Διαφορετικές μελέτες έχουν πλέον συμπεράνει σε πόσο μεγάλο βαθμό είναι βλαβερή η μοναξιά, κυρίως για τους ηλικιωμένους. Τι αντίκτυπο έχει, όμως, στην ενήλικη ζωή το να νιώθει ένα άτομο μόνο του ήδη από την παιδική ηλικία ; Μια νεότερη μελέτη της Ευρωπαϊκής Ψυχιατρικής Εταιρείας, που παρουσιάστηκε στο Ευρωπαϊκό Συνέδριο Ψυχιατρικής, το διερεύνησε καταλήγοντας ότι πρόκειται για μια σημαντική διαταραχή στην ψυχική υγεία.
Πιο συγκεκριμένα, τα νεότερα ερευνητικά στοιχεία επισημαίνουν ότι όσα παιδιά ένιωθαν μοναξιά για περισσότερο από 6 μήνες πριν από την ηλικία των 12 ετών είναι πιο πιθανό να βιώσουν ένα επεισόδιο ψύχωσης, σε σύγκριση με τα παιδιά που δεν ένιωθαν μοναξιά, με τις γυναίκες να επηρεάζονται περισσότερο από τους άνδρες.
Η ψύχωση αναφέρεται σε ένα σύνολο συμπτωμάτων, όπως ψευδαισθήσεις, παραληρητικές ιδέες και συγκεχυμένες σκέψεις, που επηρεάζουν την ορθή σκέψη ενός ατόμου, όπου έχει υπάρξει κάποια απώλεια επαφής με την πραγματικότητα. Κατά τη διάρκεια ενός επεισοδίου ψύχωσης, ένα άτομο μπορεί να δυσκολεύεται να αναγνωρίσει τι είναι πραγματικό και τι όχι. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η ψύχωση μπορεί να αποτελεί σύμπτωμα άλλων παθήσεων ψυχικής υγείας, όπως η σχιζοφρένεια, η διπολική διαταραχή ή η σοβαρή κατάθλιψη. Τα συμπτώματα της σχιζοφρένειας συχνά κατηγοριοποιούνται ως θετικά (οποιαδήποτε αλλαγή στη συμπεριφορά ή τις σκέψεις, όπως ψευδαισθήσεις ή παραληρητικές ιδέες), αρνητικά (όπου οι άνθρωποι φαίνεται να αποσύρονται από τον κόσμο γύρω τους).
Για να μην υπάρχει σύγχυση σχετικά με την έννοια της μοναξιάς στην υλοποίηση της μελέτης, αυτή ορίστηκε ως το υποκειμενικό αίσθημα δυσφορίας που σχετίζεται με την έλλειψη ουσιαστικών σχέσεων, ανεξάρτητα από την ποσότητα της κοινωνικής επαφής, ενώ η κοινωνική απομόνωση ως αντικειμενική έλλειψη κοινωνικής επαφής ή υποστήριξης.
Έπειτα, στη μελέτη παρατήρησής τους, που συμπεριλήφθηκαν 285 ασθενείς που είχαν βιώσει το πρώτο επεισόδιο ψύχωσης και 261 υγιή ψυχικά άτομα, οι ερευνητές αξιολόγησαν τη μοναξιά στα παιδιά με μια συγκεκριμένη ερώτηση: «Έχετε ποτέ αισθανθεί μοναξιά για περισσότερο από 6 μήνες πριν από την ηλικία των 12 ετών», διαφοροποιώντας από την κοινωνική απομόνωση χρησιμοποιώντας το στοιχείο «σχέσεις με συνομηλίκους» από την κλίμακα Premorbid Adjustment Scale.
Tα συμπεράσματα στα οποία κατέληξαν ήταν:
- Η μοναξιά στην παιδική ηλικία συσχετίστηκε με αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης ψυχωτικού επεισοδίου και η συσχέτιση αυτή παρέμεινε σημαντική μετά τον έλεγχο της αντικειμενικής κοινωνικής απομόνωσης στην παιδική ηλικία.
- Η συσχέτιση μεταξύ μοναξιάς και εκδήλωσης ψυχωτικού επεισοδίου ήταν ισχυρότερη στις γυναίκες απ’ ότι στους άντρες.
- Στις γυναίκες που είχαν βιώσει ένα ψυχωτικό επεισόδιο, η μοναξιά στην παιδική ηλικία συσχετίστηκε με σημαντικά μειωμένη πιθανότητα διάγνωσης διαταραχών του φάσματος της σχιζοφρένειας σε σχέση με άλλες μορφές ψύχωσης.
- Σε όσους είχαν βιώσει ένα ψυχωτικό επεισόδιο, η μοναξιά στην παιδική ηλικία συσχετίστηκε με μεγαλύτερη σοβαρότητα των θετικών ψυχωτικών συμπτωμάτων καθώς και με συναισθηματικά συμπτώματα (διαταραχή της διάθεσης) και χειρότερη λειτουργικότητα.
«Παρά τον προκαταρκτικό τους χαρακτήρα, τα αποτελέσματά μας υποδηλώνουν ότι η παιδική μοναξιά μπορεί να χρησιμεύσει ως πρώιμος παράγοντας κινδύνου για μεταγενέστερες ψυχωσικές διαταραχές και υποστηρίζουν τον ρόλο της ως δυνητικού στόχου για προληπτικές παρεμβάσεις ψυχικής υγείας από νεαρή ηλικία. Αυτό μπορεί να έχει ιδιαίτερη σημασία, αν ληφθεί υπόψη ότι η παιδική μοναξιά είναι ένα διαδεδομένο φαινόμενο που φαίνεται να αυξάνεται τα τελευταία χρόνια» επισημαίνει η Δρ Covadonga Díaz-Caneja από το Ινστιτούτο Ψυχιατρικής και Ψυχικής Υγείας του Γενικού Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Gregorio Marañón στη Μαδρίτη.
«Με την άνοδο της χρήσης του διαδικτύου και της κοινωνικής απομόνωσης, η μοναξιά έχει γίνει ένα διαδεδομένο ζήτημα που επηρεάζει τα νεαρά άτομα. Συνεπώς, τα ευρήματά μας υπογραμμίζουν τη σημασία της αντιμετώπισης της κοινωνικής σύνδεσης και της συναισθηματικής ευημερίας από μικρή ηλικία» δήλωσε ο καθηγητής Andrea Fiorillo, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ψυχιατρικής Εταιρείας.