Ολοένα και συχνότερα έρχονται στη δημοσιότητα κάποια δημοσκοπικά ευρήματα και εκλογικά αποτελέσματα στον ευρύτερο χώρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που προκαλούν πολλαπλά ερωτηματικά για την παραπέρα πορεία του οικοδομήματος της γηραιάς ηπείρου. Αναφέρομαι στην άνοδο των αποκαλούμενων ακροδεξιών πολιτικών κομμάτων η οποία συνεχίζεται ακάθεκτη. Στην Ιταλία, για παράδειγμα, κυβερνά η Τζώρτζια Μελόνι, η οποία είναι και η πρόεδρος του ακραίου κόμματος ‘Αδέλφια της Ιταλίας’ (FdI), και η οποία εμφορείται από ακροδεξιές πολιτικές κάτι βεβαίως που η ίδια απορρίπτει, όπως και τους σχετικούς χαρακτηρισμούς. Στη Γερμανία όπου γίνονται τοπικές εκλογές, το ακροδεξιό κόμμα ‘Εναλλακτική για τη Γερμανία’ (AfD) κερδίζει συνεχώς έδαφος, σε βαθμό που αν τώρα γίνονταν ομοσπονδιακές εκλογές στη χώρα, πολλοί πιστεύουν ότι το AfD θα ήταν η δεύτερη πολιτική δύναμη, πίσω από την ‘Χριστιανοδημοκρατική Ένωση της Γερμανίας’ (CDU). Στη Γαλλία, τα πράγματα είναι πιο ξεκάθαρα. Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις φέρνουν πρώτο κόμμα τον Εθνικό Συναγερμό (30%) και την Μαρίν Λεπέν, αφήνοντας πολύ πίσω τον Εμμανουέλ Μακρόν (18% στην πρόθεση ψήφου). Κάπου στο ίδιο μήκος κύματος βρίσκεται και η Ολλανδία μετά από τη νίκη Βίλντερς ο οποίος προκάλεσε αναστάτωση όχι μόνο εκεί αλλά σε ολόκληρη την Ευρώπη, με τις γνωστές θέσεις του στο μεταναστευτικό ζήτημα, στο Ισλάμ, απέναντι στους παραδοσιακούς πολιτικούς, ενώ δεν παρέλειψε να υποσχεθεί στους ψηφοφόρους του δημοψήφισμα για την αποχώρηση από την ΕΕ, ώστε οι Ολλανδοί, όπως είπε, να ελπίζουν ότι θα πάρουν πίσω τη χώρα τους! Πέρα απ’ όλους αυτούς, στον ίδιο χώρο, πολλοί πολιτικοί αναλυτές συμπεριλαμβάνουν και πολλές άλλες κυβερνήσεις κυρίως σε πρώην ανατολικές χώρες της Ευρώπης, όπως για παράδειγμα την Ουγγαρία. Στον ελληνικό χώρο οι πρόσφατες εκλογές έδωσαν επίσης κάποια περίεργα μηνύματα τα οποία πηγαίνουν παράλληλα με τα ευρωπαϊκά. Ήδη δραστηριοποιούνται τρία μικρής, για την ώρα, εμβέλειας και με συνολικό ποσοστό περίπου 13-14% του εκλογικού σώματος.
Μετά απ’ όλα αυτά, ανακύπτει και τίθεται ευθέως το ερώτημα προς ποια κατεύθυνση οδηγείται στις μέρες μας η Ευρώπη, και αν υπάρχει απειλή για τη δημοκρατία όπως τουλάχιστον την έχουμε γνωρίσει τις τελευταίες δεκαετίες. Για πολλούς πράγματι υφίσταται ανησυχία και ότι ο σχετικός κίνδυνος είναι υπαρκτός! Ορισμένοι, όμως, έχουν άλλη άποψη! Αυτά τα κόμματα, γι’ αυτούς, δεν αποτελούν το απώτατο άκρο της δεξιάς απόκλισης του πολιτικού εκκρεμούς, το ακροδεξιό άκρο πιο σωστά, εκείνο που ισχυρίζονται οι έχοντες την άποψη ότι εγγίζει το όριο του φασισμού. Πολλοί τους προσδίδουν τον ορισμό της άκρας δεξιάς με μια έννοια απορριπτέα, που παραπέμπει σε ένα ολοκληρωτικό σύστημα διακυβέρνησης, όπως μας είχε συνηθίσει ο εικοστός αιώνας. Ανεξάρτητα από τις όποιες γνώμες των πολιτών ή των πολιτικών κομμάτων, η Ευρώπη έχει αναπτύξει τέτοιους θεσμούς και πείρα και, μάλλον, δεν κινδυνεύει με εκτροπή από την άνοδο και την δημοφιλία όλων αυτών. Ακριβέστερα, η έννοια του φασισμού είναι στερεά αγκιστρωμένη στο νου, στις ιδέες και στην φαντασία εκείνων που αυτοπροσδιορίζονται ως αριστεροί και συνεχίζουν να βρίσκονται προσκολλημένοι σε αυταπάτες και φαντασιακούς κινδύνους.
Ο μεγαλύτερος κίνδυνος σήμερα με την άνοδο όλων των προαναφερθέντων πολιτικών σχηματισμών πανευρωπαϊκά, είναι οι πολλαπλές δυσλειτουργίες που θα προκαλέσουν στο εσωτερικό της Ενωμένης Ευρώπης, με κυριότερες την αντίθεσή τους σε πολιτικές και πρακτικές που αφορούν το μεταναστευτικό ζήτημα, ή σε όλα όσα θα αναγκαστεί να λάβει η Ευρώπη για να αντιμετωπίσει την προελαύνουσα κλιματική αλλαγή. Όμως το να προσπαθούν να τα αποκλείσουν από τον διάλογο και να τα θέσουν στο περιθώριο των εξελίξεων ή στο διάλογο των προβλημάτων που απασχολούν τις χώρες, μάλλον δεν αποτελεί τον αποτελεσματικότερο τρόπο αντιμετώπισης. Αντίθετα, ρίχνουν περισσότερο νερό στο μύλο τους. Έτσι, είναι προτιμότερο να τους φέρνουν ενώπιον των εξελίξεων και να τους ζητήσουν να συνεργαστούν με τους υπόλοιπους. Άλλωστε, αν παρατηρήσουμε προσεκτικά την πορεία τόσο της Λεπέν, όσο και της Τζώρτζια Μελόνι, θα διαπιστώσουμε πόσο πολύ άλλαξαν καθ’ οδόν προς τις όποιες προσωπικές και πολιτικές τους νίκες.