Οι σκορπιοί «κατακτούν» τις πόλεις της Βραζιλίας, προειδοποίησαν ερευνητές σε ένα έγγραφο που αναφέρει ότι η ραγδαία αστικοποίηση και η κλιματική καταστροφή οδηγούν σε αύξηση του αριθμού των τσιμπημάτων.
Περισσότερα από 1,1 εκατομμύρια τσιμπήματα καταγράφηκαν μεταξύ του 2014 και του 2023, σύμφωνα με στοιχεία από το βραζιλιάνικο σύστημα πληροφοριών, σημειώνοντας αύξηση 250%, όπως αναφέρει ο Guardian.
Η αύξηση των περιπτώσεων οφείλεται στην ταχεία, μη ελεγχόμενη αστικοποίηση -όπως οι φαβέλες- που χαρακτηρίζεται από υψηλής πυκνότητας κατοικίες και λανθασμένη απομάκρυνση απορριμμάτων, σύμφωνα με την έρευνα. Αν και οι αστικές περιοχές εισβάλλουν σε άγρια οικοσυστήματα, όπου ήδη ζουν σκορπιοί, δημιουργούν επίσης νέα περιβάλλοντα στα οποία ευδοκιμούν.
«Η αστικοποίηση στη Βραζιλία έχει αναδιαμορφώσει σε βάθος τα οικοσυστήματα», δήλωσε η επικεφαλής ερευνήτρια, Manuela Berto Pucca, επίκουρη καθηγήτρια στο Κρατικό Πανεπιστήμιο του Σάο Πάολο. «Οι πόλεις προσφέρουν άθελά τους όλα όσα χρειάζονται οι σκορπιοί: άφθονο καταφύγιο (σε τοίχους, αποχετεύσεις, μπάζα και οικοδομικά συντρίμμια), ζεστασιά και μια αξιόπιστη πηγή τροφής με τη μορφή κατσαρίδων και άλλων ασπόνδυλων ζώων».
Τους αρέσουν ιδιαίτερα οι υπόνομοι, οι οποίοι είναι ζεστοί όλο το χρόνο, δεν έχουν σχεδόν καθόλου αρπακτικά και παρέχουν άφθονη τροφή, ιδίως κατσαρίδες. Ορισμένα είδη σκορπιών μπορούν να επιβιώσουν έως και 400 ημέρες χωρίς τροφή και είναι σε θέση να αναπαράγονται χωρίς να ζευγαρώνουν, γεγονός που καθιστά δύσκολη την εξάλειψή τους.
Τα θερμότερα καλοκαίρια, καθώς και οι περίοδοι έντονων βροχοπτώσεων και ξηρασίας, τους βοηθούν επίσης να ευδοκιμήσουν, καθώς είναι συνηθισμένα σε θερμά και υγρά περιβάλλοντα.
«Η πραγματική κλίμακα αυτού του προβλήματος είναι πιθανότατα πολύ μεγαλύτερη»
Στοιχεία του 2024 δείχνουν ότι οι σκορπιοί ήταν υπεύθυνοι για σχεδόν 200.000 τσιμπήματα και 133 θανάτους στη Βραζιλία. Συνολικά, οι ερευνητές προέβλεψαν ότι θα υπάρξουν 2 εκατ. νέες περιπτώσεις μεταξύ 2025 και 2033.
«Η πραγματική κλίμακα αυτού του προβλήματος είναι πιθανότατα πολύ μεγαλύτερη από ό,τι υποδηλώνουν τα καταγεγραμμένα στατιστικά στοιχεία», δήλωσαν οι ερευνητές, καθώς πολλοί άνθρωποι επιλέγουν να θεραπευτούν μόνοι τους στο σπίτι ή δεν θεραπεύονται καν.
«Έχω εργαστεί σε μέρη όπου τα τσιμπήματα σκορπιών αποτελούν καθημερινό φόβο, ιδίως σε φτωχές και πολυσύχναστες περιοχές», δήλωσε η Pucca. «Οι αριθμοί μας έδειξαν ότι στο μέλλον το πρόβλημα θα είναι μεγαλύτερο από ό,τι είναι τώρα».
