Για διαχείριση των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης που παραπέμπει σε πρακτικές κατασπατάλησης τη δεκαετία του ’90 έκανε λόγο ο πρώην Υπουργός κι επικεφαλής του Ιn Social, Νίκος Χριστοδουλάκης, στο πλαίσιο της θεματικής εκδήλωσης του ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝ.ΑΛ. στο Ηράκλειο για την «Ανθεκτική οικονομία – Δίκαιη κοινωνία – Ισχυρή Ελλάδα». «Απέχει πολύ η διαχείριση από τους στόχους του Ταμείου Ανάκαμψης» δήλωσε χαρακτηριστικά.
«Οι τράπεζες κι όχι το κράτος αξιολογούν τα επενδυτικά σχέδια»
«Οι διαδικασίες οι οποίες ακολουθούνται δεν είναι οι καλύτερες δυνατές για να φέρουν το μέγιστο αποτέλεσμα. Ενδεικτικό παράδειγμα είναι ο τρόπος με τον οποίο γίνονται οι ιδιωτικές αξιολογήσεις. Ουσιαστικά επαφίεται στην ευχέρεια των τραπεζών να αξιολογούν επενδυτικά σχέδια, αν και το ποσοστό συμμετοχής τους είναι 30%. Και μετά έρχεται το κράτος το οποίο εγκρίνει δάνεια 50%, χωρίς να κάνει την παραμικρή αξιολόγηση. Θεωρώ δηλαδή ότι ουσιαστικά απέχει το κράτος, παρά το γεγονός ότι αναλαμβάνει με τα δάνεια αυτά πιθανούς κινδύνους να καταπέσουν σε βάρος του δημόσιου χρέους αργότερα, αν δεν πάνε καλά. Ο τρόπος αυτός, τον οποίο χαρακτηρίζω μινιμαλιστικό, πρώτον δίνει πολύ μεγάλες εξουσίες στις τράπεζες για να αποφασίζουν ποιες επιχειρήσεις θα πάρουν δάνεια, ενώ δε συμμετέχουν κατ’αντιστοιχία στη χρηματοδότηση της επένδυσης και δεύτερον, σε μια εποχή που όπως βλέπετε γύρω μας ανεβαίνουν τα επιτόκια και δημιουργούν πολλές απειλές εναντίον της οικονομίας, ενδέχεται πολλές από αυτές τις επενδύσεις οι οποίες εγκρίνονται, να αποδειχθούν επισφαλείς σε ένα αβέβαιο οικονομικό περιβάλλον. Όπως έγινε και με την κρίση» εξήγησε στη συνέχεια στην εκπομπή ΣΚΑΪ Τώρα και τη Φαίη Σφακιωτάκη, ο πρώην Υπουργός.
«Επενδύσεις άσχετες με το χαρακτήρα του Ταμείου Ανάκαμψης»
Ο κ. Χριστοδουλάκης παρακίνησε τους πολίτες να επισκεφθούν την ιστοσελίδα του Ταμείου Ανάκαμψης και να δουν τα έργα τα οποία έχουν ενταχθεί μέχρι σήμερα. «Δίπλα σε καλά έργα, βλέπεις επενδύσεις από επιχειρήσεις άσχετες με το αντικείμενο και μια σειρά από μικροέργα άσχετα με το Ταμείο Ανάκαμψης. Όλοι αυτοί οι παράγοντες μαρτυρούν ότι ένα μέρος του Ταμείου Ανάκαμψης, -μπορεί να είναι σημαντικό ή λιγότερο σημαντικό, υπάρχει όμως – δεν πάει εκεί που πρέπει. Γι’αυτό λοιπόν θεωρώ ότι αν όντως κατανοήσαμε το μάθημα από την κρίση, θα πρέπει όλοι αυτοί οι οποίοι παίξανε παιχνίδια στη διάρκεια των μνημονίων, δανείστηκαν κι έβγαλαν τα κεφάλαιά τους έξω κι αποθησαύρισαν την ελληνική οικονομία, να αποκλειστούν από το Ταμείο Ανάκαμψης. Γι’αυτό θα πρέπει να φτιάξουμε το «λευκό Τειρεσία», έτσι ώστε να ξέρουμε ποιοι ήταν αυτοί οι οποίοι επένδυαν και ποιοι ήταν αυτοί οι οποίοι φυγάδευαν τα κεφάλαια.»
