Ανακοίνωση του στελέχους της Νέας Δημοκρατίας Νίκου Αντωνακάκη:
«Το καλοκαίρι, είναι ήδη προ των πυλών.
Η λειψυδρία στην Π.Ε. Ηρακλείου είναι βέβαιο ότι θα δημιουργήσει μεγαλύτερα προβλήματα από αυτά που έχουμε βιώσει ήδη από τα προηγούμενα έτη.
Ο ίδιος ο πρωθυπουργός το επεσήμανε πρόσφατα σε σύσκεψη που είχε στο Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας.
Τα δύσκολα είναι μπροστά, πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι.
Ήδη οι δήμαρχοι της ενδοχώρας ο ένας μετά τον άλλο ανακοινώνουν μέτρα για τη λειψυδρία και διανομή νερού με δελτίο, αδυνατώντας να καλύψουν τις εποχικές καλλιέργειες
Μέσα σε αυτό το κλίμα ανησυχίας και προβληματισμού, γίνεται πιο επίκαιρη από ποτέ η παρακολούθηση της πορείας κατασκευής, δρομολογημένων από την Κυβέρνηση, εμβληματικών υδραυλικών υποδομών, όπως είναι το φράγμα Πλατύ.
Ένα έργο ζωτικής σημασίας για την περιοχή της Μεσαράς και το γειτονικό μας Ρέθυμνο το οποίο θα αξιοποιήσει τις σημαντικές ποσότητες ομβρίων υδάτων που χάνονται σήμερα στη θάλασσα και θα ενισχύσει τις υδραυλικές υποδομές των ευάλωτων περιοχών, οι οποίες πλήττονται, λόγω των εντεινόμενων επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής.
Ένα έργο που προετοιμάζεται εδώ και χρόνια αλλά αυτή τη στιγμή δεν γνωρίζουμε πόσο κοντά είμαστε στη δημοπράτησή του.
Πρόκειται, καταρχάς, για μία τεράστιας σημασίας για τη Μεσαρά παρέμβαση που στοχεύει :
(α) στην άρδευση σε απόλυτη προτεραιότητα 45.000 στρεμμάτων καθαρής αρδευόμενης έκτασης (για τα 6.100 στρέμματα υφίστανται αρδευτικά́ δίκτυα με ικανοποιητική́ λειτουργία τα οποία εντάσσονται στον σχεδιασμό́ του έργου) εντός της υδρολογικής λεκάνης Πλατύ́,
(β) στη μεταφορά́, με αγωγό́ που λειτουργεί́ με βαρύτητα, του πλεονάζοντος πλημμυρικού μέσου ετήσιου όγκου νερού στη δυτική́ περιοχή́ της μεγάλης πεδιάδας της Μεσσαράς για την ενίσχυση του ελλειμματικού́ υδατικού́ ισοζυγίου της, με συμπληρωματική́ πλήρωση του ταμιευτήρα Φανερωμένης,
(γ) στον τεχνητό εμπλουτισμό του υπόγειου υδροφορέα της πεδιάδας της Μεσσαράς με στόχο την σταδιακή́ αποκατάστασή́ του και
(δ) στην έμμεση αύξηση της δυνατότητας άρδευσης των γεωργικών εκτάσεων στην περιοχή́ της Μεσσαράς χωρίς να δημιουργείται πρόβλημα στον υδροφόρο ορίζοντα της πεδιάδας.
Σύμφωνα με τις μελέτες του έργου, το κατασκευαστικό του αντικείμενο περιλαμβάνει :
Την κατασκευή ενός χωμάτινου φράγματος, με αργιλικό πυρήνα, με ύψος 54 μ. από τη θεμελίωση. Ο Ταμιευτήρας θα έχει χωρητικότητα περίπου 21,2 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού. Περιλαμβάνεται επίσης το ανάχωμα, ο υπερχειλιστής, το έργο εκκένωσης και συνοδά έργα οδοποιίας.
Την κατασκευή αγωγού μεταφοράς νερού μήκους 18,6 χιλιομέτρων, κλειστού τύπου, διαμέτρου σωλήνα Φ1200 mm (διάμετρος αγωγού 1,2 μ.), συμπεριλαμβανομένων 2 σηράγγων από οπλισμένο σκυρόδεμα πλάτους 5 μ. και μήκους 3,4 χιλιομέτρων. Σημειώνεται ότι ο βαρυτικός αγωγός μεταφοράς νερού προς Μεσάρα, θα μεταφέρει το πλεονάζον νερό.
Την κατασκευή δεξαμενών άρδευσης και αντίστοιχων δικτύων, τα οποία θα καλύπτουν τις ανάγκες άρδευσης σε πλέον των 40.000 στρεμμάτων γης, εντός των διοικητικών ορίων της Π.Ε. Ρεθύμνης
Μάλιστα, για την περιοχή της Μεσαράς έχει τεράστια σπουδαιότητα και λόγω οδικών διευθετήσεων της κατασκευής, η απόσταση Φράγμα – Μεσαρά (στο ύψος του Κλήματος) θα είναι 14.800 μ.