Οι ερευνητές δήλωσαν ότι το 0,1% των δηλωθέντων τσιμπημάτων καταλήγει σε θάνατο και τα παιδιά και οι ηλικιωμένοι είναι πιο ευάλωτοι. Οι υγιείς άνθρωποι γενικά αναρρώνουν πλήρως, αλλά μπορεί να υποφέρουν από πόνο και δυσφορία για αρκετές ημέρες. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πόνο, κάψιμο, πρήξιμο, κοκκίνισμα, μυρμήγκιασμα και ναυτία.
Η πρόληψη είναι «κλειδί»
Προηγούμενες έρευνες που προσομοίαζαν την κατανομή των σκορπιών στη Βραζιλία έδειξαν τη δυνατότητα επέκτασης τους σε αστικές περιοχές λόγω του θερμότερου και υγρότερου κλίματος.
Η Βραζιλία, η Παραγουάη, η Βολιβία, το Μεξικό, η Γουιάνα και η Βενεζουέλα έχουν γίνει μάρτυρες μιας «ιδιαίτερα ανησυχητικής αύξησης του σκορπινισμού [της ιατρικής κατάστασης που προκύπτει από το τσίμπημα] τις τελευταίες δεκαετίες, που εξελίσσεται σε μια σημαντική κρίση της δημόσιας υγείας», ανέφεραν οι ερευνητές της νέας μελέτης. Στην Ευρώπη πιστεύεται ότι υπάρχουν περισσότερα από 35 ενδημικά είδη σκορπιών, αν και δεν υπάρχει ολοκληρωμένη έρευνα.
Οι ερευνητές δήλωσαν ότι η πρόληψη είναι «κλειδί».
«Οι σκορπιοί ευδοκιμούν σε ακατάστατα, υγρά περιβάλλοντα. Διατηρείτε τους χώρους καθαρούς, σφραγίζετε τις ρωγμές στους τοίχους, χρησιμοποιείτε σήτες στις αποχετεύσεις και ελέγχετε πάντα τα παπούτσια, τις πετσέτες και τα ρούχα σας πριν τα χρησιμοποιήσετε», δήλωσε ο Pucca.
Η Dr. Manuela González-Suárez, οικολόγος στο Πανεπιστήμιο Reading, η οποία δεν συμμετείχε στην έρευνα, δήλωσε: «Οι αριθμοί είναι πολύ υψηλότεροι από ό,τι θα περίμενα, με την έννοια ότι πρόκειται για σημαντική αύξηση». Ωστόσο, η ίδια δήλωσε ότι η ευαισθητοποίηση για το ζήτημα μπορεί επίσης να οδηγήσει σε περισσότερες αναφορές.
Η González-Suárez πρόσθεσε ότι οι άνθρωποι δεν πρέπει να θορυβηθούν υπερβολικά από την έρευνα: «Πολλοί άνθρωποι που δέχονται τσιμπήματα δεν έχουν σοβαρές ή θανατηφόρες επιπλοκές και τα ποσοστά θνησιμότητας είναι σχετικά χαμηλά σε σύγκριση, για παράδειγμα, με εκείνα που οφείλονται σε τροχαία ατυχήματα ή βίαια εγκλήματα».
Το σύστημα υγείας της Βραζιλίας παρέχει δωρεάν θεραπεία για τα τσιμπήματα από σκορπιό και υπάρχει αντίδοτο σε ορισμένα νοσοκομεία και κέντρα έκτακτης ανάγκης.
«Αν κάποιος δεχτεί τσίμπημα, μην περιμένετε να επιδεινωθούν τα συμπτώματα – πηγαίνετε αμέσως στην πλησιέστερη μονάδα υγειονομικής περίθαλψης», δήλωσε ένας από τους συγγραφείς της μελέτης, ο καθηγητής Eliane Candiani Arantes από το Πανεπιστήμιο του Σάο Πάολο.
