Ακόμη ένα αγκάθι στις ήδη τεταμένες σχέσεις ανάμεσα στην Ουγγαρία και τις Βρυξέλλες προσθέτει δημοσιογραφική έρευνα. Σύμφωνα με τα ευρήματά της, η Ουγγαρία επιχείρησε να κατασκοπεύσει τους ευρωπαϊκούς θεσμούς την περίοδο 2012-18. Κυρίως την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Στόχος της επιχείρησης κατασκοπίας, που οργανώθηκε από τις μυστικές υπηρεσίες της κυβέρνησης του Βίκτορ Όρμπαν, ήταν «να ενημερώνεται εκ των προτέρων για κάθε μέτρο που θα μπορούσε να βλάψει τα συμφέροντά της».
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε από το ουγγρικό κέντρο έρευνας Dirakt36, με τα γερμανικά μέσα Der Spiegel, Paper Trail Media, τη βελγική εφημερίδα De Tijd κ.ά.
Υπάλληλος και κατάσκοπος
Σύμφωνα με το Dirakt36, «κάθε Ούγγρος πολίτης που εργαζόταν για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και είχε κάποια αξία όσον αφορά τις πληροφορίες (σ.σ. που γνώριζε) θεωρείτο στόχος στρατολόγησης και σκιαγραφούσαν το προφίλ του».
Έχοντας διπλωματική κάλυψη από την επίσημη αντιπροσωπεία της Ουγγαρίας στις Βρυξέλλες, υποτιθέμενοι «διπλωμάτες» προσέγγισαν ουγγρικής καταγωγής εργαζόμενους στην ΕΕ. Αυτό που τους ζητούσαν ήταν να φροντίσουν ώστε να διαρρέουν ευαίσθητες πληροφορίες ή να επηρεάζουν τις εκθέσεις της Επιτροπής.
Οι εντολές που λάμβαναν ήταν του τύπου «ξαναγράψτε αυτό, διαγράψτε εκείνο», σύμφωνα με έναν από τους υπαλλήλους που μίλησε στο Direkt36. Ο στόχος ήταν «τα κείμενα να αντικατοπτρίζουν την αντίληψη που είχε για τον κόσμο η κυβέρνηση» του Ούγγρου πρωθυπουργού Βίκτορ Όρμπαν.
Ξεκινά έρευνα από την Κομισιόν
Ο εκπρόσωπος της Κομισιόν, Μπαλάζ Ουιβάρι ανακοίνωσε ότι η Επιτροπή ξεκινά έρευνα για να ερευνήσει την υπόθεση. «Η Επιτροπή λαμβάνει, ως συνήθως, τέτοιους ισχυρισμούς πολύ σοβαρά και παραμένουμε αφοσιωμένοι στην προστασία των αξιωματούχων και των δικτύων της Επιτροπής από την παράνομη κατασκοπεία», είπε.
Η εκτελεστική εξουσία της ΕΕ «θα συστήσει μια εσωτερική ομάδα για να εξετάσει αυτούς τους ισχυρισμούς», δήλωσε επίσης, προσθέτοντας ότι, για λόγους επιχειρησιακής ασφάλειας, δεν θα αποκαλύψει περισσότερες πληροφορίες. Η επικεφαλής εκπρόσωπος της Επιτροπής, Πάουλα Πίνιο, πρόσθεσε ότι η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, έχει ενημερωθεί για την υπόθεση.
Μυστικές επαφές και απόπειρες χρηματισμού
Οι πληροφορίες είναι συνταρακτικές. Σύμφωνα με τα ΜΜΕ που συμμετείχαν στην έρευνα, πράκτορας, ο οποίος δεν κατονομάζεται, ήταν τοποθετημένος στις Βρυξέλλες μεταξύ 2015 και 2017 ως διπλωμάτης. Εργαζόταν στο τμήμα πολιτικής συνοχής της ουγγρικής πρεσβείας, σύμφωνα με έγγραφα που εξετάστηκαν. Ωστόσο, στις Βρυξέλλες ως πράκτορας των ουγγρικών μυστικών πληροφοριών, καλλιεργούσε επαφές εντός της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και άλλων οργανισμών της ΕΕ.
