Ενός κακού …μύρια (ευρώ) έπονται.
Οι παχυλές αποζημιώσεις στους αναδόχους του ΒΟΑΚ, που θα πληρώσουμε για τις καθυστερήσεις, εξαιτίας των τραγικών μεθοδεύσεων των πρωτοκλασάτων «στελεχών» του Υπουργείου Υποδομών, ήταν τελικά το κερασάκι στην τούρτα.
Μαθαίνουμε τώρα ότι, κινδυνεύουν και τα ίδια τα έργα, γιατί το Ταμείο Ανάκαμψης σκοπεύει να τα απεντάξει, λόγω των καθυστερήσεων (που έχουν προκληθεί από τους παραπάνω υπηρεσιακούς χειρισμούς).
Ο κίνδυνος να χαθούν εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για το Β.Ο.Α.Κ. είναι πλέον πολύ σοβαρός, όχι μόνο ως προς την πιθανότητα αλλά και ως προς τις επιπτώσεις που θα έχει.
Σύμφωνα με την πρόσφατη ειδησεογραφία, στους κυβερνητικούς και κατασκευαστικούς κύκλους, η ανησυχία για τις προθεσμίες του Ταμείου Ανάκαμψης είναι γνωστή εδώ και μήνες.
Αλλά, πλέον, με τα χρονικά περιθώρια να στενεύουν και τις προθεσμίες των Βρυξελλών να είναι -μέχρι στιγμής- αδιαπραγμάτευτες, η συζήτηση παίρνει διαστάσεις πολιτικού και αναπτυξιακού «συναγερμού».
Τα νούμερα είναι αμείλικτα.
Ένα μέρος της χρηματοδότησης του ΒΟΑΚ προέρχεται από το Ταμείο Ανάκαμψης, το οποίο έχει δεσμεύσει συνολικά 490 εκατ. ευρώ για το έργο.
Τα κονδύλια αυτά κατανέμονται σε τρία βασικά τμήματα του άξονα:
200 εκατ. ευρώ για το μεγάλο έργο Χανιά – Ηράκλειο, το οποίο θα κατασκευαστεί με παραχώρηση.
90 εκατ. ευρώ για το τμήμα Χερσόνησος – Νεάπολη, που προχωρά μέσω ΣΔΙΤ.
200 εκατ. ευρώ για το τμήμα Νεάπολη – Άγιος Νικόλαος, που υλοποιείται με δημόσια χρηματοδότηση.
Πρόκειται για χρήματα που δεν μπορούν να καλυφθούν από άλλη πηγή, αν χαθούν. Και το σημαντικότερο: συνοδεύονται από αυστηρές δεσμεύσεις.
Σύμφωνα με τον κανονισμό του Ταμείου Ανάκαμψης, οι δαπάνες πρέπει να έχουν γίνει και οι λογαριασμοί να έχουν πληρωθεί έως τον Ιούνιο του 2026.
Αν όχι, οι πιστώσεις «παγώνουν» και το έργο μένει εκτεθειμένο.
Αν το Ταμείο Ανάκαμψης δεν πληρώσει, το έργο θα αντιμετωπίσει σοβαρό πρόβλημα ρευστότητας, ήδη από τα πρώτα βήματα.
Το έργο, βεβαίως, δεν θα σταματήσει, αλλά θα καταστεί σαφώς πιο ακριβό για το Δημόσιο.
Τα 490 εκατομμύρια θα πρέπει να καλυφθούν είτε από τον κρατικό προϋπολογισμό είτε από αυξημένη δανειοδότηση των παραχωρησιούχων.
Σε κάθε περίπτωση, το κόστος θα μετακυλιστεί στους φορολογούμενους και στους χρήστες των έργων.
Αυτό είναι ένα ενδεχόμενο που ελπίζουμε να μη γίνει πραγματικότητα.
Πιστεύουμε ότι ο Πρωθυπουργός έχει δώσει τις κατάλληλες οδηγίες.
Καταρχάς, θα πρέπει να τρέξουμε μέσα σε έναν χρόνο, όσα δεν τρέξαμε τα προηγούμενα τέσσερα, για το Ταμείο Ανάκαμψης.
Ειδικά για το Β.Ο.Α.Κ. που κόλλησε στις απαλλοτριώσεις, θα πρέπει με νομοθετική ρύθμιση να προβλεφθεί η άμεση κατάληψη χώρων από τους αναδόχους βάσει εγκεκριμένων μελετών, με ταυτόχρονη προκαταβολή οικονομικού ανταλλάγματος στους ιδιοκτήτες. Κάτι ανάλογο που είχε γίνει για την εκτέλεση των Ολυμπιακών Έργων. Για να μπουν μέσα οι ανάδοχοι να δουλέψουν σήμερα. Και να μην ξαναζητήσουν σταλίες. Ούτε, βεβαίως, να διεκδικήσουν επιπλέον αμοιβή πριμ για την επίσπευση των εργασιών που, μοιραία, θα απαιτηθεί αφού σε ένα χρόνο πρέπει να γίνει, ότι δεν έγινε τα τέσσερα προηγούμενα χρόνια.
Να τα λέμε από τώρα αυτά, για να μην παραμυθιαζόμαστε και μεταξύ μας. Γιατί αν γλιτώσουμε μεν από τις σταλίες αλλά πληρώσουμε πριμ στους αναδόχους, πάλι τίποτε δεν κερδίζουμε. Αντιθέτως η κοροϊδία διπλασιάζεται.