Το έργο πρόκειται να στοιχίσει γύρω στα 200 εκ. και συγκεκριμένα:
Για την κατασκευή : 170.000.000€ (συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α. 24%) + 5.000.000 Προαίρεση
Για τις απαλλοτριώσεις: 12.000.000€
Η ωρίμανση του έργου έχει περάσει από 40 κύματα αφού αρχικός φορέας κατασκευής του (πριν το 2018) ήταν το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Στη συνέχεια, με το αριθμ. πρωτ. 13031/18.01.2018 έγγραφο της Περιφέρειας Κρήτης ζητήθηκε να αναλάβει το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών την υλοποίηση του έργου ως έργο εθνικού́ επιπέδου, ειδικό́ και σημαντικό́. Με την με αρ. πρωτ. ΔΑΕΕ/160/Φ.Περ.Κρήτης/02.03.2018 Απόφαση του Υπουργού Υποδομών & Μεταφορών, εγκρίθηκε η προώθηση ωρίμανσης του έργου (επικαιροποίηση υφιστάμενων μελετών, εκπόνηση και έγκριση νέων μελετών και διαδικασίες δημοπράτησης της κατασκευής) από το Υπουργείο Υποδομών & Μεταφορών.
Από τότε, το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, προχώρησε στην ωρίμανση προς δημοπράτηση. Οι προμελέτες και οριστικές μελέτες είχαν μεν εκπονηθεί και εγκριθεί από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης (στο διάστημα από́ το 2010 έως το 2017) αλλά σύμφωνα με την αρμόδια Υπηρεσία του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, με τις αλλαγές που επήλθαν τόσο στις προδιάγραφες μελετών όσο και στη νομοθεσία των δημοσίων έργων, απαιτήθηκε η επικαιροποίηση των μελετών (Κανονισμός Τεχνολογίας Σκυροδέματος, απαιτήσεις Κανονισμού́ Ασφάλειας Φραγμάτων, σύστημα αυτοματισμού και παρακολούθησης scada, επικαιροποίηση των μελετών κόστους οφέλους, η σύνταξη των τευχών δημοπράτησης και η επικαιροποίηση και σύνταξη νέων κτηματολογικών πινάκων και διαγραμμάτων). Αυτό εξυπακούεται ότι, προκάλεσε σημαντικές καθυστερήσεις στη δημοπράτηση του έργου.
Είναι, βεβαίως, πολύ σημαντικό ότι το έργο διαθέτει έγκριση περιβαλλοντικών όρων σε ισχύ μέχρι το 2031.
Το θετικό, επίσης, είναι ότι, για τη χρηματοδότηση της κατασκευής του έργου έχουν εξασφαλιστεί 160 εκ. ευρώ αφού, στις 16-02-2024 υπεγράφησαν δανειακές συμβάσεις με την Ευρωπαϊκή́ Τράπεζα Επενδύσεων (EIB) και την Τράπεζα του Συμβουλίου της Ευρώπης (CEB), ποσού́ 80 εκ. € με την ΕΙΒ και 80 εκ. € με τη CEB.
Το έργο είναι πλέον ώριμο χρηματοδοτικά και μελετητικά. Το αρμόδιο Υπουργείο είναι έτοιμο;
Το Μάιο του 2024 ο Υφυπουργός Υποδομών Νίκος Ταχιάος δήλωσε ότι μέχρι τέλους του 2024 το έργο θα δημοπρατηθεί.
Στις 12-12-2024 και κατόπιν ένταξης του έργου στο Τομεακό Πρόγραμμα Ανάπτυξης 2021-2025 του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, με ποσό 195 εκατ. Ευρώ, ο τ. Υπουργός Χρήστος Σταϊκούρας στο πλαίσιο παρουσίασης του Περιφερειακού Προγράμματος Ανάπτυξης Π.Ε. Ρεθύμνου μαζί με τον Πρωθυπουργό και πολυπληθές κυβερνητικό κλιμάκιο ανακοίνωσε, σύμφωνα με δημοσιογραφικές πηγές ότι, το πρώτο τρίμηνο του 2025 το έργο θα μπορούσε να συμβασιοποιηθεί. Αν και δεν είμαστε εκ φύσεως τόσο αισιόδοξοι ώστε να περιμένουμε συμβασιοποίηση του έργου μέχρι το Μάρτιο που μας πέρασε, περιμέναμε έστω τη δημοπράτησή του.
Το έργο, όμως μέχρι σήμερα δεν έχει δημοπρατηθεί.
Μάλιστα, στην πλατφόρμα erga.gov φαίνεται ότι δεν έχει ξεκινήσει η προετοιμασία δημοπράτησης του έργου, όπως φαίνεται στην εικόνα που ακολουθεί.
Όσο περιμέναμε, περιμέναμε.
Από εδώ και πέρα, επειδή η κατάσταση της λειψυδρίας στο Ηράκλειο σοβαρεύει πολύ και το συγκεκριμένο έργο βρίσκεται σε προχωρημένη ωρίμανση, η στενή παρακολούθηση της πορείας δημοπράτησης, ανάθεσης και υλοποίησης του φράγματος Πλατύ θα είναι για μας μονόδρομος. Για την προώθηση της ανάπτυξης και ανθεκτικότητας της Μεσαράς καθώς και των αρδευόμενων εκτάσεων του Ρεθύμνου, προς όφελος της πρωτογενούς παραγωγής, της κοινωνικής συνοχής και ευημερίας των τοπικών κοινωνιών».
