Όλοι λίγο πολύ γνωρίζουμε την αριστουργηματική «Κόλαση» του Δάντη Αλιγκιέρι. Το πρώτο μέρος της Θείας Κωμωδίας θεωρείται, δικαίως, ορόσημο για την ιταλική και την παγκόσμια λογοτεχνία, ενώ ο Ροντέν την ανέδειξε με ένα μνημειώδες γλυπτό έργο, αλλά οι Πύλες της… Κολάσεως παρέμεναν ένα άλυτο μυστήριο.
Του Κώστα Α. Μπογδανίδη
Κάποιοι επιστήμονες κατά καιρούς το… έψαχναν και άλλοι έλεγαν πως βρήκαν τις περιβόητες Πύλες στην έρημο του Καρακούμ, στο Τουρκμενιστάν. Εκεί σε έναν Κρατήρα, τον Νταρβάζα υπάρχει ένα τεράστιο χάσμα που καίει εδώ και δεκαετίες!
Η ιστορία λέει ότι το 1971, σοβιετικοί γεωλόγοι έκαναν εξορύξεις για πετρέλαιο στη μέση της ερήμου, όταν έπεσαν επάνω σε ένα κοίτασμα φυσικού αερίου. Το ρήγμα που προκάλεσαν έκανε τη γη να καταρρεύσει, δημιουργώντας τρεις μεγάλους κρατήρες. Προκειμένου να συγκρατήσουν το μεθάνιο που απειλούσε να απελευθερωθεί στην ατμόσφαιρα, φημολογείται πως οι γεωλόγοι αποφάσισαν να βάλουν φωτιά σε έναν από τους κρατήρες, πιστεύοντας ότι μέσα σε λίγες εβδομάδες τα καύσιμα θα τέλειωναν και θα έσβηνε από μόνη της. Έλα όμως που… καίει ακόμη!
Τι ωραία θα ήταν να μέναμε σε αυτά τα φυσικά φαινόμενα. Αλλά ξέρουμε ότι υπάρχουν και χειρότερα, ανθρώπων έργα. Γι’ αυτό και χρησιμοποιούμε αλληγορικά, μεταφορικά ακόμη και για δικές μας μικροδυσκολίες τις… Πύλες της Κολάσεως. Το κάνουμε συχνά και για πολεμικές συρράξεις. Όπως έγινε και με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία που οι προβλέψεις ευτυχώς δεν επιβεβαιώθηκαν. Το παρακάνουμε; Μπορεί; Αλλά στην περίπτωση του Ισραήλ και του Ιράν έχουμε κάθε λόγο να φοβόμαστε ότι αυτή η παράδοξη αντιπαράθεση μπορεί να ανοίξει και τον ασκό του Αιόλου και το κουτί της Πανδώρας, -ό,τι ξέρουμε από τη Μυθολογία- για να καταλήξουμε στην κόλαση.
Λέω παράδοξη διαμάχη γιατί δεν είναι σύνηθες μια χώρα να πολεμά με μια άλλη χωρίς να έχουν φυσικά σύνορα. Αυτά συνήθως τα έκαναν ή τα κάνουν οι Αμερικάνοι, αλλά όχι μικρότερες χώρες. Το Ισραήλ όμως δεν είναι μια συνηθισμένη χώρα και το έχει αποδείξει. Τι κι αν το χωρίζουν από το Ιράν 3-4 άλλα κράτη; Τι κι αν δεν έχουν να μοιράσουν τράφους; Μπορούν να μοιραστούν την κόλαση!
Οι πρώτοι κεραυνοί στον ορίζοντα φάνηκαν εδώ και καιρό. Το Ισραήλ επικαλείται την επιβίωσή του για να αποτρέψει το Ιράν να αποκτήσει πυρηνικό οπλοστάσιο. Το θεοκρατικό καθεστώς στην Περσία δεν μπορεί να σταθεί στα πόδια του εάν δεν αντιμετωπίσει τον «διαβολικό Σιωνισμό». Παίζουν τα ρέστα τους και θα μας ενδιέφερε λιγότερο εάν η σύγκρουση αυτή έμενε τοπική ή περιφερειακή. Αλλά εδώ έχουμε μια σειρά από χώρες που μπορεί να εμπλακούν: Λίβανος, Συρία, Υεμένη, Ιράκ, Τουρκία, Αίγυπτος, Σαουδική Αραβία εννοείται και Παλαιστίνη που μπορεί να μετατρέψουν την κατάσταση σε μια ευρύτερη σύγκρουση με ανυπολόγιστες συνέπειες. Για να μην πει κανένας την αλυσιδωτή μεταφορά του πολέμου στο Πακιστάν, την Ινδία και την αυτονόητη σχεδόν εμπλοκή ΗΠΑ, Ρωσίας και Κίνας.
Μια τέτοια κλιμάκωση αλλάζει τα πάντα: Τις παγκόσμιες σχέσεις, την οικονομία (τιμές πετρελαίου), τις προσφυγικές ροές και φυσικά κομίζει το χειρότερο σενάριο, τη χρήση πυρηνικών όπλων.
Αυτός ο πόλεμος μπορεί να φέρει πάνω κάτω. Αυτό που ζούμε σήμερα, με όλη του τη φρίκη, ίσως είναι απλά το τρέιλερ μιας δυστοπικής ταινίας που μόλις ξεκινάει με πρωταγωνιστή την μικρότητα του ανθρώπινου γένους. Οι πύλες της κολάσεως άνοιξαν με την πρόσφατη κλιμάκωση, αλλά ας μην αυταπατόμαστε. Δεν έχουμε δει τίποτα ακόμη. Αυτό που ξεδιπλώνεται μπροστά στα μάτια μας είναι απλώς η αρχή ενός εφιάλτη που απειλεί να καταπιεί την περιοχή και να αναστατώσει τον κόσμο. Είναι και για μας τόσο κοντά από την στιγμή που το Ισραήλ μπορεί αμέσως μετά να στοχεύσει και την Τουρκία με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη δική μας γειτονιά.
Και σε όλα αυτά ο άνθρωπος παραμένει ο μεγάλος πρωταγωνιστής καθώς αποδεικνύεται κάθε φορά αυτοκαταστροφικός, μπορεί να μεγαλουργήσει, να φτάσει μέχρι τον Άρη, αλλά ταυτόχρονα με τις τάσεις αυτοχειρίας που έχει να καταστρέψει κάθε πολιτισμό, κάθε κατάκτηση σε μια στιγμή! Ή για να το πω με τα λόγια του Καζαντζάκη: Ο διάολος μπορεί και μπαίνει μονάχα στην Κόλαση, ο άγγελος μπορεί και μπαίνει μονάχα στην Παράδεισο. Ο άνθρωπος όπου θέλει!