Με νέα Κοινοβουλευτική παρέμβαση προς τον Υπουργό Εσωτερικών, η Βουλευτής Λασιθίου του ΠΑΣΟΚ και Τομεάρχης Τουρισμού, Κατερίνα Σπυριδάκη, και ο Βουλευτής Επικρατείας και Τομεάρχης Εσωτερικών, Παναγιώτης Δουδωνής, αναδεικνύουν τα σοβαρά προβλήματα και τις δυσχέρειες της εφαρμογής του Ν. 4830/2021 για την προστασία των ζώων συντροφιάς («Πρόγραμμα ΑΡΓΟΣ»), ο οποίος τέθηκε σε πλήρη εφαρμογή από την 1η Ιουλίου 2025.
Όπως τονίζουν στην Ερώτησή τους, «ο Ν. 4830/2021 τέθηκε σε εφαρμογή χωρίς να έχουν αντιμετωπιστεί οι σοβαρές αδυναμίες και ελλείψεις που είχαν ήδη επισημανθεί από την κοινωνία των πολιτών, τους κτηνιάτρους, τις κυνηγετικές οργανώσεις και άλλους συναρμόδιους φορείς». Το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΓΕΩΤ.Ε.Ε.) έχει επισημάνει την πλήρη απουσία διαβούλευσης με τον κτηνιατρικό κόσμο και την ανάγκη για ουσιαστική αναθεώρηση. Παρ’ όλα αυτά, «τέσσερα χρόνια μετά την ψήφισή του δεν έχει δημοσιοποιηθεί απολογισμός της εφαρμογής του νόμου, με ποσοτικά στοιχεία για τις χρηματοδοτήσεις, τον αριθμό στειρώσεων και σημάνσεων, καθώς και τον αριθμό φιλοζωικών οργανώσεων που συμμετείχαν στις δράσεις».
Οι ασάφειες και οι στρεβλώσεις
Σύμφωνα με τα όσα αναδεικνύουν οι δύο Βουλευτές, βασικά προβλήματα αφορούν την ασάφεια στους όρους «εξουσιοδοτημένος» και «πιστοποιημένος κτηνίατρος», τη μη αποσαφήνιση του αν η σήμανση αποτελεί προϋπόθεση για την παροχή περίθαλψης και την έλλειψη νομικής κάλυψης σε περίπτωση χειρουργικών πράξεων σε μη σημασμένα ζώα. Εξίσου προβληματική χαρακτηρίζεται «η διαδικασία συλλογής και αποστολής γενετικού υλικού, που επιβαρύνει υπέρμετρα τους κτηνιάτρους χωρίς να διασφαλίζεται η αποτελεσματικότητα του μέτρου».
Επιπλέον, παραμένει ασαφές το πλαίσιο για την τεκμηρίωση και διαχείριση περιστατικών κακοποίησης ζώων. «Δεν υπάρχει καθορισμός αρμόδιας αρχής, διαδικασίας και υποδομών», ενώ το ΓΕΩΤ.Ε.Ε. ζητά τη συμμετοχή του στην Ειδική Επιτροπή Παρακολούθησης του άρθρου 39.
Η φωνή των κυνηγών
Στην Ερώτηση γίνεται αναφορά και στην Α΄ Κυνηγετική Ομοσπονδία Κρήτης & Δωδεκανήσου, που υπογραμμίζει πως ο νόμος «έχει τιμωρητικό και εισπρακτικό χαρακτήρα, αμφισβητώντας ακόμη και τη συνταγματικότητά του». Η Ομοσπονδία τονίζει πως δεν επιτυγχάνεται ουσιαστική προστασία των ζώων, αλλά επιβάλλεται υπέρμετρη οικονομική επιβάρυνση στους ιδιοκτήτες. Ειδικά για τους κυνηγούς, η πρόβλεψη αφαίρεσης άδειας θήρας αποτελεί «κατάφωρη διάκριση». Οι κυνηγετικές οργανώσεις ζητούν παράταση της εφαρμογής, αύξηση των επιτρεπόμενων γεννών και θεσμικό ρόλο ελέγχου και εποπτείας.
