Τα συγκεκριμένα σχήματα απορροφούν κονδύλια 1,2 δισ. ετησίως
Ενεργοποίηση νέας Task Force για να «νοικοκυρευτεί» το καθεστώς στη βιολογική παραγωγή, αλλά και τα οικολογικά σχήματα, που σωρευτικά απορροφούν κονδύλια περί το 1,2 δισ. ευρώ ετησίως και όπως προκύπτει δημιουργούν εύφορο έδαφος υπεξαιρέσεων.
Με απόφαση του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστα Τσιάρα, συγκροτείται «Ομάδα Συντονισμού» για τον τομέα της βιολογικής παραγωγής υπό την προεδρία του γενικού γραμματέα Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Σπύρου Πρωτοψάλτη.
Όπως γράφει η naftemporiki.gr, κύρια αποστολή της νέας Task Force είναι ο συντονισμός, η εποπτεία και η επιτάχυνση όλων των απαιτούμενων ενεργειών για την ενίσχυση της αξιοπιστίας, της διαφάνειας και της αποτελεσματικότητας του συστήματος ελέγχου και πιστοποίησης των βιολογικών προϊόντων, στο πλαίσιο του Κανονισμού (Ε.Ε.) 2018/848.
Παράλληλα συνεχίζονται οι σαρωτικοί έλεγχοι σε όλη την αλυσίδα εμπλεκομένων στα βιολογικά, από τα φυσικά πρόσωπα μέχρι τους φορείς πιστοποίησης και τα κέντρα υποδοχής δηλώσεων.
Χθες δημοσιοποιήθηκαν οι πρώτες «καμπάνες» που ξεπερνούν τα 56.000 ευρώ, τα οποία επέβαλε η αρμόδια Επιτροπή Εξέτασης Ενστάσεων του ΥΠΑΑΤ σε δύο Οργανισμούς Ελέγχου και Πιστοποίησης (ΟΕΠ) βιολογικών προϊόντων για σοβαρές παραλείψεις και μη συμμορφώσεις που διαπιστώθηκαν από τον ΕΛΓΟΔΗΜΗΤΡΑ την προηγούμενη περίοδο, κατά τη διεξαγωγή τακτικών και έκτακτων ελέγχων.
Ειδικότερα, σε εταιρεία πιστοποίησης επιβλήθηκε πρόστιμο συνολικού ύψους 37.692,30 ευρώ για υποθέσεις που αφορούν τη μη επαρκή διερεύνηση ανιχνεύσεων μη επιτρεπόμενων ουσιών, πλημμελή αξιολόγηση πληροφοριών στο ευρωπαϊκό σύστημα OFIS και ελλείψεις στο ισοζύγιο μάζας και την ιχνηλασιμότητα.
Σε άλλη εταιρεία επιβλήθηκε πρόστιμο συνολικού ύψους 18.922,85 ευρώ για περιπτώσεις που αφορούσαν την έκδοση πιστοποιητικών χωρίς τη διενέργεια του υποχρεωτικού ετήσιου φυσικού ελέγχου, καθώς και για ελλιπή διαχείριση μη συμμορφούμενων προϊόντων.
Παράλληλα, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι πάνω από 4.000 παραγωγοί αποχωρούν οικειοθελώς από τα προγράμματα βιολογικής γεωργίας, κτηνοτροφίας και μελισσοκομίας, σε μια προσπάθεια προφανώς να αποφύγουν ενδεχόμενες κυρώσεις.
Τα μέχρι τώρα στοιχεία ερευνών στα βιολογικά δείχνουν σημαντικές αποκλίσεις από την
πραγματικότητα, με χαρακτηριστικό παράδειγμα, όπως έχει ήδη αναφέρει η «Ν», την Κρήτη, όπου δηλώθηκαν 93.000 εκτάρια, έναντι μόλις 16.000 στην επόμενη Περιφέρεια, γεγονός
που εγείρει σοβαρά ερωτήματα.
Ακόμη πιο αποκαλυπτικά είναι τα ευρήματα των ελέγχων για τα Οικολογικά Σχήματα, καθώς η ηγεσία του ΥΠΑΑΤ αναφέρει ότι περισσότεροι από 30.000 παραγωγοί φέρονται να έχουν στην κατοχή τους πάνω από 49.000 πλαστά πιστοποιητικά.
Οι έρευνες βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη, με στόχο να διακριβωθεί αν πρόκειται για οργανωμένη απάτη, με εμπλοκή εταιρειών και φορέων, ή αν κάποιοι εξαπατήθηκαν εν αγνοία τους.
Και τα δύο προγράμματα συγκεντρώνουν έντονο ενδιαφέρον, καθώς οι κοινοτικές ενισχύσεις για τα βιολογικά και τα οικολογικά σχήματα είναι σημαντικά υψηλότερες από άλλα μέτρα στήριξης, περί τα 700 εκατ. ευρώ και 425 εκατ. ευρώ αντίστοιχα.