Νέο Ταμείο αλλά με … παλιά κονδύλια!
Παράλληλα, ο επικεφαλής του In Social, αναφέρθηκε στο Ευρωπαϊκό Κρατικό Ταμείο, το οποίο πρόκειται να ενισχύσει ευρωπαϊκές επιχειρήσεις και την παραγωγική βάση διαφόρων χωρών. Το σημαντικό στοιχείο όμως σε αυτό το ταμείο είναι η πρόταση των βόρειων χωρών, η χρηματοδότησή του να προέλθει από κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης τα οποία δεν απορροφήθηκαν εν τέλει από τις χώρες στις οποίες δόθηκαν. «Άρα ό,τι εμείς δεν κάνουμε καλά, ό,τι δεν μπορέσουμε ν’ απορροφήσουμε, ό,τι κατανείμουμε σε δράσεις οι οποίες είναι αμφίβολης αξίας και προοπτικής, θα πάει να χρηματοδοτήσει το νέο ταμείο της Ε.Ε., το οποίο προφανώς θα ενισχύσει τις πιο ισχυρές χώρες και τις πιο ισχυρές επιχειρήσεις. Το Ταμείο Ανάκαμψης είναι μοναδική ευκαιρία, την οποία δεν πρέπει να σπαταλήσουμε.»
«Πολυτελείς εισαγωγές με τις επιδοτήσεις της πανδημίας»
Ο Νίκος Χριστοδουλάκης έχει ασκήσει κριτική κι ως προς την επιδοματική πολιτική της Ν.Δ. την περίοδο της πανδημίας. Ο ίδιος ξεκαθάρισε στον ΣΚΑΪ Κρήτης πως είναι υπέρ των ενισχύσεων, αλλά κατόπιν ελέγχου, ώστε οι ενισχύσεις να πηγαίνουν σε εκείνους που πραγματικά κι όχι πλασματικά πληρούν τα κριτήρια. «Όχι σε επιχειρήσεις οι οποίες ενώ είχαν ένα, δύο εργαζόμενους και καμιά φορά κανένα εργαζόμενο, αλλά δουλεύανε οικογενειακά, να εμφανίζουν επιχείρηση τάχα με 20 εργαζόμενους, χωρίς να προσκομίζουν τα ένσημα τα οποία έπρεπε να είχαν κολλήσει την προηγούμενη χρονιά. Όχι σε εργαζόμενους οι οποίοι δεν πήγαιναν στη δουλειά τα τελευταία χρόνια, αλλά μετά εμφανίστηκαν ότι ήταν full time κι έπαιρναν πολύ μεγάλες επιδοτήσεις. Γι’αυτό θα έπρεπε να αναρτώνται ονόματα κι ιδιότητες στη Διαύγεια, έτσι ώστε να βλέπουν όλοι ποιος ενισχύεται. Δεν έγινε κανένας απολύτως έλεγχος, με αποτέλεσμα φαινόμενα όπως αυτά που προανέφερα. Άλλωστε, η Τράπεζα της Ελλάδος αναγνώρισε στην έκθεσή της πέρυσι ότι λόγω υπερβολικών ενισχύσεων που προφανώς δεν πήγαν για να καλύψουν απώλειες, αλλά πήγαν και απλώς φούσκωσαν τα πορτοφόλια διαφόρων επιτηδείων, αυξήθηκε και διευρύνθηκε εντυπωσιακά το έλλειμμα του ισοζυγίου πληρωμών, διότι έκαναν πολυτελείς εισαγωγές. Βλέπετε έχουμε γεμίσει πολυτελή αυτοκίνητα. Η αύξηση είναι εντυπωσιακή. Το πόσο δηλαδή διευρύνθηκε το εμπορικό έλλειμμα μετά την πανδημία. Κι οφείλεται στην υπερκατανάλωση που δημιούργησε η άφρων δημοσιονομική επέκταση, χωρίς ελέγχους και χωρίς απαιτήσεις προσαρμογής κι επιστροφής, τουλάχιστον από μερικές επιχειρήσεις.»
