Τα πλαστικά απόβλητα αποτελούν το 80% των θαλάσσιων απορριμμάτων από τα οποία συλλέγεται μόνο το 30% ενώ τα πλαστικά μιας χρήσης αποτελούν το 50% των απορριμμάτων των ακτών μας. Μελέτη της WWF στη χώρα μας έδειξε παράλληλα ότι τα κατά κεφαλήν πλαστικά απορρίμματα ανέρχονται σε εξήντα οκτώ κιλά ετησίως ενώ η ελληνική οικονομία χάνει περίπου 26 εκατ. ευρώ ετησίως εξαιτίας της πλαστικής ρύπανσης καθώς επηρεάζεται η τουριστική, ναυτιλιακή και αλιευτική μας οικονομία.
«Τα στοιχεία είναι ενδεικτικά της εικόνας που παρουσιάζει η χώρα μας με περιβαλλοντικό, οικονομικό αλλά και κοινωνικό αντίκτυπο. Δυστυχώς η πανδημία πήγε πολύ πίσω τη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα απορρίμματα και την ανακύκλωση, όπως και όλο τον κόσμο, καθώς αυξήθηκε η απόρριψη πλαστικών γαντιών και μασκών» ανέφερε στον ΣΚΑΪ Κρήτης 92,1 και την Ελένη Βακεθιανάκη η Συντονίστρια Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων του Επιμελητηρίου Ηρακλείου Μαρία Συμεωνίδου με αφορμή το έργο SUPMed. Το συγκεκριμένο έργο αφορά στη μείωση της κατανάλωσης και διάθεσης πλαστικών μίας χρήσης στην τουριστική βιομηχανία στην Κύπρο, την Ελλάδα και τη Μάλτα, έχει προϋπολογισμό 1.279.405 ευρώ και διάρκεια έως τον Ιούνιο του 2023.
«Στο πλαίσιο του προγράμματος υποστηρίζουμε πιλοτικά δέκα ξενοδοχεία από τα οποία τρία βρίσκονται στην Κρήτη. Έχοντας στοιχεία κατανάλωσης πλαστικών μιας χρήσης μέσω συνεντεύξεων των ιδιοκτητών, διευθυντών αλλά και πελατών τους αναπτύξαμε ένα διαχειριστικό εργαλείο υποστήριξης αποφάσεων, δηλαδή μια διαδικτυακή πλατφόρμα στην οποία ο εκπρόσωπος του ξενοδοχείου ανεβάζει τα στοιχεία των πλαστικών μιας χρήσης που θέλει να αντικαταστήσει και το διαχειριστικό εργαλείο τού δίνει εναλλακτικές λύσεις περιβαλλοντικά φιλικές και οικονομικές» τόνισε η κα. Συμεωνίδου προσθέτοντας ότι μέσα στο 2022 θα εκδοθεί και οδηγός καλών πρακτικών για όλα τα ξενοδοχεία που θα ήθελαν να συμμετάσχουν. Η ίδια υπογράμμισε τις αλλαγές που έρχονται στην καθημερινότητά μας τα επόμενα χρόνια βάσει ευρωπαϊκής οδηγίας του 2019 η οποία έγινε ελληνικός νόμος τον Οκτώβριο του 2020.
Βάσει του νόμου 4736 ήδη από τον περασμένο Ιούλιο απαγορεύεται η διάθεση πλαστικών μιας χρήσης όπως μπατονέτες, μαχαιροπίρουνα, πιάτα και καλαμάκια ενώ οι δήμοι θα πρέπει να έχουν κατασκευάσει και να λειτουργούν δημόσιες βρύσες σε παιδικές χαρές και δημοτικά γυμναστήρια, καθώς και να επεκτείνουν το δίκτυο κοινόχρηστων βρυσών σε πολυσύχναστα μέρη. Βάσει του ίδιου νόμου από την 1η Ιανουαρίου 2022 θα επιβάλλεται εισφορά 5 λεπτά του ευρώ για ποτήρια καφέ και δοχεία take away και 5 λεπτά για τα καπάκια τους ενώ κάθε πολίτης θα μπορεί να αγοράσει φαγητό ή ποτό, από καφέ, παντοπωλεία, σούπερ μάρκετ κλπ, με το δικό του σκεύος. Προβλέπεται, μάλιστα, έκπτωση για όσους προμηθεύονται τρόφιμα με δικά τους σκεύη. Από τον Ιανουάριο του 2023, οι εταιρίες που παράγουν και διακινούν υγρά μαντηλάκια, μπαλόνια και είδη καπνού υποχρεώνονται να αναλάβουν το κόστος καθαρισμού, διαλογής, μεταφοράς και επεξεργασίας αυτών των πλαστικών απορριμμάτων ενώ θα ξεκινήσει η λειτουργία συστήματος επιστροφής εγγύησης για πλαστικές φιάλες (και πιθανά για φιάλες αλουμινίου και γυαλιού).
Δηλαδή, όταν επιστρέφουμε το πλαστικό μπουκάλι στα κατάλληλα σημεία θα παίρνουμε πίσω ένα μέρος του αντιτίμου που δώσαμε για να αγοράσουμε το προϊόν. Στόχος είναι με αυτό το σύστημα να συλλέγεται το 77% των πλαστικών φιαλών που θα διατίθενται στην αγορά έως το 2025 και το 90% έως το 2029. Από τον Ιανουάριο του 2024, οι εταιρίες που παράγουν και διακινούν αλιευτικά εργαλεία καθίστανται υπεύθυνες για την ασφαλή συλλογή και ανακύκλωσή τους με στόχο να συλλέγεται τουλάχιστον το 40% των αποβλήτων αλιευτικών εργαλείων για ανακύκλωση έως το 2025.
Από τον Ιούλιο της ίδιας χρονιάς οι πλαστικές φιάλες θα πρέπει να έχουν καπάκια που παραμένουν προσαρτημένα στο προϊόν ώστε να μην απορρίπτονται δηλαδή ξεχωριστά ενώ από τον Ιανουάριο του 2025 οι πλαστικές φιάλες PET θα πρέπει να διατίθενται στην αγορά με 25% ανακυκλωμένο υλικό, δηλαδή το 25% του μπουκαλιού θα πρέπει να είναι από ανακυκλώμενο PET.