Συναναστρεφόμενος με μαθητές μου της Β’ Λυκείου, οι οποίοι πλέον έχουν αποκτήσει δικαίωμα ψήφου στις εκλογές και πρόκειται φέτος να το ασκήσουν για πρώτη φορά, θυμήθηκα τη δική μου παρθενική ψήφο.
Είκοσι χρόνια πίσω, την άνοιξη του 1999, είχαμε και τότε ευρωεκλογές σαν και τώρα κι ανέβηκα στο χωριό να ψηφίσω επιτέλους, όπως έβλεπα να κάνουν όλοι οι υπόλοιποι από χρόνια.
Ήταν η άνοιξη των βομβαρδισμών του ΝΑΤΟ στη Σερβία, πρωτοετής φοιτητής εγώ στο Πανεπιστήμιο, είχα συναναστραφεί και με μπόλικο κόσμο της Πανσπουδαστικής, δεν το πολυσκέφτηκα να το ρίξω καρφωτό στο Κομμουνιστικό Κόμμα, δίχως να πω τίποτε σε κανέναν.
Άλλωστε δε με ρώτησε και κανείς τι σκοπεύω να κάνω, δεν πολυασχολούνταν οι άνθρωποι τότε με τις ευρωεκλογές, τις θεωρούσανε εκλογές βήτα διαλογής – και πολύ φοβάμαι ότι, σε κάποιο βαθμό, αυτή η αντίληψη εξακολουθεί να ισχύει ακόμη.
Δεν περάσανε λίγες ημέρες από τις εκλογές και εντελώς τυχαία, συγγενικό μου πρόσωπο μου αφηγείται διάλογο δυο συγχωριανών που άκουσε στο καφενείο και του έκαμε εντύπωση:
«Μα ποιος κερατάς ψήφισε Κομμουνιστικό Κόμμα, απού τόσανέ χρόνια δεν είχαμε ποτέ κομμουνιστή στο χωριό!», μάνισε ο ένας.
« Αυτό, μπρε, θα ήτανε μάλλον ο δικαστικός αντιπρόσωπος που ψήφισε Κουκουέ, αφού κατέχεις οι συγχωριανοί μας πού ψηφούνε», απάντησε ψύχραιμα ο άλλος.
Ο συγγενής μου δεν είχε φανταστεί καν ότι ήμουν εγώ η πέτρα του σκανδάλου, όταν μου μετέφερε την ιστορία. Μόλις του είπα την αλήθεια, ξεράθηκε στα γέλια.
Στις μικρές κοινωνίες η καταμέτρηση των ψήφων και η άμεση συσχέτισή τους με τα πρόσωπα είναι συχνό φαινόμενο. Σχεδόν όλοι ξέρουν τι πρόκειται να ψηφίσει ο άλλος· κι αν κανείς ξεφύγει απ’ το μαντρί, εύκολα εντοπίζεται.
Προφανώς, τότε πίσω στο 1999, εμένα δε με εντόπισαν γιατί θεώρησαν αυτονόητο πως θα ψηφίζω ό,τι κι οι συγγενείς μου. Κάτι που δεν έγινα σταθερός ψηφοφόρος κάποιου κόμματος, κάτι που για διάφορους λόγους μετέφερα τα δικαιώματά μου αργότερα στην πολιτεία, δε με χαρτογραφήσανε έκτοτε.
Στις επόμενες εκλογές, ειδικά στα μικρά εκλογικά τμήματα, ας μη μπούμε στη διαδικασία να αναζητήσουμε ποιος ψήφισε τι, ποιος έφυγε απ’ το μαντρί, ποιος «κρέμασε» την παράταξη, την οικογένεια ή το χωριό.
Δεν είναι μόνο αντιδημοκρατικό, ούτε απλώς παρωχημένη και χρεοκοπημένη πρακτική – είναι και αδιάκριτο, χοντροκομμένο και αγενές.