Στην παραγωγή πιστοποιημένων φυτών ελιάς για πρώτη φορά στην Ελλάδα, προκειμένου να προστατευτεί η χώρα μας από πιθανή καταστροφή σε περίπτωση εξάπλωσης του φυτοπαθογόνου βακτηρίου Xylella fastidiosa, στοχεύει η προγραμματική σύμβαση, η οποία υπεγράφη μεταξύ της Περιφέρειας και του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ.
Ο προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται σε 92.000 ευρώ, έχει συνολική διάρκεια 5 ετών και έχει ως βασικό στόχο την παραγωγή φυτωριακού υλικού ανώτερης ποιότητας από μητρικά φυτά ελιάς με πιστοποιημένη ποικιλιακή ταυτότητα και φυτοϋγεία.
Αφορμή στάθηκε η πρωτοφανής καταστροφή ελαιώνων στην Ιταλία. Στη γειτονική χώρα, η ασθένεια ξυλέλλα έχει προκαλέσει 60% μείωση της παραγωγής έως σήμερα. Αν εξαπλωθεί στην Ελλάδα εκτιμάται ότι θα προκαλέσει ζημιές 2 δις ευρώ. Η εξάπλωση από χώρα σε χώρα γίνεται με το πολλαπλασιαστικό υλικό. Η παραγωγή πιστοποιημένων φυτών ελιάς για πρώτη φορά στην Ελλάδα προστατεύει τη χώρα μας.
Οι αγρότες και τα φυτώρια χρησιμοποιούν μητρικά δέντρα που έχουν επιλέξει από ελαιώνες της περιοχής τους. Τα φυτά που παράγονται συχνά διαφέρουν από την γνήσια ποικιλία και δεν έχουν σταθερή ανάπτυξη και παραγωγή, ανάλογα με το φυτώριο που τα έχουμε προμηθευτεί. Ο ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ έχει στα Χανιά στο Ινστιτούτο Ελιάς Υποτροπικών Φυτών και Αμπέλου (ΙΕΛΥΑ) την Εθνική Συλλογή Αναφοράς για τις ποικιλίες ελιάς. Οι ερευνητές του ΙΕΛΥΑ έχουν διεξάγει συστηματική έρευνα από το 1960 και έχουν επιλέξει τα πιο αντιπροσωπευτικά δέντρα από όλες τις ελληνικές ποικιλίες. Το ΙΕΛΥΑ διατηρεί τα φυτά αυτά στο ίδιο έδαφος, με ίδιες καλλιεργητικές φροντίδες και έχει καταγράψει όλα τα χαρακτηριστικά της γενετικής ταυτότητας τους. Επομένως αυτά τα δέντρα εκπροσωπούν τη γνήσια ποικιλία π.χ. της Κορωνέικης, της Τσουνάτης, της Θρουμπολιάς και όλων των ελληνικών ποικιλιών. Όλα τα φυτώρια που θα πάρουν μητρικά φυτά από τον ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ εξασφαλίζουν ποικιλιακή γνησιότητα, ομοιομορφία σε ανάπτυξη και καρποφορία και πιστοποίηση φυτο-υγείας.
