Η εγκατάσταση ικανής δυναμικότητας αποθήκευσης ενέργειας, τόσο μέσω αυτόνομων μονάδων όσο και «πίσω από το μετρητή», σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα και σε μεγαλύτερο βάθος χρόνου, οι διασυνοριακές διασυνδέσεις που θα επιτρέψουν στην Ελλάδα, όχι μόνο να αξιοποιήσει το πλούσιο αιολικό και ηλιακό δυναμικό της, αλλά και να υπηρετήσει τον ευρωπαϊκό στόχο για απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα και τηn Ρωσία, αποτελούν τις δυο μεγαλύτερες προκλήσεις της ενεργειακής μετάβασης όσον αφορά στα ηλεκτρικά δίκτυα.
Αυτό τόνισε ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ, Μάνος Μανουσάκης, μιλώντας στο 8ο Συμπόσιο Ενεργειακής Μετάβασης τoυ ΗΑΕΕ, ο οποίος συνόψισε τα βήματα που πρέπει να γίνουν αλλά και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει το ελληνικό ενεργειακό σύστημα καθώς προσαρμόζεται για να εκπληρώσει τους στόχους της Ενεργειακής Μετάβασης, καθώς και τη στρατηγική των εξαγωγών ενέργειας. Ο κ. Μανουσάκης είπε μεταξύ άλλων ότι αυτή τη στιγμή η χώρα πλησιάζει να έχει εγκαταστήσει 12 GW «πράσινης» ισχύος ενώ έχει δεσμευτεί ηλεκτρικός χώρος για έργα ΑΠΕ ισχύος 15 GW και συνολικά, 27 GW.
Την ίδια στιγμή, συνέχισε, η μέγιστη ζήτηση για ηλεκτρισμό στην Ελλάδα είναι 10 GW, ο διαθέσιμος ηλεκτρικός χώρος στο Σύστημα είναι σήμερα 18 GW και θα αυξηθεί στα 29 GW στο τέλος της δεκαετίας με τις διασυνδέσεις που προγραμματίζει ο ΑΔΜΗΕ έως το 2030. Αυτά τα νούμερα πρακτικά σημαίνουν ότι, ήδη από σήμερα, με βάση τους Όρους Σύνδεσης που έχουμε χορηγήσει έχουμε καλύψει τον ηλεκτρικό χώρο έως το 2030. “Παράλληλα, γνωρίζουμε ότι το επενδυτικό ενδιαφέρον για νέα έργα ΑΠΕ είναι ισχυρό και ότι η χώρα χρειάζεται νέες πράσινες επενδύσεις. Αυτό τον γρίφο καλούμαστε να λύσουμε”, είπε χαρακτηριστικά.
Το πρώτο σκέλος της εξίσωσης αφορά στη ζήτηση για ηλεκτρική ενέργεια, που στην αιχμή της φτάνει τα 10 GW και δεν προβλέπεται να αυξηθεί σημαντικά τα επόμενα χρόνια σύμφωνα με τις προβλέψεις μας. Το δεύτερο θέμα αφορά στα δίκτυα. Αυτή τη στιγμή που μιλάμε και για τα επόμενα χρόνια, οι περικοπές ΑΠΕ δεν θα γίνονται λόγω συμφόρησης στο δίκτυο, αλλά λόγω ζήτησης. Πρόκειται για δυο διαφορετικές όψεις του ίδιου θέματος. Είναι ένα θέμα η χωρητικότητα του δικτύου και άλλο θέμα τι «χωράει» η αγορά. Σε κάθε περίπτωση, το ερώτημα που εγείρεται είναι πώς θα δημιουργήσουμε ηλεκτρικό χώρο και η απάντηση είναι μονάδες αποθήκευσης, τόσο οι αυτόνομες, που συνδέονται απευθείας στο δίκτυο και λύνουν το θέμα της ζήτησης, όσο και οι μπαταρίες που μπαίνουν «πίσω από το μετρητή» και δημιουργούν ηλεκτρικό χώρο.
