Η λειψυδρία «χτυπάει κόκκινο» σε όλη την Κρήτη, με τις καλλιέργειες να «διψούν» ήδη λόγω τις περιορισμένης επάρκειας σε νερό αλλά και τους πολίτες σε πολλές περιοχές του νησιού να έρχονται αντιμέτωποι με «στεγνές» βρύσες.
Το πρόβλημα είναι πλέον κάτι παραπάνω από εμφανές σε περιοχές της του νησιού, με 9 δήμους του νησιού να έχουν ζητήσει να κηρυχθούν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης τον τελευταίο 1,5 χρόνο.
Ειδικά για την ανατολική Κρήτη τα προβλήματα στο θέμα της επάρκειας του νερού αναδεικνύονται συνεχώς. Η κραυγή αγωνίας των αγροτών στην Ιεράπετρα, και τον κάμπο της Μεσαράς που κινδυνεύουν με ερημοποίηση αλλά και τα συνεχή προβλήματα υδροδότησης στο φράγμα Αποσελέμη, που φέρνουν προβλήματα υδροδότησης στους δήμους Ηρακλείου, Χερσονήσου και Αγίου Νικολάου «κρατούν» το θέμα στην επικαιρότητα, και ταυτόχρονα αρχές και πολίτες σε εγρήγορση.
Τι συμβαίνει όμως στην δυτική πλευρά του νησιού, εκεί που το πιο πράσινο τοπίο, οι λίμνες και οι πηγές δίνουν σε όλους την εντύπωση ότι «νερά υπάρχουν»;
«Υπάρχει ένας μύθος ότι δυτική Κρήτη έχει υπερεπάρκεια στον υδατικό πόρο ενώ η ανατολική έχει ιδιαίτερα υψηλά ελλείματα. Ως ένα βαθμό ισχύει αλλά και στη δυτική Κρήτη από το Ρέθυμνο και δυτικότερα είναι πλέον εμφανή τα σημάδια της κλιματικής αλλαγής. Υπάρχει πρόβλημα στους υδατικούς πόρους, ιδιαίτερα στα αποθέματα που έχουμε στους υπόγειους υδροφορείς και ως προς την ποιότητά τους, αλλά κυρίως ως προς την ποσότητά τους , την επάρκειά τους», δήλωσε στο Creta24 ο πρόεδρος του Οργανισμού Ανάπτυξης Κρήτης Θοδωρής Νίνος.
«Έχουμε καθυστερήσει, έχει μείνει πίσω η διαδικασία που θα έπρεπε να είχαμε εκκινήσει εδώ και μία δεκαετία προκειμένου να θωρακίσουμε το νησί», συμπλήρωσε ο ίδιος.
Προβλήματα στους δήμους Ρεθύμνου και Μυλοποτάμου
Την Τρίτη ξεκίνησαν και επίσημα οι εργασίες για την κατασκευή της Εγκατάστασης Επεξεργασίας Νερού στο Φράγμα Ποταμών, ενός έργου που σε περίπου 3 χρόνια θα δίνει 30.000 κ.μ. νερού στον δήμο Ρεθύμνου και το βόρειο μέτωπο του δήμου Μυλοποτάμου, περιοχές οι οποίες ήδη αντιμετωπίζουν προβλήματα με την επάρκεια του νερού.
Σύμφωνα με τον κ. Νίνο η κατάσταση είναι προς το παρόν ελεγχόμενη, όμως για να καλυφθεί η ζήτηση σε νερό γίνονται υπεραντλήσεις από την λίμνη Κουρνά, αφού η δυναμική των πηγών της Αργυρούπολης μειωθεί κατά 50%. Ταυτόχρονα έχουν ξεκινήσει οι «περικοπές» σε νερό άρδευσης για να καλυφθεί ή ύδρευση.
«Αντιμετωπίζουμε την κατάσταση που έχουμε προβλέψει ότι θα βρεθούμε, εκεί γύρω στον Αύγουστο με Σεπτέμβριο, με ιδιαίτερα χαμηλή τη στάθμη του νερού στη λίμνη του Κουρνά και ιδιαίτερα αυξημένη ζήτηση φέτος στο Ρέθυμνο και μείωση νερού στις πηγές της Αργυρούπολης. Τα δεδομένα που έχουμε μας δείχνουν ότι οι πηγές έχουν κατέβει στο 50% σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Αυτό δημιουργεί πολύ σοβαρά προβλήματα γιατί αναγκαζόμαστε να έχουμε υπεραντλήσεις από τη λίμνη. Ελπίζουμε και με βάση τον προγραμματισμό που έχουμε κάνει υπολογίζοντας και τις ημερήσιες ανάγκες, ότι δεν θα δημιουργηθεί πρόβλημα, δηλαδή να φτάσουμε σε επίπεδα στάθμης της λίμνης τέτοια που να μην μπορούμε να αντλούμε νερό για ύδρευση, λαμβάνοντας παράλληλα πρόνοια για να μειώνουμε τις ποσότητες που χρησιμοποιούνται για την άρδευση στα δυτικά, από τους τρεις ΤΟΕΒ που παίρνουν νερό από την λίμνη, ώστε να προτεραιοποιήσουμε τις ανάγκες της ύδρευσης. Έχουμε προγραμματίσει μείωση κατά 20% στις ποσότητες νερού της άρδευσης σε πρώτη φάση και αν δούμε ότι το σενάριο απαιτεί να πάμε σε πιο υψηλό περιορισμό θα προσχωρήσουμε σε περαιτέρω μείωση και σε αρδευτική διαδικασία μέρα παρά μέρα», σημείωσε ο κ. Νίνος.
