη εκείνες τις μέρες σε αυτή τη γωνιά της νοτιοανατολικής Μεσογείου. Μια χούφτα άνθρωποι ξεσηκώθηκαν ενώ όλοι τους έλεγαν… όχι. Εντός κι εκτός. Δεν ήταν ώρα, δεν ήταν η στιγμή. Κι όμως πέτυχαν το ακατόρθωτο. Ηταν η μοναδική εθνική εξέγερση τον καιρό εκείνο που είχε θετική έκβαση. Δεν υπήρξε ιστορικό προηγούμενο, ένας αδιέξοδος, αλλά ένδοξος αγώνας, μια πραγματική τρέλα, που τελικά έβγαλε στο ξέφωτο για να μπορούμε εμείς να είμαστε σήμερα εδώ και να μιλάμε ακόμη ελληνικά.
Αλλά αυτός ο ένδοξος αγώνας έχει ένα σύμβολο. Τον Θόδωρο Κολοκοτρώνη. Που μοιάζει να ενσαρκώνει την πλευρά εκείνου του Έλληνα που δεν ξέρει ακριβώς ποιος είναι και από που κρατάει, δεν είναι μορφωμένος, δεν έχει ιδεολογική συγκρότηση και πλάνο δράσης, είναι χύμα άνθρωπος, αλλά έχει ένα ένστικτο μοναδικό, υποστηρίζει την καταγωγή και την διαδρομή του προς την οποία κάποιο ενδόμυχο χλιμίντρισμα της ιστορίας τον οδηγεί. Κι εκείνος δεν ήξερε πως ξεκίνησε, τι θα συνέβαινε,αλλά το είπε με απλοϊκό τρόπο:
«Ὅταν ἀποφασίσαμε νὰ κάμωμε τὴν Ἐπανάσταση, δὲν ἐσυλλογισθήκαμε οὔτε πόσοι εἴμεθα οὔτε πὼς δὲν ἔχομε ἄρματα οὔτε ὅτι οἱ Τοῦρκοι ἐβαστοῦσαν τὰ κάστρα καὶ τὰς πόλεις οὔτε κανένας φρόνιμος μᾶς εἶπε «ποῦ πᾶτε ἐδῶ νὰ πολεμήσετε μὲ σιταροκάραβα βατσέλα», ἀλλὰ ὡς μία βροχὴ ἔπεσε εἰς ὅλους μας ἡ ἐπιθυμία τῆς ἐλευθερίας μας, καὶ ὅλοι, καὶ ὁ κλῆρος μας καὶ οἱ προεστοὶ καὶ οἱ καπεταναῖοι καὶ οἱ πεπαιδευμένοι καὶ οἱ ἔμποροι, μικροὶ καὶ μεγάλοι, ὅλοι ἐσυμφωνήσαμε εἰς αὐτὸ τὸ σκοπὸ καὶ ἐκάμαμε τὴν Ἐπανάσταση».
Και κάπως έτσι εγίνηκε η Επανάσταση, κάπως έτσι στήθηκε αυτό το ελληνικό κράτος. Που πορεύεται 200 χρόνια τώρα με μία μοναδικότητα. Πολλές φορές σκέφτομαι τι θα έλεγε σήμερα ο Κολοκοτρώνης εάν έβλεπε τους σύγχρονους Έλληνες, τους απογόνους μιας τέτοιας κληρονομιάς; Όχι δεν θα αναφερόταν στην γνωστή ιστορία με τον Νενέκο. Θα κουνούσε την κεφαλή του και θα κατέληγε μάλλον στο γνωστό του μεταφυσικό απόφθεγμα: Οι Έλληνες είναι τρελλοί, αλλά έχουν Θεόν φρόνιμον.