Η άνιση μεταχείριση στην Κρήτη
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην Κρήτη, όπου από τον Μάρτιο του 2025 η Αστυνομία Ζώων της ΕΛ.ΑΣ. εφαρμόζει αποκλειστικά το μέτρο, επιβάλλοντας εντατικούς ελέγχους. Όπως σημειώνεται, «η αποκλειστική εφαρμογή του μέτρου στην Κρήτη συνιστά άνιση μεταχείριση», καθώς οι πολίτες βρίσκονται αντιμέτωποι με ποινές για παραλείψεις που δεν οφείλονται σε δική τους υπαιτιότητα αλλά στην έλλειψη υποδομών και προσωπικού. Η πρακτική αυτή «αντιβαίνει στην αρχή της αναλογικότητας και της χρηστής διοίκησης».
Ζητήματα κυνηγίου και πρόστιμα
Πέρα από τα προβλήματα εφαρμογής, τίθενται ζητήματα που αφορούν ειδικότερες πρακτικές κυνηγίου. Όπως αναφέρεται, «Η χρήση κολάρου κατά τη διάρκεια του κυνηγίου πρέπει να διακριθεί σαφώς: το κολάρο εκπαίδευσης, που επιτρέπει τον έλεγχο και την αποφυγή ζημιών σε περιοχές με αφύλακτα ζώα ή νεαρούς σκύλους, να επιτρέπεται, ενώ το κολάρο που αποτρέπει το γάβγισμα και προκαλεί πόνο ή στρες στο ζώο να απαγορευτεί ως βασανιστικό. Η σημερινή πραγματικότητα των ορεινών περιοχών, που είναι γεμάτες από μικρά ή αφύλακτα ζώα, καθιστά το κολάρο συχνά τον μοναδικό εφικτό τρόπο διασφάλισης ότι δεν θα προκληθούν ζημιές ή συγκρούσεις με κτηνοτρόφους». Πέρα από το ζήτημα του κολάρου, στην Ερώτηση γίνεται αναφορά και στο πλαίσιο που διέπει το δέσιμο των ζώων. «Η έλλειψη σαφούς, λειτουργικού και ρεαλιστικού πλαισίου δημιουργεί κινδύνους τόσο για την ευζωία των σκύλων όσο και για την ασφάλεια στο πεδίο του κυνηγίου», σημειώνεται χαρακτηριστικά. Οι κυνηγοί τονίζουν ότι «οι ασαφείς ρυθμίσεις αφήνουν περιθώρια για υπερβολικές ή εσφαλμένες ερμηνείες, με αποτέλεσμα την επιβολή κυρώσεων ακόμη και σε περιπτώσεις που τηρούνται όλες οι καλές πρακτικές». Παράλληλα, το ισχύον πλαίσιο προβλέπει «υπέρογκα πρόστιμα που επιβάλλονται χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι πραγματικές συνθήκες και οι περιορισμένες δυνατότητες συμμόρφωσης», δημιουργώντας την αίσθηση ότι επιδιώκεται ο σταδιακός περιορισμός της κυνηγετικής δραστηριότητας μόνο σε ιδιωτικούς και ελεγχόμενους χώρους.