Σύμφωνα με τη δημοσιογραφική έρευνα, ανώτερος αξιωματούχος των Βρυξελλών είπε ότι συναντούσε τον πράκτορα κάθε λίγους μήνες για φιλικές συζητήσεις. Σύντομα συνειδητοποίησε ότι ο Ούγγρος ήταν κατάσκοπος που ενδιαφερόταν για «κάθε είδους κουτσομπολιό» σχετικό με την Επιτροπή.
Οι συναντήσεις, που συνήθως πραγματοποιούνταν σε πάρκο των Βρυξελλών, τελικά οδήγησαν στην έκδοση από τον πράκτορα ενός εγγράφου που θα επισημοποιούσε τον αξιωματούχο της Κομισιόν ως «μυστικό πράκτορα». Θα εργαζόταν για την υπηρεσία εξωτερικών πληροφοριών της Ουγγαρίας, την Információs Hivatal (IH), ακόμη και ενώ συνέχιζε να εργάζεται εντός της Επιτροπής.
Ο αξιωματούχος είπε στα ΜΜΕ ότι δεν υπέγραψε το έγγραφο και ότι ο πράκτορας προσέφερε ακόμη και χρήματα για πληροφορίες, τα οποία αρνήθηκε. Τα μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι πηγές ασφαλείας επιβεβαίωσαν την κατάθεση του αξιωματούχου.
Επικεφαλής ο νυν Ούγγρος επίτροπος
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, ενήμερος για ό,τι συνέβαινε ήταν ο τότε επικεφαλής της ουγγρικής αντιπροσωπείας Όλιβερ Βάρχελι. Ο Βάρχελι, το 2019, διορίστηκε επίτροπος της ΕΕ. Σήμερα είναι αρμόδιος στην Κομισιόν για την Υγεία και Ευζωΐα των ζώων.
«Ήταν σίγουρα ενήμερος για τις κατασκοπευτικές δραστηριότητες που διενεργούσε η πρεσβεία του» και «ήταν και ο ίδιος ένας από τους τελικούς αποδέκτες των πληροφοριών που συλλέγονταν», αναφέρει το Direkt36. Η κατασκοπευτική δράση έγινε μάλιστα «ιδιαίτερα επιθετική» την εποχή που ο Βάρχελι ήταν πρεσβευτής της Ουγγαρίας στην ΕΕ, διαβεβαιώνει το ουγγρικό κέντρο ερευνών.
Σε αντάλλαγμα για τις υπηρεσίες τους, η ουγγρική κυβέρνηση υποσχόταν στους υπαλλήλους χρήματα ή επαγγελματική εξέλιξη.
Το Direkt36 δηλώνει ότι αγνοεί αν η δράση αυτή στέφθηκε από επιτυχία ή όχι. Ωστόσο, αναφέρει, έχει περιέλθει σε γνώση των ηγετών της ΕΕ.
Το «σπίτι των κατασκόπων»
Το 2024 η κυβέρνηση Όρμπαν εγκαινίασε το «Σπίτι της Ουγγαρίας» στις Βρυξέλλες. Το κτίριο βρίσκεται ακριβώς απέναντι από το γραφείο του πρωθυπουργού του Βελγίου. Οι βελγικές υπηρεσίες πληροφοριών θεωρούν το ουγγρικό πολιτιστικό κέντρο «επικίνδυνο».
Ούτε η κυβέρνηση στην Ουγγαρία ούτε η αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στη Βουδαπέστη απάντησαν στο Γαλλικό Πρακτορείο που τους ζήτησε κάποιο σχόλιο.
Υπενθυμίζεται ότι από το 2010, έτος που επέστρεψε στην εξουσία, ο Βίκτορ Όρμπαν συγκρούστηκε με τις ευρωπαϊκές αρχές που τον κατηγορούν ότι καταπατά το κράτος δικαίου στην Ουγγαρία. Η Κομισιόν έχει ξεκινήσει πολλές διαδικασίες «επί παραβάσει» σε βάρος της Βουδαπέστης και πάγωσε πολλά δισεκατομμύρια ευρώ από τα ευρωπαϊκά ταμεία που προορίζονταν για την Ουγγαρία.
