Η Ιερά Μονή της Αγίας Αικατερίνης του Σινά δεν είναι άγνωστος τόπος για τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη. Την είχε επισκεφτεί παλαιότερα μαζί με τον πατέρα του, τον αείμνηστο Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, ο οποίος με τη σειρά του είχε βρεθεί αρκετές φορές στον ιστορικό φάρο της Ορθοδοξίας. Μάλιστα, στη σελίδα του στο Facebook, όσο ήταν ακόμα εν ζωή, ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης είχε αναρτήσει μια σπάνια φωτογραφία του από τη Μονή το 1966, μαζί με τη σύζυγό του Μαρίκα Μητσοτάκη.
Η επιστροφή του κ. Μητσοτάκη στη Μονή την περασμένη Παρασκευή, για την ενθρόνιση του νέου Αρχιεπισκόπου κ. Συμεών συνιστά ένα σημαντικό ορόσημο. Η παρουσία του δεν ήταν απλώς εθιμοτυπική, αλλά βαθιά ουσιαστική μετά και τις αναταράξεις μηνών με αφορμή την απόφαση του Εφετείου της Ισμαηλίας που έθετε σε αμφισβήτηση την παρουσία της Μονής και δεν της αναγνώριζε ιδιοκτησιακό καθεστώς στο σημείο όπου βρίσκεται για αιώνες. Ο πρωθυπουργός πριν από μερικές εβδομάδες και από το βήμα της Βουλής προανήγγειλε συμφωνία με την Αίγυπτο για το θέμα, ενώ είχαν προηγηθεί διαβουλεύσεις του υπουργού Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη με τον ομόλογό του Μπαντρ Αμπντελάτι. Αυτές τις ημέρες φαίνεται ότι η συμφωνία είναι σε τελικό στάδιο διευθέτησης, αν και ο διάβολος κρύβεται πάντα στις λεπτομέρειες.
Ο ρόλος της αδελφότητας
«Οι προσπάθειες της ελληνικής και της αιγυπτιακής πολιτείας έχουν ήδη ανοίξει τον δρόμο ώστε ο λατρευτικός χαρακτήρας της Μονής να διατηρηθεί στο διηνεκές, το ίδιο και τα δικαιώματά της, όπως και η προστασία των μοναχών που την υπηρετούν. Οι συμφωνημένες κατευθύνσεις και αρχές ασφαλώς και θα τεθούν υπόψη της Σιναϊτικής Αδελφότητας, η οποία, Σεβασμιώτατε, θα έχει και τον τελικό λόγο», είπε με νόημα κατά την αντιφώνησή του στη Μονή Σινά ο κ. Μητσοτάκης. Δεν το είπε τυχαία, σύμφωνα με τους καλά γνωρίζοντες, τόσο για πρακτικούς όσο και για ουσιαστικούς λόγους.
Σύμφωνα με πληροφορίες του «ΘΕΜΑτος», η τελική συμφωνία μεταξύ του Αιγυπτιακού Δημοσίου με τη Μονή θα ορίζει τις βασικές πτυχές της σχέσης τους. Συνεπώς, ο Αρχιεπίσκοπος Συμεών θα κληθεί να υπογράψει εκ μέρους της Μονής το τελικό έγγραφο. Βεβαίως, για να συμβεί αυτό θα πρέπει να του έχει αποδοθεί η αιγυπτιακή υπηκοότητα, όπως είχε και ο προκάτοχός του, Αρχιεπίσκοπος Δαμιανός. Προς τούτο, απαιτείται Προεδρικό Διάταγμα από τον Αλ Σίσι, το οποίο θεωρητικά πρέπει να είναι ζήτημα ολίγων εβδομάδων.
Από εκεί και πέρα, αρχίζουν τα πιο δύσκολα, καθώς θα πρέπει οι αδελφοί της Μονής Σινά να συμφωνήσουν τη στάση τους και να προσέλθουν με ενιαία γραμμή έναντι της συμφωνίας. Μπορεί η παραίτηση του κ. Δαμιανού και η αναγόρευση του κ. Συμεών στη θέση του Αρχιεπισκόπου να εκτόνωσαν την ένταση, όμως αυτή υποβόσκει.