Ο κ Μανουσάκης αναφέρθηκε ακόμη στο επενδυτικό ενδιαφέρον για έργα αποθήκευσης που όπως τόνισε είναι πολύ ισχυρό, για να προσθέσει πως αυτό που απαιτείται είναι να σταθεροποιηθεί το νομικό και ρυθμιστικό πλαίσιο ώστε να έχουν ορατότητα οι επενδυτές. Έντονο ενδιαφέρον υπάρχει επίσης και για υπεράκτια αιολικά πάρκα, καθώς η χώρα μας έχει το καλύτερο αιολικό δυναμικό στη Μεσόγειο. “Συμπερασματικά, εάν σχεδιάσουμε σωστά την πράσινη μετάβαση, τότε η συντριπτική πλειονότητα της ενέργειας που θα καταναλώνεται στην Ελλάδα το 2030 θα προέρχεται από πράσινες πηγές”, πρόσθεσε για να συνεχίσει: Όπως προανέφερα, η δεύτερη πρόκληση είναι ότι η ζήτηση για τα επόμενα χρόνια παραμένει σταθερή. Αυτό σημαίνει ότι για να αξιοποιήσουμε στο μέγιστο το πλούσιο δυναμικό της χώρας μας, τον ήλιο και τον αέρα, όταν η παραγωγή υπερβαίνει τη ζήτηση, θα πρέπει να εξάγουμε την περίσσεια της πράσινης ενέργειας.”
Ο επικεφαλής του ΑΔΜΗΕ εξήγησε ότι ο Διαχειριστής υπηρετεί την ενεργειακή στρατηγική της χώρας που είναι να αναδειχθεί σε εξαγωγέα πράσινης ενέργειας.
Επομένως, τόνισε, η προτεραιότητά είναι οι εξαγωγικές διασυνδέσεις που υπηρετούν αυτό το στόχο, όπως είναι η δεύτερη διασύνδεση HVDC με την Ιταλία, μεταφορικής ικανότητας 1000 MW. Στο ίδιο κάδρο μπαίνουν η δεύτερη διασύνδεση με την Βουλγαρία που ολοκληρώθηκε πρόσφατα και η διασύνδεση με την Αλβανία που σχεδιάζουμε. “Θεωρούμε ότι οι συνθήκες έχουν ωριμάσει για την δημιουργία ενός άμεσου ηλεκτρικού διαδρόμου με την Κεντρική Ευρώπη, τεχνολογίας HVDC, που μεταφέρει απευθείας την ενέργεια χωρίς απώλειες. Οι προκαταρκτικές μελέτες έδειξαν ότι το καλύτερο σημείο απόληξης του διαδρόμου αυτού είναι η Γερμανία, αφενός επειδή διαθέτει ισχυρό ηλεκτρικό σύστημα και αφετέρου επειδή χαρακτηρίζεται από υψηλή ζήτηση για πράσινη ενέργεια. Είμαστε σε διαδικασία ένταξης του έργου, του Green Aegean Interconnector στο νέο 10ετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης του ENTSO-E. Υπάρχει, τέλος, η διασύνδεση Κρήτης-Κύπρου-Ισραήλ (ΕuroAsia Interconnector) που έχει όχι μόνο εξαγωγικό προσανατολισμό, αλλά και υψηλή γεωπολιτική σημασία για την Ελλάδα, καθώς θα διασυνδέσει την Κύπρο με το Ηπειρωτικό Σύστημα της Ευρώπης δίνοντας τέλος στην ηλεκτρική της απομόνωση” είπε.
Την ίδια στιγμή, ο ΑΔΜΗΕ υπηρετεί πέρα από τους εθνικούς στόχους και τους στόχους της Ευρώπης που είναι η ενεργειακή απεξάρτηση από την Ρωσία καθώς και η εξεύρεση νέων προμηθευτών ενέργειας. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται η διασύνδεση Ελλάδας-Αιγύπτου. “Χθες ανακοινώσαμε τη σύσταση εταιρείας κοινού σκοπού με το Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς της Σαουδικής Αραβίας για την ηλεκτρική διασύνδεση Saudi Greek Interconnection. Αυτά τα δυο project συνδέουν εναλλακτικούς προμηθευτές με την Ευρώπη και συνδυάζονται με τη διασύνδεση με τη Γερμανία, ιδίως εάν λάβουμε υπόψη μας ότι το ηλιακό δυναμικό και της Αιγύπτου και της Σαουδικής Αραβίας είναι πολύ υψηλό και τους μήνες του χειμώνα, ενώ στην Ελλάδα -και πολύ περισσότερο στην Κεντρική Ευρώπη- είναι περιορισμένο εκείνη την περίοδο. Επομένως θα μπορούσαμε να εισάγουμε πράσινη ενέργεια από τις χώρες που θα είναι φθηνότερη από οποιαδήποτε μορφή ενέργειας από ορυκτά καύσιμα, συμβάλλοντας έτσι στην επίτευξη των στόχων του Fit for 55” κατέληξε.