Συναγερμός στις Βρυξέλλες για τη σωματική και ψυχική υγεία των ανηλίκων. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (ΕΚ) ενέκρινε ψήφισμα με το οποίο ζητά ριζικές αλλαγές στους ψηφιακούς κανόνες της ΕΕ, θέτοντας ως ελάχιστο όριο ηλικίας για αυτόνομη πρόσβαση στις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης τα 16 έτη και απαιτώντας την απαγόρευση εθιστικών πρακτικών.
Με 483 ψήφους υπέρ, οι ευρωβουλευτές εξέφρασαν έντονες ανησυχίες, τονίζοντας ότι το 25% των ανηλίκων επιδεικνύουν «προβληματική» χρήση του κινητού, μια συμπεριφορά που παραπέμπει σε εθισμό.
Το όριο ηλικίας: 16 Ετών για αυτόνομη πρόσβαση
Το βασικό αίτημα του Κοινοβουλίου είναι η θέσπιση ενιαίου ελάχιστου ορίου ηλικίας τα 16 έτη για αυτόνομη πρόσβαση σε:
Κοινωνικά δίκτυα
Πλατφόρμες διαμοιρασμού βίντεο
Συντρόφους Τεχνητής Νοημοσύνης (AI companions)
Για παιδιά ηλικίας 13 έως 16 ετών, η πρόσβαση θα επιτρέπεται μόνο με ρητή γονική συναίνεση.
Το Κοινοβούλιο στηρίζει την πρωτοβουλία της Κομισιόν για τη δημιουργία ευρωπαϊκής εφαρμογής επαλήθευσης της ηλικίας και ενός Ευρωπαϊκού Ψηφιακού Πορτοφολιού Ταυτότητας, τονίζοντας ωστόσο ότι αυτά τα συστήματα πρέπει να είναι αξιόπιστα και να προστατεύουν την ιδιωτικότητα των ανηλίκων.
Η πρότασηβασίζεται σε έρευνα σύμφωνα με την οποία το 97% των νέων χρησιμοποιούν το διαδίκτυο καθημερινά, ενώ το 78% των εφήβων ηλικίας 1317 ετών ελέγχουν τις συσκευές τους τουλάχιστον μία φορά την ώρα. Παράλληλα, ένας στους τέσσερις ανηλίκους παρουσιάζει ενδείξεις «προβληματικής» ή «δυσλειτουργικής» χρήσης του κινητού, δηλαδή συμπεριφορά που παραπέμπει σε εθισμό.
Σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο του 2025, πάνω από το 90% των Ευρωπαίων θεωρούν επείγουσα προτεραιότητα την προστασία των παιδιών στο διαδίκτυο, ιδίως σε ό,τι αφορά τις επιπτώσεις των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στην ψυχική υγεία (93%), τον διαδικτυακό εκφοβισμό (92%) και την ανάγκη περιορισμού της πρόσβασης των παιδιών σε ακατάλληλο περιεχόμενο (92%).
Τα κράτη μέλη αρχίζουν να λαμβάνουν μέτρα προς αυτή την κατεύθυνση, θεσπίζοντας για παράδειγμα όρια ηλικίας και θέτοντας σε εφαρμογή συστήματα επαλήθευσης της ηλικίας.
Μπλόκο σε αλγόριθμους και χαρακτηριστικά «τζόγου»
Στο επίκεντρο των αιτημάτων βρίσκεται η απαγόρευση των πλέον επιβλαβών εθιστικών πρακτικών και η απενεργοποίηση, εξ ορισμού, λειτουργιών που ενθαρρύνουν την υπερβολική χρήση:
Απαγόρευση Εθιστικού Σχεδιασμού: Ζητείται η απαγόρευση του «infinitescrolling» (απεριόριστη κύλιση), του «autoplay» (αυτόματη αναπαραγωγή), του «pull-to-refresh» (έλξη για ανανέωση), καθώς και των ανταμοιβών για συνεχή χρήση και της επιβλαβούς παιχνιδοποίησης.
Αλγόριθμοι Συστάσεων: Απαιτείται η απαγόρευση για τους ανηλίκους των συστημάτων συστάσεων περιεχομένου που βασίζονται στην παρακολούθηση και συλλογή δεδομένων αλληλεπίδρασης του χρήστη.
Lootboxes και τυχερά παιχνίδια: Ζητείται η απαγόρευση των «lootboxes» και άλλων χαρακτηριστικών που προσομοιάζουν σε τζόγο στα βιντεοπαιχνίδια (όπως εικονικά νομίσματα, τροχοί τύχης και πληρωμές για πρόοδο – «pay-to-progress»).
Προσωπική ευθύνη και ΑΙ
Το Κοινοβούλιο ζητά επίσης ισχυρότερη εφαρμογή των ψηφιακών κανόνων της ΕΕ, προτείνοντας:
Προσωπική ευθύνη στελεχών: Τα ανώτερα διευθυντικά στελέχη των πλατφορμών να φέρουν προσωπική ευθύνη σε περιπτώσεις σοβαρής και συστηματικής παραβίασης των κανόνων, ιδίως όσον αφορά την προστασία των ανηλίκων και την επαλήθευση της ηλικίας.
Επείγουσα δράση για ΑΙ: Να ληφθεί άμεση δράση για την αντιμετώπιση των δεοντολογικών και νομικών προκλήσεων που εγείρουν ορισμένα εργαλεία παραγωγικής Τεχνητής Νοημοσύνης, όπως τα «deepfakes», τα «nudity apps» (εφαρμογές αφαίρεσης ρούχων) και τα ρομπότ συντροφιάς.
Η Εισηγήτρια Christel Schaldemoseδήλωσε: «Επιτέλους, χαράσσουμε ένα όριο. Λέμε ξεκάθαρα στις πλατφόρμες: οι υπηρεσίες σας δεν έχουν σχεδιαστεί για παιδιά. Και το πείραμα τελειώνει εδώ.»