Οπως αναφέρουν αρμόδιες πηγές, άλλωστε, το βράδυ πριν από την εκλογή του Συμεών το παρασκήνιο ήταν οργιώδες. Ακόμη και αυτή τη στιγμή, οι 20 μοναχοί που απαρτίζουν το σώμα της αδελφότητας έχουν μεταξύ τους μέτωπα. Μια ομάδα μοναχών που πρόσκεινται στον κ. Δαμιανό παραμένει ακόμα στην Αθήνα, καθώς δεν έχουν αρθεί οι εντάσεις, ο κ. Συμεών έχει μια δική του ολιγομελή ομάδα μοναχών, ενώ ρόλο παίζουν δύο ακόμα μοναχοί, ο Νήφων και ο Ησύχιος. Με άλλα λόγια, απαιτείται συνεννόηση όλων των πλευρών, ώστε η μονή να προσέλθει με ενιαία στάση.
Το παρασκήνιο
Σε κάθε περίπτωση, οι συνεννοήσεις στο παρασκήνιο για τις λεπτομέρειες της συμφωνίας είναι εργώδεις. Κατά πληροφορίες, αυτή θα ρυθμίζει όλα τα θέματα που αφορούν την παρουσία της Μονής και θα τη διασφαλίζουν υπερβαίνοντας το αρνητικό προηγούμενο που διαμορφώθηκε με την εφετειακή απόφαση. Κυρίως θα διαφυλάσσεται ο χριστιανορθόδοξος χαρακτήρας της Μονής, τον οποίο άλλωστε οι Αιγύπτιοι διαχρονικά αναγνώριζαν. Αλλωστε, πρόκειται για υποχρέωση που απορρέει από τη Συνθήκη του Μοντρέ, ενώ και στο έγγραφο που είχαν καταθέσει στην UNESCO για την αναγνώριση της Μονής ως μνημείου οι Αιγύπτιοι έκαναν σχετικές αναφορές.
Ενα άλλο ζήτημα αφορά τις άδειες παραμονής στους μοναχούς. Θεωρείται μάλλον απίθανο να τους αποδοθεί υπηκοότητα και θα έχουν ανανεούμενες άδειες. Το πιο κρίσιμο ζήτημα βεβαίως είναι το περιουσιακό, καθώς κύκλοι της Μονής από την πρώτη στιγμή έχουν αναδείξει τον κίνδυνο οι τοπικές αρχές της Ισμαηλίας να επιδιώξουν την οικειοποίηση των περιουσιακών στοιχείων της Μονής Σινά, με σκοπό την εμπορική και τουριστική τους εκμετάλλευση, αποστερώντας έτσι κρίσιμους πόρους από το μοναστήρι.
Αρμόδιες πηγές με γνώση της συζήτησης που γίνεται αναφέρουν στο «ΘΕΜΑ» ότι στο τελικό κείμενο θα υπάρχει πρόνοια ευμενέστερη από το «δικαίωμα χρήσης» που καθιστά τη Μονή ενοικιάστρια στη γη της. Δύο πιθανοί νομικοί όροι είναι «κατοχή» ή «επικαρπία», αν και η συζήτηση είναι σε πλήρη εξέλιξη και, όπως σε κάθε νομική συζήτηση, οι λεπτομέρειες είναι ιδιαίτερα κρίσιμες. Επίσης, σε αυτό το πλαίσιο συζήτησης, μεγάλη σημασία δίνεται και στις δικλίδες ασφαλείας για την κατοχύρωση της Μονής.
Οπως αναφέρουν αρμόδιες πηγές, στο πνεύμα της θερμής σχέσης του κ. Μητσοτάκη με τον κ. Σίσι, της καλής συνεργασίας του κ. Γεραπετρίτη με τον κ. Αμπντελάτι, αλλά και της αποφόρτισης του θέματος, η πρόοδος είναι ουσιαστική και η βούληση γνήσια για μια συμφωνία η οποία θα κλείσει το θέμα που δοκίμασε τις διμερείς σχέσεις. Σχέσεις που για την Αθήνα είναι εξαιρετικά πολύτιμες σε αυτό το περιβάλλον της γεωπολιτικής αβεβαιότητας.
