Έχετε χάσει ποτέ στον συγχρονισμό με τους κανονικούς ρυθμούς ύπνου μετά από ξενύχτια ή μια νυχτερινή βάρδια στη δουλειά; Αυτή την ασυγχρονία μεταξύ του εσωτερικού μας βιολογικού ρολογιού (κιρκάδιος ρυθμός) και του κοινωνικού μας προγράμματος οι επιστήμονες την αποκαλούν κοινωνικό τζετ λαγκ.
Το κοινωνικό τζετ λαγκ, που σχετίζεται με ακανόνιστους ρυθμούς ύπνου και ασυνεπή έκθεση στο φως της ημέρας, είναι όλο και πιο συχνό και έχει συνδεθεί με την εξασθένιση του ανοσοποιητικού συστήματος. Αντίθετα, η διατήρηση ενός ισχυρού κιρκάδιου ρυθμού μέσω της τακτικής έκθεσης στο φως της ημέρας υποστηρίζει ένα υγιές ανοσοποιητικό σύστημα, αναφέρει το Science Alert.
Πώς όμως ξέρει το ανοσοποιητικό σύστημα πότε είναι μέρα; Αυτό ακριβώς ερευνά μελέτη που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο επιστημονικό περιοδικό Science Immunology. Τα ευρήματά της, θα μπορούσαν να αποφέρουν οφέλη για τη θεραπεία φλεγμονωδών καταστάσεων.
Πώς λειτουργεί το ανοσοποιητικό σύστημα
Για να κατανοήσουν την ανοσολογική μας απόκριση σε βακτηριακές λοιμώξεις, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ψάρια ζέβρες – τα μικρά ψαράκια γλυκού νερού που πωλούνται συνήθως σε καταστήματα κατοικίδιων ζώων – επειδή η γενετική τους σύσταση και το ανοσοποιητικό τους σύστημα είναι παρόμοια με τα δικά μας. Επίσης, έχουν διαφανές σώμα, γεγονός που διευκολύνει την παρατήρηση των βιολογικών διεργασιών στο μικροσκόπιο.
Εστίασαν στα ανοσοποιητικά κύτταρα που ονομάζονται ουδετερόφιλα, ένα είδος λευκού αιμοσφαίριου, τα οποία είναι τα πρώτα που ανταποκρίνονται σε μια λοίμωξη και είναι σε μεγαλύτερη αφθονία στο σώμα μας. Στο παρακάτω βίντεο από τη μελέτη, βλέπουμε ουδετερόφιλα (μαρκαρισμένα με κόκκινο) να επιτίθενται σε βακτήρια (μαρκαρισμένα με πράσινο) μέσα σε ψάρια ζέβρες:
Οι αρχικές μελέτες έδειξαν ότι η ένταση της ανοσολογικής αντίδρασης στις βακτηριακές λοιμώξεις κορυφώνεται κατά τη διάρκεια της ημέρας, όταν τα ζώα είναι ενεργά. Με καταγραφή των ουδετερόφιλων να σκοτώνουν βακτήρια σε διαφορετικές ώρες της ημέρας, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι τα σκοτώνουν πιο αποτελεσματικά κατά τη διάρκεια της ημέρας παρά τη νύχτα.
Κύτταρα με κιρκάδιο ρολόι
Πώς όμως καταλαβαίνουν τα ουδετερόφιλα ότι είναι μέρα; Διαθέτουν και αυτά ένα εσωτερικό κιρκάδιο ρολόι, που ρυθμίζεται από το φως. Όταν οι ερευνητές τροποποιήσαν γενετικά τα ουδετερόφιλα για να απενεργοποιήσουν το κιρκάδιο ρολόι, διαπίστωσαν ότι μειώθηκε η ικανότητά τους να σκοτώνουν βακτήρια.
Το επόμενο που θέλουν να διαπιστώσουν είναι αν τα ανθρώπινα ουδετερόφιλα βασίζονται επίσης σε αυτόν τον εσωτερικό μηχανισμό για να ρυθμίζουν την αντιβακτηριακή τους δραστηριότητα, καθώς και αν αυτός ο μηχανισμός εξόντωσης περιορίζεται σε συγκεκριμένους τύπους βακτηρίων, όπως αυτά που είναι πιο πιθανό να συναντήσουμε κατά τη διάρκεια της ημέρας, ή αν είναι μια πιο γενική αντίδραση σε όλες τις μολυσματικές απειλές (συμπεριλαμβανομένων των ιογενών λοιμώξεων).
Η μελέτη αυτή, σύμφωνα με τους συγγραφείς της, αυτή ανοίγει το δρόμο για την ανάπτυξη φαρμάκων που στοχεύουν στο κιρκάδιο ρολόι των ουδετερόφιλων για τη ρύθμιση της δραστηριότητας των κυττάρων. Δεδομένου ότι τα ουδετερόφιλα είναι τα πιο άφθονα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος και τα πρώτα που «σπεύδουν» σε περιοχές φλεγμονής, η ανακάλυψη αυτή έχει ευρείες επιπτώσεις σε πολλές φλεγμονώδεις παθήσεις.