«Η διαφορά μεταξύ επένδυσης και κερδοσκοπίας»
Αναφερόμενος στην προσέλκυση ξένων επενδύσεων, ο κ. Χριστοδουλάκης τόνισε πως «βαφτίζονται» επενδύσεις ακόμη και πρόσκαιρες επιχειρηματικές δραστηριότητες ξένων fund, που χρηματοδοτούνται όμως από τις ελληνικές τράπεζες. «Έχουν γίνει κανονικές ξένες επενδύσεις. Ξένη επένδυση η οποία ωφελεί τη χώρα είναι αυτή η οποία ένας αλλοδαπός φέρνει δικά του κεφάλαια από το εξωτερικό, ανοίγει εδώ ένα εργοστάσιο ή μια επιχείρηση κι απασχολεί ντόπιο πληθυσμό. Αυτό το οποίο όμως βλέπουμε να γίνεται σε μεγάλη έκταση στη χώρα μας, είναι να έρχονται κάποια ξένα funds τα οποία έχουν πολύ λίγα χρήματα, να δανείζονται από ελληνικές τράπεζες, να αγοράζουν ελληνικές επιχειρήσεις ή ελληνική γη, τα οποία είτε τα εκμεταλλεύονται, είτε τα μεταπωλούν μετά σε καλύτερες τιμές, να κάνουν κέρδη και μετά να φεύγουν. Αυτό επιτρέψτε μου να πω ότι δε λέγεται επένδυση. Λέγεται σπέκουλα, κερδοσκοπία.»
«Σκανδαλώδης η χρυσή βίζα»
Στο πλαίσιο αυτό, χαρακτήρισε σκανδαλώδη και τη λεγόμενη χρυσή βίζα που επιτρέπει σε ξένο επενδυτή να αποκτά δικαίωμα επίσκεψης στη χώρα ή σταδιακά να αποκτήσει ακόμη κι ελληνική ιθαγένεια. «Νομίζω ότι πρέπει να καταργηθεί οριστικά και να απαγορευθεί να γίνεται μια μεταπώληση δικαιωμάτων του Έλληνα πολίτη – είτε αναφορικά με την επισκεψιμότητα, είτε αναφορικά με το διαβατήριο – βάσει των χρημάτων τα οποία θα φέρει κάποιος μεγαλόσχημος από το εξωτερικό. Βλέπετε σε τι σκάνδαλα έχει οδηγήσει το σύστημα αυτό στην Κύπρο και νομίζω ότι πρέπει να αποφύγουμε με κάθε τρόπο εμείς τέτοιες συμπεριφορές και πρακτικές. Η Κύπρος είχε βάλει πολύ χαμηλούς φόρους 10% για να προσελκύει τα ρωσικά κεφάλαια, τα οποία κατέστρεψαν εν τέλει το τραπεζικό σύστημα. Και μετά έβαλε αυτό το ντροπιαστικό καθεστώς της χρυσής βίζα, στο οποίο εμπλέκονταν και πολύ μεγάλα ονόματα του πολιτικού κόσμου κι οδήγησαν σε ντροπιαστικές καταστάσεις, να φιλοξενούν δηλαδή και να δίνουν διαβατήρια σε διάφορους καταζητούμενους ανά την υφήλιο, για να πάρουν μερικά λεφτά.»
«Ουδείς αλάνθαστος…»
Ως προς την αυτοκριτική του ΠΑΣΟΚ, ο Νίκος Χριστοδουλάκης σχολίασε: «Το αλάθητο το έχει μόνο ο Θεός κι ο Πάπας. Το ΠΑΣΟΚ δεν περιλαμβάνεται ακόμη σε αυτήν την ομάδα των αλάνθαστων. Αλλά το κύριο ρεύμα της πολιτικής του ΠΑΣΟΚ ήταν στη σωστή κατεύθυνση. Προφανώς κάναμε κι εμείς λάθη. Προφανώς κάναμε επενδυτικές επιλογές οι οποίες θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί. Πρέπει όμως να σας πω ότι περιμέναμε πολλές σωστές προσπάθειές μας, να τις συνεχίσουν οι επόμενες κυβερνήσεις. Σ’αυτό όμως πέσαμε έξω, γιατί πολλές, οι επόμενες κυβερνήσεις, τις ανέτρεψαν εν μια νυκτί.»