Τα όρια της Σάτιρας

Πρέπει να διαβάσετε

Σπύρος Αλεξάκης
Σπύρος Αλεξάκης
Αρθρογράφος
Ο Σπύρος Αλεξάκης είναι αρθρογράφος

Η ανοχή μας στη διαφορετική άποψη ήταν πάντα σ’αυτή τη χώρα,από περιορισμένη έως ανύπαρκτη.Δεν είναι κάτι καινούργιο αυτό,απλά νομίζαμε ότι με τις δεκαετίες θα μαλάκωνε λίγο ο φανατισμός και θα μειώνονταν η βία για πολιτικούς λόγους,που στο παρελθόν μας στοίχισε νεκρούς πολίτες,τρομοκρατία από διάφορα γκρουπ ιδεολόγων,κρατική καταστολή,αναταραχές και τις σχετικές εικόνες από το “αντάρτικο των πόλεων”, που συνόδευαν διαχρονικά την …τουριστική προβολή της χώρας μαζί με την Ακρόπολη και την “pita gyros”.
Μάταια ελπίζαμε.

Επίθεση στην Παράσταση Ζαραλίκου

“Έχει όρια η Σάτιρα;”
Είναι το ερώτημα που ακούγεται τελευταία,ειδικά μετά την επίθεση που δέχτηκε  ο Χριστόφορος Ζαραλίκος από γνωστή τηλεπερσόνα και κάποιους ευτραφείς φίλους της.
Προφανώς και έχει.
Ποια είναι αυτά όμως και ποιος τα βάζει,είναι ένα ζήτημα που δεν είναι αρκετά ξεκάθαρο.Τουλάχιστον όχι στη χώρα μας.

Προφανώς και τα όρια τα βάζει η ίδια η κοινωνία.
“Η Αγορά”,που θα έλεγαν και οι Φιλελεύθεροι.
Αν εσύ κάνεις μια παράσταση,μια εκπομπή,εκδίδεις ένα τραγούδι,ένα βιβλίο,ένα ποίημα,μια γελοιογραφία…ο,τιδήποτε τέλος πάντων,για να εκφραστείς με σκωπτικό τρόπο, χωρίς να κυριολεκτείς,άρα να σατιρίσεις.
Αν εσύ λοιπόν το κάνεις αυτό που κάνεις αλλά δεν αφορά κανέναν,δεν κόβεις εισιτήρια,δεν σε ακούει κανείς,δε σε βλέπει κανείς,δεν πουλάς ούτε ένα βιβλίο,γενικά αν η φωνή σου δεν περνάει στο πλήθος,σε κανένα πλήθος,τότε κάποια στιγμή θα απογοητευτείς και θα αλλάξεις…χόμπι.
Γιατί αν δεν πουλάς,μάλλον χόμπι κάνεις και κάποια στιγμή απλά θα τα παρατήσεις.

Η αγορά λοιπόν είναι ο ένας παράγοντας που καθορίζει τα πράγματα.
Είτε μας αρέσει,είτε όχι.
Ένας άλλος παράγοντας είναι η Δικαιοσύνη.
Αν εσύ συκοφαντείς (που είναι κάτι διαφορετικό από τη σάτιρα) τότε ναι και η προσφυγή στη Δικαιοσύνη είναι μια λύση.
Βέβαια αυτός που θα τρέξει τον σατιρικό καλλιτέχνη στα δικαστήρια δεν μπορεί να είναι μέρος της εξουσίας.
Δεν μπορεί δηλαδή ο άλλος να είναι πολιτικός,οικονομικός ή άλλος παράγοντας, που έχει πρόσβαση στα Media και να τραβάει τον σατιρικό καλλιτέχνη στα δικαστήρια.