Σε νούμερα
Επισημαίνεται ότι επίσημα στοιχεία για τον αριθμό των πιστοποιημένων παραγωγών δεν έχουν δημοσιοποιηθεί για τα έτη 2023 και 2024, γεγονός που αν μη τι άλλο προκαλεί σκεπτικισμό.
Τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία από τη Διεύθυνση Συστημάτων Ποιότητας και Βιολογικής Γεωργίας αφορούν το 2022, όταν το σύνολο των πιστοποιημένων επιχειρηματιών βιολογικών φυτικής και ζωικής παραγωγής ανήλθε σε 60.993, εκ των οποίων 58.691 είναι οι παραγωγοί γεωργικών προϊόντων.
Σε σχέση με δέκα χρόνια πριν, ο αριθμός των παραγωγών το 2022 αυξήθηκε κατά 150% σε σχέση με τους 23.429 το 2012.
Με βάση την πρόσκληση του μέτρου 11 (βιολογική γεωργία) για το 2022 ο αριθμός των δικαιούχων φυτικής και ζωικής παραγωγής προβλεπόταν στους 47.524, ενώ ο συνολικός προϋπολογισμός των δράσεων ανερχόταν σε 705 εκατ. ευρώ.
Ανά περιφέρεια, με βάση την 5η πρόσκληση του μέτρου 11, για ακόμα μια φορά την πρωτοκαθεδρία έχει η Κρήτη στην οποία αντιστοιχούν 189,8 εκατ. ευρώ, ενώ ακολουθούν η Θεσσαλία με 91,9 εκατ. ευρώ, η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας με 85,4 εκατ. ευρώ, η Κεντρική Μακεδονία με 71,3 εκατ. ευρώ, η Δυτική Μακεδονία με 60,5 εκατ. ευρώ, η Αν. Μακεδονία – Θράκη με 52 εκατ. ευρώ, η Πελοπόννησος με 43 εκατ. ευρώ, η Στερεά Ελλάδα με 36,8 εκατ. ευρώ, η Ήπειρος με 33,3 εκατ. ευρώ, το Βόρειο Αιγαίο με 28 εκατ. ευρώ, τα Ιόνια νησιά με 7,1 εκατ. ευρώ, το Νότιο Αιγαίο με 3,2 εκατ. ευρώ και η Αττική με 2 εκατ. ευρώ.
Οι επιδόσεις του 2022 είναι ενδεικτικές για την ανομοιομορφία στην κατανομή, η οποία βέβαια δεν προκάλεσε καμία αντίδραση από τους αρμόδιους φορείς.
Στη χώρα μας, σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, από το 2014 έως και το 2022 οι εκτάσεις που έχουν «χαρακτηριστεί» ως βιολογικές έχουν σχεδόν τριπλασιαστεί, φτάνοντας από τα 3.628.250 στρέμματα το 2014 στα 9.248.520 στρέμματα το 2022.
Σε ό,τι αφορά την κτηνοτροφία, τα καταμετρημένα ζώα που έχουν ενταχθεί ως βιολογικά ανέρχονται σε 2,8 εκατομμύρια. Από αυτά, το 67,3% αφορά τα πρόβατα, το 19,6% τις κατσίκες και το 6,6% τις κότες, ενώ ακολουθούν με 6,4% οι αγελάδες και με 0,1% οι χοίροι.
Διάθεση στήριξης
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ελλάδα φιγουράρει στην τέταρτη θέση της βασικής πεντάδας των κρατών-μελών στα οποία διατέθηκε συνολικά το 62% της στήριξης της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής για τη βιολογική γεωργία την περίοδο 2014-2022.
Για τους πραγματικούς βιοκαλλιεργητές ο αντίκτυπος στο σκάνδαλο είναι τεράστιος, καθώς πέρα από την καθυστέρηση στις πληρωμές, μέχρι να ολοκληρωθούν οι έλεγχοι, αλλά και τα «χαμένα» κονδύλια που τα απολαμβάνουν επί σειρά ετών παραγωγοί που είναι μόνο στα «χαρτιά», έρχονται αντιμέτωποι με τη δυσπιστία των καταναλωτών.
Οι τιμές στο ράφι
Το κόστος των βιολογικών στο ράφι είναι σημαντικά μεγαλύτερο από τα συμβατικά, γεγονός που τα καθιστά μια επιλογή πολυτέλειας για τα εγχώρια νοικοκυριά.
Σύμφωνα με στοιχεία της τελευταίας ειδικής έκθεσης της Ε.Ε. για τη βιολογική γεωργία στην Ευρώπη, τον Σεπτέμβριο του 2024 οι Έλληνες παρουσίαζαν κατά κεφαλήν κατανάλωση σε βιολογικά προϊόντα μόλις 6 ευρώ και βρίσκονταν στην 3η θέση από το τέλος.
Η μεγαλύτερη κατά κεφαλήν κατανάλωση βιολογικών καταγράφεται στη Δανία, στα 365 ευρώ.