Με την Ερώτησή τους, οι δύο Βουλευτές του ΠΑΣΟΚ αναδεικνύουν την ανάγκη για συνολική αναθεώρηση του νόμου, με ουσιαστική διαβούλευση, θεσμικές βελτιώσεις και μέτρα που θα σέβονται τόσο τα δικαιώματα των πολιτών όσο και την ευζωία των ζώων. Η ηγεσία του Υπουργείου καλείται να απαντήσει στα παρακάτω κρίσιμα ερωτήματα:
⦁ Προτίθεται το Υπουργείο να επανεξετάσει συνολικά τον Ν. 4830/2021, ενσωματώνοντας τις προτάσεις του ΓΕΩΤ.Ε.Ε., ώστε να διορθωθούν οι ασάφειες, να αρθούν τα αντικρουόμενα σημεία και να διασφαλιστεί η επιστημονική τεκμηρίωση των μέτρων;
⦁ Θα προβείτε σε θεσμικές βελτιώσεις για την αποσαφήνιση ρόλων, ορισμών και ευθυνών (ιδιοκτήτη – κτηνιάτρου), όπως π.χ. στους όρους «εξουσιοδοτημένος» και «πιστοποιημένος» κτηνίατρος, στην περίθαλψη μη σημασμένων ζώων και στη διαχείριση απομαγνήτισης τσιπ;
⦁ Σκοπεύετε να ρυθμίσετε θεσμικά το πλαίσιο για την τεκμηρίωση και διαχείριση περιστατικών κακοποίησης ζώων, συμπεριλαμβανομένων των υποδομών και των πρωτοκόλλων ιατροδικαστικής εξέτασης;
⦁ Θα εξετάσετε την άμεση συμμετοχή του ΓΕΩΤ.Ε.Ε. στην Ειδική Επιτροπή Παρακολούθησης του άρθρου 39 του Ν. 4830/2021;
⦁ Προτίθεστε να λάβετε μέτρα ώστε να διασφαλιστεί ότι οι ιδιοκτήτες ζώων δεν θα τιμωρούνται για αδυναμία συμμόρφωσης που οφείλεται στην έλλειψη υποδομών, προσωπικού ή διαθεσιμότητας υπηρεσιών;
⦁ Προτίθεται το Υπουργείο, λαμβάνοντας υπόψη ότι τα προβλήματα εφαρμογής του Ν. 4830/2021 παραμένουν άλυτα, να παρατείνει εκ νέου την προθεσμία για την έναρξη επιβολής προστίμων πέραν της 31ης Οκτωβρίου 2025, ώστε να δοθεί επαρκής χρόνος για την αντιμετώπιση των θεσμικών και πρακτικών δυσκολιών;
⦁ Θα αναθεωρήσετε τις ποινές και ιδίως την αφαίρεση αδειών θήρας, που χαρακτηρίζονται από τους φορείς ως δυσανάλογες και καταχρηστικές;
⦁ Σκοπεύετε να αντιμετωπίσετε την άνιση μεταχείριση πολιτών στην Κρήτη, όπου εφαρμόζεται μονομερώς η Αστυνομία Ζώων, με διαφορετικό καθεστώς ελέγχων από την υπόλοιπη χώρα;
⦁ Σε ποιες ενέργειες θα προβεί το Υπουργείο για να διασφαλιστεί ότι η εφαρμογή του νόμου θα είναι εφικτή στην πράξη, με σεβασμό τόσο στα δικαιώματα και την προστασία των ζώων, όσο και στην ισότιμη και δίκαιη μεταχείριση των πολιτών;
⦁ Θα εξεταστεί η αύξηση του επιτρεπόμενου αριθμού γεννών για κυνηγετικά σκυλιά και ζώα εργασίας, ώστε να ληφθούν υπόψη οι ιδιαιτερότητες της κυνηγετικής δραστηριότητας και των αναγκών ανανέωσης των σκύλων;
⦁ Προτίθεται το Υπουργείο να θεσμοθετήσει τη συμμετοχή των κυνηγετικών οργανώσεων στον έλεγχο και την εποπτεία εφαρμογής του «ΑΡΓΟΣ», με επίσημο ρόλο στις διαδικασίες και στις αποφάσεις;
⦁ Ποια η θέση του Υπουργείο καθώς και το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο που διέπει την χρήση κολάρου εκπαίδευσης, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια του κυνηγιού, ιδίως σε περιοχές με αφύλακτα οικόσιτα ζώα ή νεαρούς σκύλους που απαιτούν έλεγχο;
⦁ Σκοπεύει το Υπουργείο να επανεξετάσει το ύψος των προστίμων, ώστε να είναι αναλογικά με τις πραγματικές συνθήκες και τις δυνατότητες συμμόρφωσης, αποφεύγοντας την οικονομική εξόντωση των κυνηγών;
⦁ Πώς διασφαλίζει η Πολιτεία ότι η εφαρμογή του νόμου δεν θα οδηγήσει σταδιακά σε περιορισμό της κυνηγετικής δραστηριότητας αποκλειστικά σε ιδιωτικούς ή ελεγχόμενους χώρους, αποκλείοντας όσους δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα;