Δεν μπορείς να είσαι ο Νταλάρας και να τρέχεις στα Δικαστήρια το συγχωρεμένο τον Πανούση,ας πούμε.
Είσαι σταρ,έχεις πρόσβαση σε εφημερίδες,ραδιόφωνα και τηλεοράσεις οποιαδήποτε στιγμή θελήσεις να πεις τη δική σου άποψη και να “προστατεύσεις” την εικόνα σου-αν θεωρείς ότι θίγεται.Ακόμη και δίκιο να έχεις,το χάνεις όταν χρησιμοποιείς τρόπους για να φιμώσεις εκείνους που σε κρίνουν.
Τα δικαστήρια είναι για τους απλούς πολίτες που δεν έχουν άλλον τρόπο να διαφυλάξουν την όποια εικόνα τους.Όχι για τους VIP.

Ζαραλίκος

Ο Ζαραλίκος προσωπικά δε μου αρέσει.
Κάνει απλοϊκή σάτιρα.Η σάτιρα του Ζαραλίκου δεν πάει την σκέψη σου παρακάτω.
Δεν σπρώχνει το δημόσιο διάλογο πουθενά.
Δεν είναι Τζιμάκος.Δεν είναι Μαλβίνα.Δεν είναι Λαζόπουλος ή Χάρρυ Κλυνν.
Αναπαράγει απλά την μεταπολιτευτική κυρίαρχη ιδεολογία της χώρας,που δεν είναι ακριβώς Liberal,ούτε ακριβώς Αριστερή,αφού τα αμιγώς φιλελεύθερα κόμματα και τα αμιγώς μαρξιστικά δεν μπορούν να σταθούν εκλογικά αλλά ένας υβριδικός “Φιλελέφτ” αχταρμάς με φιλελεύθερες και μαρξιστικές ιδέες μπερδεμένες και “πασπαλισμένες” με ολίγον τι μπάχαλο και μικροαστικό “καθωσπρεπισμό”,αφού για έναν παράξενο λόγο αυτό το συνονθύλευμα αρέσει πολύ στο μέσο Έλληνα.

Όλη η σημερινή Σάτιρα,τουλάχιστον η mainstream Σάτιρα που παρακολουθούμε στα Media είναι τελείως “comme il faut”.
Πιστή στην Κυρίαρχη Ιδεολογία της εποχής μας,η εγχώρια σατιρική σκηνή δεν ακουμπά θέματα που κάνουν “τζιζ”.
Το ίδιο κάνει και ο Ζαραλίκος.
Θα σατιρίσει τους Κρητικούς και τις Κρητικές που…έχουν μουστάκι (;)
Θα μας πει ότι δεν παντρευόμαστε  εμείς οι Κρητικοί “ξένες” (δηλαδή μη Κρητικές),γιατί είμαστε …τοπικιστές.Θα σατιρίσει διαφόρους τύπους Έλληνα.Πάντα Έλληνα γιατί αν πει κάτι για ξένο,αυτόματα πατάει σε ναρκοπέδιο.

Ο Ζαραλίκος θα κοροϊδέψει τους Γάβρους,τους Βάζελους,τους Αεκτζήδες.
Τους Έλληνες που οι μανούλες τους τούς μεγαλώνουν με άσχημο -δήθεν- τρόπο.
Γενικά η προσέγγιση του είναι απλοϊκή και στερεοτυπική.
Κάτι που δε τον κατατάσσει στη Σάτιρα αλλά στην πλάκα.

Βέβαια από αυτό το σημείο μέχρι το να μπουκάρουν “αγανακτισμένοι” στην παράσταση του,υπάρχει μια τεράστια διαφορά.
Απ’όποια πλευρά και να το κοιτάξεις.
Άνθρωποι της τηλεόρασης που έχουν βήμα να πουν την άποψη τους,που έχουν πρόσβαση στο δημόσιο διάλογο,για ποιο λόγο να κάνουν “ντου” σε μια παράσταση.
Ακόμη και αν η παράσταση είναι τρίτης σατιρικής κατηγορίας.
Και μη χειρότερα,δηλαδή.
Αν και θα ‘ρθουν σίγουρα και τα χειρότερα.

Άλλα Πρόσφατα