Στο ΣτΕ προσφεύγει η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδος έπειτα από την τροπολογία σε Νομοσχέδιο του Υπουργείου Περιβάλλοντος, βάσει της οποίας θα γίνει αναδρομική παρακράτηση από τις τακτικές επιχορηγήσεις προς τους Δήμους, του τέλους ταφής απορριμμάτων.
“Το συνολικό ποσό είναι περίπου 230 εκ. ευρώ και αφορά τα έτη 2022 και 2023, καθώς και το α’ εξάμηνο του 2024” διευκρίνισε στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων της Τηλεόρασης CRETA και την Μίρκα Οικονομοπούλου ο Πρόεδρος της ΚΕΔΕ, Λάζαρος Κυρίζογλου. “Το τέλος ταφής δεν προέκυψε ξαφνικά. Υπήρχε από το 2012 θεσμοθετημένο. Έκτοτε, κατά τη συνήθη και προσφιλή πρακτική που ακολουθούμε στην πατρίδα μας, «μπήκε κάτω από το χαλί», ώσπου έφτασε εδώ που έφτασε. Εμείς προσφεύγουμε τώρα στην ελληνική δικαιοσύνη γιατί τώρα εκδόθηκε η πρώτη υπουργική απόφαση, η πρώτη πράξη.”
Πρόκειται για ένα ποσό το οποίο θα αποδίδεται στον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης. Το τέλος επιβλήθηκε στην Ελλάδα από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ως ποινή για την ταφή της πλεινότητας των απορριμμάτων.
Άδικο τέλος το χαρακτήρισε ο κ. Κυρίζογλου κι εξήγησε το λόγο: “Επιβάλλεται στους Δήμους για την αδυναμία επίτευξης των στόχων που αφορούν στην ανακύκλωση. Μα δε φταίμε εμείς γι’αυτό. Το κεντρικό κράτος κάνει τη διαχείριση του Περιφερειακού και του Εθνικού Σχεδιασμού για τα απορρίμματα, ενώ θα έπρεπε να ανήκει εξ ολοκλήρου αυτή η αρμοδιότητα στους Δήμους. Γι’αυτό κι εμείς προσφύγαμε στην ελληνική δικαιοσύνη.” Παράλληλα, τόνισε πως “κάθε φορά που βρίσκεται το κεντρικό κράτος σε αδιέξοδο ή μεταθέτει για τις επόμενες κυβερνήσεις – από 2012 βλέπετε μέχρι σήμερα – το ζήτημα ή εν συνεχεία μεταφέρει το οικονομικό βάρος στις πλάτες της αυτοδιοίκησης”.
Ενδεικτικά, στο Δήμο Ηρακλείου, ο οποίος έχει και τις μεγαλύτερες υποχρεώσεις λόγω μεγέθους, το 2022 με τιμή χρέωσης 20 ευρώ ανά τόνο, το συνολικό ποσό από το τέλος ταφής απορριμμάτων ανήλθε σε 1.339.779 ευρώ. Η χρέωση ανά τόνο αυξάνεται κατά πέντε ευρώ ετησίως. Επομένως, το 2023 το ποσό ανήλθε σε 1.739.940 ευρώ, με τη χρέωση ανά τόνο να είναι 25 ευρώ. Το 2024, με χρέωση 30 ευρώ ανά τόνο, υπολογίζεται ότι το ποσό θα ανέλθει σε 2.448.577 ευρώ.
Ο Πρόεδρος της ΚΕΔΕ επισημαίνει πως η σταδιακή αύξηση των κεντρικών αυτοτελών πόρων προς τους δήμους από το 2022 και μετά, εν τέλει εξανεμίζεται από το τέλος ταφής. “Το 2022 οι Κεντρικοί Αυτοτελείς Πόροι ήταν 1 δισ. 407 εκ. ευρώ. Το 2023 ήταν 1 δισ. 527 εκ. ευρώ. Το 2024 ανέρχονται σε 1 δισ. 740 εκ. ευρώ. Παράλληλα, εφαρμόζεται από 1/1/24 ένα νέο διαφανές και δίκαιο σύστημα κατανομής των πόρων. Δεν μπορεί ο κύριος συντελεστής κατανομής των πόρων στην τοπική αυτοδιοίκηση να είναι μόνο ο πληθυσμός. Πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κι άλλα χαρακτηριστικά. Στην Κρήτη, όλοι οι Δήμοι ανεξαιρέτως παίρνουν, βάσει του νέου συστήματος, περισσότερα χρήματα απ’όσα έπαιρναν το 2022 και το 2023. Οι αυξήσεις κυμαίνονται από 50% έως και 120%. Δηλαδή σιγά σιγά βλέπουμε μια ισχνή αύξηση των πόρων προς τους Δήμους, που από τη μια μεριά τους παίρνουμε, αλλά από την άλλη μεριά έρχεται το τέλος ταφής κι εξαφανίζονται αυτά τα χρήματα.”
Ο εθνικός σχεδιασμός προβλέπει ότι το 2035 η ταφή των απορριμμάτων θα πρέπει να έχει περιοριστεί στο 10%, όταν σήμερα το ποσοστό αυτό αγγίζει το 95%! Στο νομό Ηρακλείου το ποσοστό της ανακύκλωσης κυμαίνεται από 9% έως 13% ανάλογα με το Δήμο, ενώ θα έπρεπε να είναι τουλάχιστον 40%, ώστε να είναι εντός των στόχων.
Ως προς τα έργα που έχουν δρομολογηθεί στην Κρήτη για τη μείωση του ποσοστού ταφής των απορριμμάτων, η αρχή έχει γίνει από το Αμάρι, όπου τους τελευταίους μήνες είναι σε κανονική λειτουργία η Μονάδα Επεξεργασίας Απορριμμάτων, οπότε τα απορρίμματα του Ρεθύμνου που οδηγούνται στους χώρους υγειονομικής ταφής υπολλειμμάτων έχουν περιοριστεί στο 40%. Επίσης, έχουν δημοπρατηθεί οι αντίστοιχες μονάδες σε Ηράκλειο και Σητεία.
Νέα αρμοδιότητα στους Δήμους
Ο κ. Κυρίζογλου δεν παρέλειψε ακόμη να σχολιάσει τη νομοθετική ρύθμιση βάσει της οποίας περνά πλέον στους Δήμους η καθαριότητα των εθνικών οδών. “Για να ασκηθεί αυτή η αρμοδιότητα, οι Περιφέρειες που την είχαν μέχρι πρότινος, θα πρέπει να μεταφέρουν στους Δήμους και το απαιτούμενο προσωπικό, καθώς και τα απαιτούμενα μέσα. Μας δίνουν 400-430 ευρώ ανά χιλιόμετρο για την καθαριότητα, αλλά μόνο με τον πόρο, χωρίς τα μέσα, δε γίνεται. Άλλωστε κατά το άρθρο 102 του Συντάγματος πρέπει να μεταφέρονται οι απαιτούμενοι πόροι, τα μέσα και το προσωπικό μαζί με την αρμοδιότητα.”
Ο κ. Κυρίζογλου εξέφρασε την πρόθεσή του να είναι εκ νέου υποψήφιος στις εκλογές της ΚΕΔΕ.