Μετά το πρώτο τρίμηνο του 2026 ξεκινά η δημοσιοποίηση των ασυνεπών φορέων που χρωστούν σε ιδιώτες.
Οι ληξιπρόθεσμες οφειλές του Δημοσίου προς ιδιώτες και επιχειρήσεις ξεπερνούν πλέον τα 3,8 δισεκατομμύρια ευρώ (μαζί με τις επιστροφές φόρων), δημιουργώντας μια «αόρατη θηλιά» για την οικονομία. Νοσοκομεία, ασφαλιστικά ταμεία, ΟΤΑ και δημόσιοι οργανισμοί παραμένουν ουραγοί στις πληρωμές τους, παρά τις συνεχείς προειδοποιήσεις του Υπουργείου Οικονομικών.
Μέχρι σήμερα δεν υπήρχε πλήρης καταγραφή του τι ακριβώς οφείλει το Δημόσιο και σε ποιον αλλά και πότε αυτή η οφειλή θα εξοφληθεί. Αυτή η εικόνα αλλάζει ριζικά με την χρήση της ψηφιακής πλατφόρμας οφειλών που ήδη υπάρχει και οι ιδιώτες προμηθευτές του Δημοσίου υποχρεούνται να υποβάλλουν τα τιμολόγια που έχουν «κόψει» στο Δημόσιο και αναμένεται να γίνει ο «μεγάλος αδερφός» για το Υπουργείο Οικονομικών ώστε από εδώ και πέρα να ελέγχει τις ληξιπρόθεσμες οφειλές.
Ψηφιακή πλατφόρμα για τις ληξιπρόθεσμες οφειλές του Δημοσίου
Η ψηφιακή πλατφόρμα οφειλών Δημοσίου θα συγκεντρώνει σε πραγματικό χρόνο τα τιμολόγια, τις πληρωμές και τις καθυστερήσεις όλων των φορέων της γενικής κυβέρνησης. Για πρώτη φορά, κάθε υπουργείο, δήμος ή οργανισμός θα καταγράφει ηλεκτρονικά τις υποχρεώσεις του προς ιδιώτες, επιτρέποντας στο Υπουργείο Οικονομικών να έχει ενιαία εικόνα του χρέους.
Μέχρι την άνοιξη του 2026 θα έχει ολοκληρωθεί η πλήρης διασύνδεση όλων των δημόσιων φορέων, από τα νοσοκομεία έως τις ΔΕΚΟ και τα ασφαλιστικά ταμεία αλλά και η διασταύρωση των στοιχείων που υποβάλλονται.
Στόχος είναι να εξαλειφθεί η χρόνια αδιαφάνεια που χαρακτήριζε το κράτος: για πρώτη φορά, θα καταγράφεται αυτόματα κάθε οφειλή από τη στιγμή που δημιουργείται, με ημερομηνία, ποσό και δικαιούχο.
Επιτροπή Εποπτείας Οφειλών και δημόσια δημοσιοποίηση φορέων
Παράλληλα, συγκροτείται Επιτροπή Εποπτείας Οφειλών, η οποία θα έχει την ευθύνη να παρακολουθεί τη ροή των πληρωμών, να εντοπίζει τους φορείς που καθυστερούν συστηματικά και να εισηγείται μέτρα πίεσης ή κυρώσεις.
Το κρίσιμο σημείο όμως έρχεται μετά το πρώτο τρίμηνο του 2026: ξεκινά το «κυνήγι» των ασυνεπών φορέων, καθώς από τότε θα αρχίσει και η δημοσιοποίηση των στοιχείων τους. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό του Υπουργείου Οικονομικών, θα γίνεται δημόσια ανάρτηση των φορέων που καθυστερούν τις πληρωμές τους πάνω από 90 ημέρες, με αναλυτικά στοιχεία για το ύψος των οφειλών, τη διάρκεια της καθυστέρησης και τις αιτίες της.
Τα νούμερα πίσω από το πρόβλημα
Η δημοσιοποίηση αναμένεται να λειτουργήσει ως μοχλός πίεσης, προωθώντας τη διαφάνεια και την έγκαιρη εξόφληση υποχρεώσεων.
Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του Αυγούστου σε επίπεδο γενικής κυβέρνησης, οι συνολικές ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις έφθασαν τα 2,954 δισ. ευρώ τον Αύγουστο, από 2,809 δισ. ευρώ τον Ιούλιο ενώ τα υπόλοιπα αποτελούν επιστροφές φόρων(μέχρι τα 3,8 δισ.).
Νοσοκομεία: ο «μεγάλος ασθενής» του Δημοσίου
Η μεγαλύτερη εστία οφειλών παραμένουν τα νοσοκομεία, τα οποία αύξησαν τα χρέη τους από 1,498 δισ. ευρώ τον Ιούλιο σε 1,627 δισ. ευρώ τον Αύγουστο (+129 εκατ. ευρώ). Παρά τη λειτουργία της Εθνικής Κεντρικής Αρχής Προμηθειών Υγείας (ΕΚΑΠΥ), που είχε συσταθεί για να επιταχύνει τις πληρωμές, τα νοσοκομεία συνεχίζουν να καταγράφουν συστηματικές καθυστερήσεις.
Ανοδικές τάσεις σε ΕΟΠΥΥ, Ταμεία και ΟΤΑ
Αυξημένες οφειλές καταγράφουν και οι υπόλοιποι φορείς της γενικής κυβέρνησης:
- ΕΟΠΥΥ: από 271 εκατ. ευρώ σε 305 εκατ. ευρώ (+34 εκατ. ευρώ)
- Οργανισμοί Κοινωνικής Ασφάλισης: από 623 εκατ. ευρώ σε 651 εκατ. ευρώ
- Τοπική Αυτοδιοίκηση (Δήμοι & Περιφέρειες): από 247 εκατ. ευρώ σε 251 εκατ. ευρώ
- Λοιπά Νομικά Πρόσωπα: από 223 εκατ. ευρώ σε 227 εκατ. ευρώ
- Κρατικός Προϋπολογισμός: απλήρωτες υποχρεώσεις άνω των 90 ημερών ύψους 162 εκατ. ευρώ
Το οικονομικό επιτελείο αναγνωρίζει ότι το πρόβλημα δεν είναι απλώς λογιστικό αλλά βαθιά δομικό. Οι φορείς συχνά μετακυλούν ευθύνες, οι εγκρίσεις καθυστερούν, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις δεν υπάρχει μηχανισμός άμεσης παρακολούθησης των πληρωμών.
Από τη χαρτούρα στη διαφάνεια
Η μετάβαση στην ψηφιακή εποχή αναμένεται να αλλάξει το τοπίο. Το νέο ηλεκτρονικό μητρώο ληξιπρόθεσμων οφειλών θα επιτρέπει πλήρη εικόνα για κάθε χρέος, ενώ οι εποπτικές αρχές θα μπορούν να παρεμβαίνουν εγκαίρως. Με την εφαρμογή της πλατφόρμας και τη δημοσιοποίηση των ασυνεπών φορέων, το κράτος επιδιώκει να αποκαταστήσει την αξιοπιστία του απέναντι σε πολίτες και επιχειρήσεις.