Εικόνες πλήρους ξηρασίας στην Λίμνη της Αγυιάς
Την ίδια ώρα δραματική είναι η κατάσταση στη λίμνη της Αγυιάς στα Χανιά εξαιτίας της λειψυδρίας.
Το Creta24 πραγματοποίησε αυτοψία, μετά από την ανάδειξη του θέματος από την Οικολογική Πρωτοβουλία Χανίων, με τις εικόνες να είναι αποκαρδιωτικές:
«Είναι αλήθεια ότι βιώνουμε μία πολύ δύσκολη περίοδο, μία περίοδο λειψυδρίας, έχοντας περάσει ήδη δύο πολύ ξερά υδρολογικά έτη, δεν είχαμε τα νερά τα οποία περιμέναμε», δήλωσε ο διευθύνων Σύμβουλος του ΟΑΚ Άρης Παπαδογιάννης.
«Τα φράγματά μας, ιδιαίτερα στην Ανατολική Κρήτη είναι άδεια, δηλαδή ο Αποσελέμης σε ένα φράγμα που η χωρητικότητά του είναι 25,3 εκατομμύρια κυβικά, σήμερα είναι 3,6 εκατομμύρια κυβικά, με δυσκολίες, πολύ δύσκολο νερό, επιβαρυμένο με πάρα πολλή λάσπη, με πολύ μεγάλες δυσκολίες ακόμα και στην επεξεργασία του νερού, ώστε να μπορούμε να προμηθεύουμε καθαρό και ποιοτικό νερό, γιατί αυτός είναι ο στόχος και είναι αδιαπραγμάτευτος πάνω από όλα, ώστε το νερό που παρέχουμε στους καταναλωτές να είναι άριστο», σημείωσε τονίζοντας πως η έλλειψη των απαραίτητων ποσοτήτων νερού στις υποδομές αυτές φέρνει σοβαρά τεχνικά προβλήματα.
Μικρά φράγματα, αφαλάτωση και ενιαία διαχείριση για όλη την Κρήτη
Ο κ. Παπαδογιάννης έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για πρακτικές που εξαντλούν τον υδροφόρο ορίζοντα και θα έχουν μακροπρόθεσμες συνέπειες στη διαχείριση του νερού στην Κρήτη.
«Δεν μπορούμε να προχωρήσουμε και να εξαντλήσουμε τον υδροφόρο, γιατί αυτό γίνεται με τις συνεχείς γεωτρήσεις, δεν είναι αυτή η λύση, υπάρχουν πάρα πολλές άλλες λύσεις. Στο τραπέζι βρίσκεται και το θέμα της αφαλάτωσης, είναι μία προσπάθεια που γίνεται και αναμένουμε άμεσα τεχνοοικονομική μελέτη και πάντα σε συνεργασία με τους Δήμους προσπαθούμε να βρούμε λύσεις, ώστε τα επόμενα χρόνια, να μπορούμε να αντιμετωπίσουμε την πολύ μεγάλη ζήτηση νερού που υπάρχει στο νησί μας.
Ο ίδιος σημείωσε πως ο ΟΑΚ έχει έτοιμο έναν σχεδιασμό για τα επόμενα χρόνια , ο οποίος περιλαμβάνει τη δημιουργία φραγμάτων αλλά και στην επέκταση δικτύων. «Αυτό που μας απασχολεί είναι να βρούμε λύσεις, ώστε να πολλαπλασιάσουμε τα διαθέσιμα νερά, μέσα από τα φράγματα και υπάρχει ένας γενικότερος σχεδιασμός από τον ΟΑΚ, σε συνεργασία με τους Δήμους και τις ΔΕΥΑ του νησιού, που χωρίς αυτή τη συνεργασία δεν θα γίνει τίποτα. Επίσης να πω ότι όλον αυτόν τον σχεδιασμό θα τον καταθέσουμε πάρα πολύ σύντομα, για να γίνει γνωστός και στοχεύει στην δημιουργία μικρών και μεγάλων φραγμάτων, στην αντικατάσταση και επέκταση κάποιων δικτύων, αλλά και σε κάθε μέσο που θα μπορούσε να βοηθήσει στην περισυλλογή του νερού».
Από την πλευρά του ο κ. Νινος δήλωσε πως μοναδική λύση αποτελεί η ενιαία διαχείριση του νερού για όλο το νησί. «Η μοναδική λύση κατά την εκτίμησή μου είναι η ενιαία διαχείριση σε επίπεδο υδατικού διαμερίσματος Κρήτης, η οποία και θα προτεραιοποιεί τα έργα -που πλέον ο χρόνος είναι πάρα πολύ λίγος για να μπορέσουμε να αντιδράσουμε- και θα μπορέσει να αποτυπώσει, να δημιουργήσει μια βάση δεδομένων σε επίπεδο νησιού, όπου σε real time θα έχουμε εικόνα και των υπόγειων υδροφορέων και των επιφανειακών νερών για αν μπορούμε να κάνουμε διαχείριση».