Επίσης, θα πρέπει να διωχθούν ποινικά και πειθαρχικά οι δημόσιοι υπάλληλοι και οι γραφειοκράτες που προκάλεσαν αυτή την κρίση στο Β.Ο.Α.Κ., όσο ψηλά και να ακουμπάνε. Γιατί οι χειρισμοί, έχουν ονοματεπώνυμο, πώς να το κάνουμε; Για να μην αναφερθούμε στα αστρονομικά μπόνους παραγωγικότητας που έχουν εισπράξει αυτά τα «προβεβλημένα στελέχη» του Υπουργείου Υποδομών, κατά τα τελευταία χρόνια από το Ελληνικό Δημόσιο, που τους πληρώνει. Η κατάσταση θα ήταν για γέλια αν δεν ήταν για κλάματα.
Είναι η μεγαλύτερη ευκαιρία και πρόκληση για τον Πρωθυπουργό να καθαρίσει την κόπρο του Αυγεία από τη σήψη και τη διαφθορά του Ελληνικού Δημοσίου. Να γίνουν άμεσες απολύσεις και ποινικές διώξεις των διεφθαρμένων και το βασικότερο, να δημευθούν οι περιουσίες τους μέχρι ύψους 10 δις ευρώ. Για τιμωρία και παραδειγματισμό. Όπως μαθαίνουμε έχουν δημευθεί οι περιουσίες των αγροτών που ελέγχονται για τον ΟΠΕΚΕΠΕ.
Γιατί δεν μπορεί η κάθαρση να σημαίνει στραγγαλισμό του πρωτογενούς τομέα με κίνδυνο επισιτιστικής επισφάλειας, από τη μία και ταυτόχρονη προστασία των διεφθαρμένων χαρτογιακάδων, από την άλλη.
Γρήγορες κινήσεις και αποτελεσματικές χρειάζονται τώρα. Και θα είμαστε εδώ να τα παρακολουθούμε. Και θα τα λέμε όλα. Όπως κάνουμε πάντα, δηλαδή.
Γιατί, όπως λέει ο Πυθαγόρας, η ζωή μοιάζει με αθλητική διοργάνωση. Οι αθλητές επιδιώκουν το βραβείο και τη δόξα, οι έμποροι το κέρδος και οι κατεξοχήν ελεύθεροι πηγαίνουν ως θεατές επιδιώκοντας να παρακολουθήσουν. Για να βρουν την αλήθεια για την αιτία των πραγμάτων, ώστε στη συνέχεια να βρουν και τη θεραπεία. Αναδεικνύουμε με γεγονότα την ουσία των προβλημάτων, και αυτό είναι κάτι που διακρίνει το δημόσιο λόγο μας έναντι άλλων, γιατί εκείνος που δεν φαντάζεται καν ότι του λείπει κάτι, δεν τον ενδιαφέρει να το αποκτήσει.
Εξάλλου, στην παραπάνω αλληγορία του αρχαίου μαθηματικού και φιλοσόφου θα τολμήσω να προσθέσω και μία ακόμη κατηγορία προσώπων. Είναι αυτοί που κάνουν τη λάντζα μετά το τέλος της γιορτής, τα γνωστά υποζύγια, δηλαδή ο Λαός που πληρώνει το μάρμαρο με τις αποζημιώσεις στους αναδόχους, με τις κακοτεχνίες και τις καθυστερήσεις στα έργα και τις συμβάσεις του Δημοσίου. Ενός Ελληνικού Δημοσίου που (δεν είναι μυστικό ούτε διεκδικούμε την πατρότητα της αποκάλυψης) νοσεί και για να καθαρίσει το απόστημα πρέπει να μπει βαθιά το νυστέρι.
Να καθαρίσουμε από τη διαφθορά για να αναδυθούν οι καθαροί, οι τίμιοι και αποτελεσματικοί Δημόσιοι Υπάλληλοι, που είναι η πλειοψηφία μέσα στο Δημόσιο αλλά δυστυχώς, η «συνωμοσία των μετρίων», τους έχει στραγγαλίσει υπηρεσιακά και τους εξαθλιώνει επιστημονικά.
Αυτά τα διαμάντια της Δημόσιας Διοίκησης, που είναι και τα περισσότερα, θα πρέπει να βγουν στο φως, να αξιοποιηθούν και να ανταμειφθούν οικονομικά και ηθικά.
Όσοι αρκούνται σε αντιπολιτευτικές κορώνες αλλά στην ουσία αμφισβητούν τη νοσηρή πραγματικότητα των διαχρονικών παθογενειών του συστήματος, είτε έχουν αναλάβει το ρόλο «πατερούλη» των διεφθαρμένων κρατικών λειτουργών είτε έχουν άδηλα συμφέροντα από την παγίωση του μονίμου πλέγματος σύνθετων κυκλωμάτων με τη μείξη δυνάμεων προσωπικού και οργάνων που εξυπηρετούν όλα τα κόμματα εξουσίας και τους εκάστοτε κεφαλαιοκρατικούς στόχους.
Ας βγουν να το πουν ξεκάθαρα. Μην κρύβονται πίσω από τα μεγάλα λόγια….
Γιατί ο Πρωθυπουργός, είμαστε σίγουροι, ότι θα παρέμβει ως μεταρρυθμιστής του Κράτους και θα το καθαρίσει από την παρακμή και τη σήψη της «παράγκας».