Του Σωτήρη Μεταξά
Οι συσσωρευμένες οικονομικές πιέσεις, η στασιμότητα στην καταβολή των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων (ΚΑΠ), αλλά και οι πρόσφατες κυβερνητικές αποφάσεις που περιορίζουν τα έσοδα των δήμων, έχουν δημιουργήσει ένα πρωτόγνωρα τεταμένο σκηνικό. Σύμφωνα με αυτοδιοικητικούς παράγοντες, η κατάσταση στους περισσότερους δήμους είναι πλέον οριακή.
Τα λειτουργικά κόστη έχουν εκτοξευθεί, με το ενεργειακό κόστος να αποτελεί την κυριότερη αιτία «αιμορραγίας» στα δημοτικά ταμεία. Οι συνεχείς ανατιμήσεις σε καύσιμα, υλικά και υπηρεσίες έχουν επιβαρύνει δραματικά τους προϋπολογισμούς, την ώρα που οι κρατικές χρηματοδοτήσεις παραμένουν καθηλωμένες.
Πολλοί δήμαρχοι κάνουν λόγο για «ασφυξία» και προειδοποιούν ότι η αυτοδιοίκηση αδυνατεί να επιτελέσει βασικές της λειτουργίες. Η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι φαίνεται πως ήταν η πρόθεση της κυβέρνησης να μεταφέρει τα έσοδα από τα πρόστιμα του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ) στο Εθνικό Ταμείο Οδικής Ασφάλειας, στερώντας από τους δήμους έναν από τους ελάχιστους σταθερούς πόρους που τους απέμεναν.
«Δεν μπορεί να μας ανατίθενται συνεχώς νέες αρμοδιότητες χωρίς τους αντίστοιχους πόρους», σημειώνουν δήμαρχοι από διάφορες περιοχές, τονίζοντας ότι η κατάσταση απειλεί πλέον την ίδια τη βιωσιμότητα του θεσμού. Ιδιαίτερη κινητικότητα παρατηρείται και από την πλευρά των δημάρχων της Κρήτης, που έχουν υψώσει τους τόνους, χαρακτηρίζοντας το φετινό συνέδριο «κομβικό για το μέλλον της αυτοδιοίκησης». Με δηλώσεις τους, καλούν σε ενότητα αλλά και σε δυναμικές αποφάσεις που θα στείλουν σαφές μήνυμα στην κυβέρνηση για την ανάγκη άμεσης οικονομικής στήριξης. Την ίδια ώρα, δεν λείπουν και τα εσωτερικά μέτωπα εντός της ίδιας της ΚΕΔΕ. Ένας σημαντικός αριθμός δημάρχων εκφράζει ανοιχτά τη δυσφορία του για τους χειρισμούς του προεδρείου και ειδικότερα για τη στάση του προέδρου της Ένωσης, Λάζαρου Κυρίζογλου.
Τον κατηγορούν ότι επιδεικνύει υπερβολική μετριοπάθεια απέναντι στην κυβέρνηση, τη στιγμή που, όπως λένε, «οι δήμοι βουλιάζουν». Η αφορμή δόθηκε μετά την επίσημη ανακοίνωση της ΚΕΔΕ που ακολούθησε τη συνάντηση του προεδρείου με τους υπουργούς Οικονομικών και Εσωτερικών — μια ανακοίνωση με «θετικό πρόσημο», που προκάλεσε έντονες αντιδράσεις στους κόλπους των δημάρχων.
Πολλοί αναμένεται να θέσουν το ζήτημα από το βήμα του συνεδρίου, ζητώντας πιο επιθετική στάση και ξεκάθαρες διεκδικήσεις. Οι τοποθετήσεις τους αναμένεται να κινηθούν σε υψηλούς τόνους, καθώς θεωρούν ότι οι διαβεβαιώσεις για μελλοντικές ρυθμίσεις δεν αρκούν.
Το φετινό συνέδριο της ΚΕΔΕ στην Αλεξανδρούπολη δεν είναι ένα ακόμη θεσμικό ραντεβού. Για πολλούς δημάρχους αποτελεί «τελευταία ευκαιρία» να ακουστεί δυνατά η φωνή της αυτοδιοίκησης και να τεθούν επί τάπητος τα προβλήματα που πνίγουν τους δήμους. Σε ένα περιβάλλον αυξημένων απαιτήσεων και μειωμένων πόρων, η τοπική αυτοδιοίκηση ζητά επιτέλους ισότιμο ρόλο στη διακυβέρνηση της χώρας — όχι με λόγια, αλλά με πράξεις και ουσιαστική στήριξη.
