Με το «βλέμμα» στραμμένο στις «πληγές» που έχει αφήσει στα χερσαία και θαλάσσια οικοσυστήματα η πλαστική ρύπανση γιορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος φέτος στις 5 Ιουνίου, στέλνοντας το μήνυμα της υιοθέτησης μιας κουλτούρας που θα σέβεται τη φύση.
Εδώ και δεκαετίες, η πλαστική ρύπανση έχει εισχωρήσει σε κάθε γωνιά του κόσμου, εισχωρώντας στο νερό που πίνουμε, στο φαγητό που τρώμε και στο σώμα μας. Από τη θάλασσα και τα ποτάμια, μέχρι τους αρχαιολογικούς χώρους και το στομάχι των ψαριών, τα πλαστικά έχουν εισχωρήσει σε κάθε πιθανή μορφή ζωής, μολύνοντας το περιβάλλον και υπονομεύοντας την ποιότητα ζωής και υγείας ανθρώπων.
«Να συντρίψουμε την πλαστική ρύπανση»
Λαμβάνοντας υπόψιν, λοιπόν, τους κινδύνους αυτούς, η φετινή Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος, με το μήνυμα «Συντρίψτε την Πλαστική Ρύπανση» σκοπό έχει να αναδείξει τα επιστημονικά στοιχεία σχετικά με τις επιπτώσεις της πλαστικής ρύπανσης και να επισημάνει την αναγκαιότητα της μείωσης, της επαναχρησιμοποίησης, της ανακύκλωσης και συνολικά της επανεξέτασης της χρήσης των πλαστικών.
Οι επιπτώσεις της πλαστικής ρύπανσης έρχονται να επιδεινώσουν, όπως επισημαίνει ο ΟΗΕ, την τριπλή πλανητική κρίση με την οποία βρίσκεται αντιμέτωπος ο κόσμος: την κρίση της κλιματικής αλλαγής, την κρίση της απώλειας τους φυσικού περιβάλλοντος, της γης και της βιοποικιλότητας και την κρίση της ρύπανσης και των αποβλήτων.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, εκτιμάται ότι 11 εκατομμύρια τόνοι πλαστικών αποβλήτων καταλήγουν στα υδάτινα οικοσυστήματα κάθε χρόνο, προκαλώντας δραματικά αποτελέσματα για τη βιοποικιλότητα.
Το ετήσιο κοινωνικό και περιβαλλοντικό κόστος της πλαστικής ρύπανσης κυμαίνεται μεταξύ 300 και 600 δισεκατομμυρίων δολαρίων (263 και 527 εκατ. ευρώ).
Το «ταξίδι» των μικροπλαστικών από τα ψάρια στο αίμα του ανθρώπου
Το μέγεθος του προβλήματος, όμως, είναι μεγαλύτερο απ’ ό,τι φανταζόμασταν πριν από μερικές δεκαετίες. Η διάσπαση των πλαστικών σε μικροσκοπικά κομμάτια, οδηγεί στη δημιουργία των μικροπλαστικών και των νανοπλαστικών, τα οποία διαχέονται μέσω της τροφικής αλυσίδας από το στομάχι των ψαριών μέχρι το αίμα του ανθρώπου.
«Είναι μια κρίση που έχει εξαπλωθεί: στον αέρα, στο νερό, ακόμη και μέσα στο σώμα μας. Αυτό το είδος αόρατης ρύπανσης είναι δύσκολο να αγνοηθεί» όπως τονίζει ο υποψήφιος διδάκτορας του Πανεπιστημίου Μέρντοχ, Τζόζεφ Μπόκτορ.
Ένα κίνημα που γεννήθηκε στη δεκαετία του ’70
Πώς καθιερώθηκε, όμως, η Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος; Έτος ορόσημο για την εδραίωση της συγκεκριμένης ημέρας αποτέλεσε το 1972. Το έτος εκείνο από τις 5 έως τις 16 Ιουνίου, η Στοκχόλμη φιλοξένησε την πρώτη μεγάλης κλίμακας διεθνή διάσκεψη με επίκεντρο το περιβάλλον, υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών. Γνωστή ως Διάσκεψη της Στοκχόλμης, στόχος ήταν η διαμόρφωση μιας κοινής θεώρησης για την προστασία και αναβάθμιση του ανθρώπινου περιβάλλοντος.
Την 15η Δεκεμβρίου του ίδιου έτους, η Γενική Συνέλευση υιοθέτησε το ψήφισμα A/RES/2994 (XXVII), καθιερώνοντας επίσημα την 5η Ιουνίου ως Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος και καλώντας τις κυβερνήσεις και τους φορείς του ΟΗΕ να προβαίνουν κάθε χρόνο σε δράσεις που επιβεβαιώνουν τη δέσμευσή τους για τη διαφύλαξη του περιβάλλοντος και ενισχύουν την περιβαλλοντική συνείδηση των πολιτών, ενστερνιζόμενοι το πνεύμα της Διάσκεψης.
Από τον πρώτο επίσημο εορτασμό της το 1973 έως σήμερα, η Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος έχει αποτελέσει εργαλείο αφύπνισης και καταλύτη πολιτικής κινητοποίησης απέναντι σε διαρκώς διογκούμενα περιβαλλοντικά προβλήματα, από την εξασθένιση της στιβάδας του όζοντος έως την ερημοποίηση και την υπερθέρμανση του πλανήτη.
