Τώρα, χάρη στην πρόοδο της τεχνολογίας, οι επιστήμονες καταφέρνουν να ξεκλειδώσουν τα μυστικά τους
Πάνω από πενήντα χρόνια έχουν περάσει από τότε που οι αστροναύτες των αποστολών Apollo εντόπισαν ένα από τα πιο αινιγματικά γεωλογικά ευρήματα της Σελήνης: μια συστάδα από μικροσκοπικές, πορτοκαλί γυάλινες «χάντρες» διασκορπισμένες στην επιφάνειά της. Τώρα, χάρη στην πρόοδο της τεχνολογίας, οι επιστήμονες καταφέρνουν να ξεκλειδώσουν τα μυστικά τους — και να φωτίσουν ένα παρελθόν γεμάτο ηφαιστειακή βία.
Τα σφαιρίδια αυτά, σύμφωνα με νέες μελέτες, σχηματίστηκαν πριν από περισσότερα από τρία δισεκατομμύρια χρόνια, όταν η Σελήνη ήταν γεωλογικά ενεργή. Πρόκειται για σταγονίδια λιωμένων πετρωμάτων που εκτοξεύθηκαν στην επιφάνεια κατά τη διάρκεια ηφαιστειακών εκρήξεων και, εκτεθειμένα στο ψύχος του διαστήματος, στερεοποιήθηκαν σχεδόν αμέσως. Η απουσία ατμόσφαιρας και η μηδενική διάβρωση στο σεληνιακό περιβάλλον τα βοήθησε να διατηρηθούν σχεδόν ανέπαφα μέχρι σήμερα.
«Έχουμε αυτά τα δείγματα εδώ και μισό αιώνα, αλλά μόλις τώρα αποκτούμε την ικανότητα να τα κατανοήσουμε σε βάθος», εξηγεί ο Ryan Ogliore, καθηγητής φυσικής στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον. Μαζί με την ερευνητική του ομάδα, χρησιμοποίησε προηγμένες τεχνικές, όπως ηλεκτρονική μικροσκοπία και φασματοσκοπία ακτίνων Χ, για να αναλύσει τη δομή και τη χημική σύσταση αυτών των μικροσκοπικών γυάλινων μαρτύρων του σεληνιακού παρελθόντος.
Κάθε χάντρα, όπως δείχνουν τα δεδομένα, φέρει μοναδικά χημικά αποτυπώματα που μαρτυρούν διαφορετικά ηφαιστειακά επεισόδια, ενισχύοντας την εικόνα μιας Σελήνης πολύ πιο δραστήριας γεωλογικά απ’ ό,τι πιστεύαμε. «Είναι σαν τις σημερινές εκρήξεις που βλέπουμε στη Χαβάη – πίδακες φωτιάς και λιωμένου πετρώματος που εκτινάσσονται στην επιφάνεια», λέει ο Ogliore.
Αν και ο μηχανισμός δημιουργίας τους μοιάζει με τις ηφαιστειακές διεργασίες της Γης, οι σεληνιακές χάντρες ξεχωρίζουν λόγω της εξωγήινης σύστασης και εμφάνισής τους. Το χαρακτηριστικό πορτοκαλί χρώμα και η σφαιρική τους μορφή τις καθιστούν αντικείμενα ξεχωριστής επιστημονικής αξίας — και πλέον, και εργαλείο αποκρυπτογράφησης της ιστορίας του φεγγαριού.
Μελλοντικές αναλύσεις αναμένεται να αποκαλύψουν ακόμη περισσότερα για τη γεωλογική εξέλιξη της Σελήνης και το εσωτερικό της, προσφέροντας πολύτιμες ενδείξεις για την κατανόηση άλλων βραχωδών σωμάτων στο ηλιακό μας σύστημα.
